Image - Cacao Pod Vessel - K6706 © Justin Kerr FAMSI © 2001:
David Bolles
 

Combined Dictionary-Concordance of the Yucatecan Mayan Language

Como no nos puede tentar el Demonio sin permißion de Dios.

Dziban tu kulemdzib kuchci ciçin yethun Dios, huntenhie. Cayalah, cayumil ti Dios, Tabx likulechciçine? Cayalah, ciçin likulen inxoybak luum. cayalah Dios ti, Ta uilah ua inpalil, ti Iob, tapak tumtahix vtibilil vbeel yetel vçahlemilten. Cayalah ciçin, maytun chhakax thantzil, vtibilhal vbeel Iob, yetel vtanlicech, yoklalbakanil vpach tamenel, yabix adzayatzilti hijuil chacanacmail tuhahil vpucçikal licil vtilicech ca atu[m]teyol tutumutil nu[m]ya yetel dzalpache. Catun yalah Dios ticiçine, Habla çiptahi incah tech vchebal atumtic yetel adzaic nu[m]ya tie. Heuac chambel tubalvba, binil atu[m]tic, timaixtan atalab vcucutil, yetel vcuxtale. catun bini ciçin, ca uçath vbalvba v palil Dios ti Iob, ca vcimçah vmehenob, caix vdzaah vchacil nu[m]yati, maix latah menel lubci, yetel dzoyçabci tumenel ciçin vpalil Dios loe. catun valkahi ciçin tucaten yethun Dios cayalah Dios ti, tichacanhi ua tech vtibilil yetel vhuntadzil vuinicil inpalil, ti Iob. Cayalah ciçine Yumile, mayalic yubic vinic tumtabal tubalvbae hehica adzabçipitolal ten vchebal intal c vcucutile alan vol binil indzoyez, yetel inlube, ti keban. Cayalah Dios ti, Habla çiptah incah techvchebal atumtic tucucutil yetel tutoholal. Catun bini ciçin, ca vdzaah vchacil nu[m]ya yetel chhapahal tu palil Dios ti Iob, maix tabi tumenel ciçin ti keban xani. Catu[n] bini ciçin tipaha vçubtal yoklal mail vchuchi vtabçic .y. vlubçic tikeban vpalil Dios. Ylexto hibici mailbal vchac vbeeltic ciçin ton, achaci vçiptabal tumen Diose.

 

Como hemos de tener paciencia en los trabajos.

Mactzil yubabal vchicholal, yetel vmukolal vpalil Dios ti Iob yoklal bacix dzaba tiuyabal nu[m]ya tubaaluba, tumehenob, tutoholal, macyyoli, maix v xethahyol tudzayatzil Dios. Ena bay vtha[n] tamuk vnu[m]ya cuchiloe. Bacix vcimeçe Diose, mala tahoklal bin hauebal, inyuminte .y. inualcinic volti. Vaix inkamah vyabal dzayatzil tukab Diose? Balx mata[n] inkamab, nu[m]ya cutha[n].

¶ V yax chunitac, vlel vcibah huntul vpalil cayalah, Yumile Kuchul tucibah ca nupob cethun, ca tucotztah auah colech yetel aualakob cavcimçah, cetpali[l]bilob, ten ix ti pudzi tinhunal, vchebal in ca[n]tic teche. Laix vmenthan cuchi, cayli, ulakpalilbil. Cayalah Be yumile, yoklal topkuchul tucibah cethun Sabci, ca tu cotztah, atanam, caix tucimçah vetpalilbilob, tenix tin hunal tipudzie. Maytodzoc vthan, Cayli vyoxtul vpalil cayalah, Belatun, yumile, He amehenob, yetel auilibobe, mulhanal vcahob catuchi, catibani na yokolob, caix t cimob xani, catunyalah, v palil Dios ti Iob, ixmabucen cen çihi, maixbal bin in chhab tin pach cen bin cimic xan. Dios dzaten inmehenob yetel vbaalinba tulacal yanten cachie, laix tilukçiten, xane. Habla cicithantabac Dios, tumen tuçinil cuthan. Bahiix vthan cadzabi vyail chhapahal ti tumen Dios, takan taka[n], vcucutil tixulicix vnumya xane maix biykin çati vmukolal lay v chu[n] yoltici Dios uvalkez vmehenob yetel vbaaluba, yetel v toholal tihach paynum hiix vdzaicti, yokol yan ticuchie, yoklal mail taach yilic Dios, vbailhal yetel vhunkul numya vpalilobe.

 

Como castiga Dios alos que no cumplan los testamentos.

Dziban ti yuunil vbeel Sanctoob tibaylae lic catali vcunilhu[n]tul holcane. Ca ukubentah v than ti huntul yetaile, cayalahti, lay uile, yetaile ppat incah tintzimin tech lic cabin cimicene, bin aconob, Binix adzab v tulul tihimac yan inpay,tiobe. Cayalah, yetaile, Lay uile, yumile, bin indzocez atha[n], catun cimi holcane. He yetalie, mayoltah, vconob tzimin yetel vbote v[p]pax holcane. Ena vtialtah tzimin, yoklal vtzil tuvich mamanito, babahunkini, ca vchacan cunah vba, holcan, tiyetaile Cayalahti. Belatun cech ahkazthane: yoklal hachlob tacibahten, maix concon, numya tinmançah tunumyail Purgatorio, yoklal mail abotah inppax, heuac dzocijtu[n], inboolkeba[n] Benelix incah, inciciolte Dios he teche, mautz bin acimebal, maix tibil bin xulebal acuxtal, yok[l]al atialtah, intzimine, maix adzoclukçah inthan, bay inkubentictech cuchie Catu[n], bin holcane, maytacxanhi, vkuchul vtha[n] yetail yokole, yoklal vaçuthi vcimil, tilic vtzilyabal tumen balam, yetel ahchibalob. Ylexto lubici vbool keban mayoltic vdzoez vthan yetel vtakyahtahn cimenobe?

 

Como son grandes las penas, del purgatorio.

He ti hach, ya vcah hu[n]tul v palil Dios cuchie, vchijx hoppci, vkuxuchal vcucutil, maix mukbentzil vnumya, tudzibyole lic yoktic vba ti Dios calukuc vay yokolcah ca hauac vnu[m]ya, vkati cuchie. Cayalah hu[n]tul Angelti, ylto ohelte, mail dzococ atemcinic yol Dios tumen akeban, lay vchunlo yeye, vamacal mac akatie, va akati cultal tavay, ichil anumya, ychil hunppel haabe. Caix culacechi vaix akati benel tunu[m]yail Purgatorio ychil hunppelkine, caix xicechi Cayalah kohane, Paynum volahil benel, tunumyail Purgatorio ychil hunppel kine yoklal maxan vmal, hunppeltikin tin ich. Caua cimi kohan ca bini tunu[m]yail Purgatorio. Cahoppan vnumçabaltiya tuhach, yail numya. Sansame, hoppoc vnumya, cayalah ti Angel, Belatun otzilen, bicx acibahten tibucahlae, cech Angele? maua a ualah ten hach hunppel, tikin bin in[c]ulhebalvay cuchie. Habla bicx v nachhal vkinil in numya, yoklal yaab vkatunil in vulci vaye yetel hoppi in numya tin tucule. Ca yalah Angelti, Ohelte ça[n]çameyto hoopoc anu[m]çabal tiyae maytoçiçac acucutil tappatah helacito, lay vchunloe, va akatiocol tacucutil tucaten yetel anumya ichil hunppel tihaab, bay ti[n]ualci, teche, caix xicech xan. Cayalah vinice, Paynum yolahil in numya ychil hunppel ti haab tincucutil timani cultal vay ychil hunppel tikin ychil vhach chacil numyalae, yoklal haabliz vtha[n] hunppel kintzil, tintucule: ylex hibici, hach, yail vnumyail Purgatorio.

 

Como hemos de tener fortaleza y obediencia en la ley de Dios.

Dziban tikulemdzib vtzcinabci hunppe[l] vinbail tumen Ahau Nabuchodonosor, tuchi cadzoci yutzcinice Cayalah, vkaytabal .y. yautabal tu xicin vinicob tibay vcahlae tuchitac cabin vbabac vhum chul y. kaye, bin tac vchinpulteob vba vinicob tulacal vkuulte, vinbail yutzcinah Ahaue. Bay vcibah vinicob tulacalobe haili oxtul tancelemob çahlemob ti Dios mayoltahob vkuulte vinbaile lay vchun tacci vholob yethun Ahau. Capayob tumen Ahau. Cayalah tiob, Bicx matan akuultex vinbail tin mentahe. Toholthan in cah, tex, vamata[n], akuultexe, bin pulucex tichuhcah, binix yayatzeectabacex tinme[n]. Macxuka Dios, vchuc vtocicex tinkab, cuthan Ahau. Cayalah ta[n]celemob, Ohelte, he Dios cakuulmae, lay vchac vlukçico[n] takabloe vaixuil mayolah vtocboon takabe. Ohelte, mailçamac cakulte avinbaile catun leepi yol Ahau, hach, chacauhiix v pucçikal licil vpochhol vthan tumen vpalilob Dios cuchi. Cayalah vpululob tichuhcab, tinbantzil vkakil, yetel yelel, bacix baacloe, ma eli vpalilob Dios tumen kak: maixbal vcibah, tiob. Ena, ciilmachi yolob, tilic vnibticob vpixan Dios. Haili, eliob yetel cimçabiob tumen kak vyabal vinicob tacicob vçiil chuhcab cuchie yetel bakanob tupach chuhcabe. Catun liki ahau yilab, tancelemob, ca yilah ca[n]tulilob, cakuchi, caciyhi, Maua oxtulob tuba, ca ti puliob ychchuhcabe? tabx likul vcantule. catun yalah ahau, Belatun innatma, hehelae lail hahal Dios, v Diosil Christianoobloe, laix tuhunal vchac vtocicob yah tanlahulo[b] tumenyae, baytu[n] vlukçici, vpalilobloe, tamuk vtuxchitic Yangel tuyamobe, catu[n] hokçabi tancelemob tihachtoh yolobe, timaeli vmexob .y. vtzotzelob, maixbal vcibah kak, tiob lay vchun hakci yolob vinicob loe, tilic vchhaic vkax vthanob tumen, ylexto hibici, yantabal tumen Dios, himac alcunic yoltie.

 

Como hemos de tener fee, y esperança.

He tiyoltic cayumil ti Dios vchacancun vtibilil, yetel vnoholal vpalilti Habrahame. Ca yalah bucahlae, Abrahane? inkati anacal tiuitz caanal bin vetezte che? catiac achuhinte appelel mehen, ti Ysaac tene, tuchiitac cayubah Abrahan vthan Diose, ca vchaah vmehen canaaci tiuitz cautzac vdzocçic vthan Diose. He tilic vtal vtzayeçic mazcab tucal vmehene, ca tecmachi, vkab tumenel Angel Cayalah ti, Baci acimez amehen, yoklal ti chacanhi ayamail Dios, yetel açahacil ti Dios, vahma lay tahmen tauoltici acimez amehenlo. Ylex vnohol tzicil yetel yocolal Habraham, yoklal bacix halabiti vcimçic vppelel mehen vhachyama cuchie, ma vpochhah vthan Dios, maix vkatahti, vabal vchun yalic cuchiloe. ti yohelma lail Dios, ohmail yetel tumutmail, hibal vnah cuchie.

 

[¶] Como huye el Domonio, del agua bendita.

He tiya ucah huntul chhuplal vpalil Diose, cayoktah vba tiyet cahlicob, ca uatlez tzitzabilhaa vchebal vtoxol yokol cuchi ca binichhibil tumen huntuli, maix tzitzabil haa, vchhiah, heuac chambel, haa vchhaah yoklal akbil cuchi, çahacix tibenel tiyotochku cuchi, tuchi cavlilhaatah ticha[m]bel haa yokole cayalah kohane, matzitzabil halae yoklal mata[n] vpudzulci, in vay tutoxol vokole hijuil pudzuc cachi, vatzitzabil haaci cachie. Ylex hibici vpudzul ciçin tutoxol tzitzabilhaa, bax tudzabal Cruz hitab citane.

 

Contra los combites, y borracheras.

Dziban ti yunil Dios, vtzcinabci payalteil tumenel ahau Baltasar, capayaltetabi vchun thanobi. He ti kazcalan ahaue. Cayalah vtalçabal vhay, takinil yotochku vchebal yukic bino. yetel vpayalteobe he tamuk yukulobe. Dza vchacanhal hunppel kab tipak, vtan vdzib taklic vuich ahau .y. vpayalteob, cahakyol ahau, ca hoppi vcicilnachal .y. vppotocnachal yokol. Cayalah vpayal ahmiatzob, vchebal vchacancunicob vnuuculvooh, tidzibtabi tipak cachiemaixmac vchuchi vnucbeçic, v voohile yoklal mailmac kuchi yoheltci. Catun payi vpalil Dios ti propheta Daniel, cayalh ti Ahau, Ohelte he vnuucul voohlae. Lay vxotkin Dios he vtal auokol tumen anonohbail, acalhal .y. akeban, yoklalix tabax tici vhay takinil, yotochku, tilic avukic bino .y. achaplilob aueyob .y. apayalteobi xane lay vcha biniltac vyail tzeec auokol, binix lukçabac auahaulil binix dzabac tibil paye ciyalabal ahau tumen propheta maitac xanhi vkuchul vthan propheta yokol ahau, tilic vuaçutcimil, yetel vchetun cimil tiakab cutalel cuchie, ya citacal, tilic acalhal cech ahkebane. Heuac dzibtabl vcah abeel yetel vyail v xot kin Dios auokole.

 

Como es Dios Omnipotente.

Dziban tikulemdzib, etçabci ti Propheta Esaias tumen Dios, hunpet ti chakan, mailconcon vbeel vinicob cimenob cuchie. Cayalah Dios ti vchacua vcuxtal bacob tatuculloe. Cayalah Esaias tech ohmail, techix hah auolahi. Cayalah Dios ti, Bouatil thantob caupakleob, yetel vnutz leob vba tubatanbaob cuthan Dios ti, maitac xanhi vpaklic, yetel vnutzlic, vbatanbaob bac, tibav cimen cucut cuchiloe. Cayalah Dios ti Ezechias, Bouatil thantob caocoçobyespirituil, y. vpixanobi. Baix vcibah xani, maitac xanhi vuatal vbakal vinicob ticuxantacobe, catunyalah Dios ti Esaias Bax vchun yoyolyolincahal. Bicx yalicobhauijtac calabolal, maua vchac incuxcinic cimenob, yetel indzaic bibal yan vuilal tiobe.

 

Como por la penitencia se aplaca Dios.

He tilic yilic Dios, buthanil tikeban vnohol vcahal Niniue vkaba cuchie cayalah tihuntul Propheta Ionas vkaba cuchi, Ionase? xen tucahal Niniue, halaix tiob volahil inçateçob vchileakal kin, ahSatalob tualoe, caix bini Propheta, caocitucahal Niniue, cahoppi yauat tamuk yalic loe, cakal tikin vçatal acahalex helelae, cuthan Dios, caocçabi vthan tumen vinicob cahoppi vppatic vlobilob, tuchi cahoki tixicin yahauob, ca kaxi vkinam vthan Propheta tupucçikal, caubucinah tzotzelnok, tzotzelbuc, cayalah yautabal tuxicin vinicob, vchebal vppatic vkebanob, yetel vbeelticob Payalchi, yetel çukin, maix haili nohxib cabob bin çukinacob tutha[n] cuchie, heuac chanchanpalalob, yalakobi xan, hix binaci vokez vuich Dios toon tamuk yilic cokomolal, yetel vyaal tulul cakebane, cuthan ahau. Baix vchi xani. Yoklal, tuchi cayilah Dios vppatmail vkeban, y. vyaaltulul vkebanobe, cahelpahiyol Dios. Camachi vçatçicob, bay tumutanil tume[n] cuchie.

¶ Vchac vçatçic Dios vcahal Niniue, timatan vyamhalabtiob cuchi, heuac mayoltahi, yoklal haili yolahal vlukulob ychil vkebanob, timatzayac vtzeece tiobe.

 

Contra los que encubren sus peccados al Confeßor.

Hachya tiyole ciçin licil vlahtohpultic vkeban vinicob, yoklal lay tahmenel licil vlukulob yala vkablae, vaix bahun lic vnahaltic ychil hunppel cappel haab tutabçic vinice, lay caçatal tihunçut ychil chochkebanloe.

¶ Dziban tihun yanil huntul chhuplal, lokbayen cuchi, hach tibil vbeel, hach vtzix vpectzil ichilcah cuchi. Tuchi cabini ti confessar yethun Padre, ca utohpultah vyanal vkebanob, heuac lay ma vtohpultah vueyuncil lubci loe, yoklal macanil vchi tumenciçin çublacix vchacancun yetel vtohpulte vçipile. He cabini ti confessar, tucatene Baix vmucci xane. Baix vcibah tuyoxten, yetel tucantenhi. Yaabhi vtenel yutzcinci confessar tiyan yicham, yetel tiyixma ychamil, ti maix bahun yalah ti padre ahualbi[l] keban vpakah, tipaal cuchie. Yoklal Sanctoil tuthan vinicob cuchie, lic vbeeltic çukin; payalchi. Dzayatzil yetel vchayan vtibiltacil be cuchie. cacimi chhuplallo yanili huntul yetail yetchhuplalil, lay yet hanal yet xinbal yetcanix cuchiloe laix okt[e]vba ti Dios tilic yalicloe yume Diose, Hetez ten vatabcitan luki yetaile, Vate Purgatorio, vaix te ticaane yoklal hach alaboltzil vchristianoil tinthan cuchi, maytac xanhi vchacanhal chhuplal ti tie elnac tihach ppetayanix vuich xane. Cahakiyol chhuplal Cayalah ticimene. macechyuka. Cayalah ti tie elnac ti valice. Mauateni avetail cuchie. Cayalahti, Habla bicx ayanil tibucahla, tabx lukech cadzabi ayatzile. Cayalah, Beelatun otzilenka, yoklal xotanil inkin ti hunkul cultal metnal, cienix yan yalan yoc ciçinobi, chanbel talel incah inchacancininba tech. Yoklal tauokticiaba ti Dios loe. Cayalah chhuplal ti, Bicx xotci akin, tibenel metnal, tabx yan vtibil abeel cuchi, tabx luki açukin, aPayalchi yetel adzayatzile. Cayalah cimene, Beelatun, nahelen Oxnumutkuen, yoklal he inbeel tulacal lic aualic be. Pakmabhij tulacal, maixbal yaal yanhici tene yoklal mail intohpultah ahualbilkeban inbeeltah tipaalen cuchie, laix vchun xotanil inkin tihunkul çatalloe, cuthan.

 

[¶] Otro exemplo contra los mismos.

He tamuk vtohpulkeban huntul chhuplal cuchie takan bin vuich huntul vpalil Diostie. Cayalah vhokol tuchi chhuplal vyabal muchob, hex hunppelie, talvcah vhokol cuchi, cabuthi tuchij tucaten. Tuchijtac catulpachtil huncot lae, maytac xa[n]hi vtulpach tulacal tihokob cachie cabuthi tucaten, tuchij chhuplalloe. Hex cadzoci vco[n]fessar. Cayalah vpalil Dios ti chhuplale mactzil tibabal ti vilah, auokole. Baalua v naatul, catun, vnaatah chhuplale, lail vnaatul, mail vxuptohpultah vçipil cuchie, yoklal tuchi tutohpultic hunppel ahualbilkebane, tijtun, vhokol, tuchi huncot much catuchi. Heuac tuxchi, ca vmuclah hunppel ahvalbilkebane, tijtun, tulpacni .y. buthij tulacal catu[n] bini vlah tohpulte vçipil tulacal ti padre.

 

Contra los que no hazen justicia, por temor.

Tvxchi, cataci vhool cahlohil ti Iesu Christo, tutan halach vinic ti Pilato tumen Iudiosobe. Vnaatahi Pilato, tumenil vlobolal, licil yolticob, vcimçabal cuchi, lay vchun yalci tiob. Ma chictaacten, vchun vcimile. Cayalah Iudiosob ti Pilatos va bin açipte Iesus tixmamatzeecile. Mechiuil yetail Ahau Cesar cuchome. Bayhi ciac vthanob. Vamatan acimez Iesus bay licil cakatic teche, bin capulubthan auokol. Binix catacab ahool tuthan Çesar, catun vlukeçech tachun thanil, cuthanob. Caçahi Pilatos, capecni yol tulukeçabal tuchunthanil, laytun vchun vcetbeçici vthan .y. Iudiosob, tilic vxotic vkin cahlohil ticimile.

¶ Bechi vlobol Pilato cech. Batabe cechtupil, tilic a vutzcinic ma vcetel tibabal, anaatmaix mail tibil acah, tilolobale maix nahben, yetel vtzcinaben tibabal lic vkatbaltech xane, chambel pecan auol tuculacah çahacechix tulukçabal aba tabil, bax atupilil lay vchun licil abeeltic yolah himac katictech mapatan tibaballoe.

 

Como viue el hombre, aßi muere.

Dziban tudzib ahbolon pixan ti S. Gregorio, hibal vchi tuhuntul vinic heklay tutubyk, nayanix yol tu christianoil cuchie. He catali vcimile, cahoppi vtatahauat, tilic yalic ti Padresob bananob yicnal cuchie, lukenex ceex Padrese, çipteçex ahchiballo, cadzococ vcimçicen yoklal vyadzmail incal, licix vnumçicentiya, teexixtahoklal matan vdzocolvcimçicenloe. Xenex inmahante çipteçexix cadzoc v[c]imçicen cu than. Cahakiyol Padresob, yoklal matan yilabob ahchibal lic yalic cuchie, chambel yauat kohan lic yubicob cuchi, cayalahob tikohan, chicilbez auich ti Cruz. Cayalah, ma vchac tinmeni. Yoklal kaxanil inkab tumen ahchibal, catun hoppi vpayalchi Padreob yokol kohan tuyabal yalilich. Cayoltah Dios ulukez tukab ahchibal. Heklay ciçinloe, laytahme[n], hoppci vtohcinic vbeel yetel vçakolcinic vba tuchristianoile.

 

Contra los que dilatan la penitencia, y su castigo.

Tvchi cayilah cayumil ti Dios, hach kazpahanil vinicob, yetel Bulanilob, hach dzaanix yolob tulobile, lay vchun volalil inhayez vcabob, yetel inhayezçob tu uich luum. Cayalah cayumil ti Dios tupalil ti NOe, Ohelte intucul mail inhayezbalcah yetel inlukez inçihçah vinicilob tuuich luum maix uolah auet malhal yetelobi, yoklal çahlemech ten maix tacanech tulobilob, lay vchun licil valitech avutzcinic vnohol chem, avocebal yetel vbaal auotoch yetel vbalcheobloe. Catun hoppi vmentic chem, vpalil Dios ti Noe, maix mucul muculil vmentici. Heuac tuuich vinicob tulacal vmentahi, yalah, vchacancunahixtiob vchun licil vmentic chem cuchiloe, yetel hibici tumutanil tumen Dios, vçateçic balcah cuchie, maix hunyikin cakin muctabci, yetel mukci vlobilob tumen Dios, heuac hokalhaab, yetel yabkin çinlic vmentabal chem cuchie, timaix yocçahob vthan Noe, maix pecni yolob tutzeectabalob, tuchi cayilah cayumil ti Dios, mail chaantha[n] tiob cuchie. Ca vtuxchitah vkaxalhaa .y. chachaal yokolbalcah ychil cakal kin, tilaac hitulah vtulancil haa yokol canaal vitzob. Baytun hayci balcah, yetel bulci vniob y. hibal yanob tuuich luum cuchie haili vpalil Dios, ti Noe, y yetçah lic, yetelix vbal yotoch, vaxactul tipakte lukiob ychil chem mentah ti tumen cuchiloe.

¶ Mucut mucut Dios, tappatic akeban cech ahkeba[n], yoklal mananil yol vçateçech tilob, lay vchun licil yalic axicin tipayan beil, vchebal auocol tuchemil yaal tulul keban, timaixtan açatal tupach avet coilobe, tuchi cabin yilab mail chaanthan tijtu[n] vhayeçic .y. vçiptic vhalail cimil auokole.

 

Como ayuda Dios a los que le llama[n], y se fian Del.

Dziban tikule[m]dzib tacci vhol vpalil Dios Daniel tumen vcahal Babylonia tuta[n] ahau. Hex ahaue mayolah vcimez Propheta yoklal yail ti cuchi, yoklalix yohel mail, tumen vlobolal licil vtacic vholob cuchi xane, cayalahob ti ahau, Vamatan akubub Daniel toone, Bin cacimeçech y. vbaal auotoch, catun çahhi ahau, ca vkubi Propheta tumen vnupob, ca vkalahob tinamacanil vucpok, hach tachiachob ticoh vchebal vtzilyabal vbakel, yetel vchibil tumenob cuchie. He Daniele, Payalchi vcah ti Dios, laix yalcunci yol xane, lay vchu[n] yoltici Dios vlukez vpalil tunumyaloe. Bacix culhi ti vacppelkin yethun cohobe Mabal vcibah cohob ti. Manito vacppelkinie cabini ahau yilab vpalil Dios, yetel yokte vcimile, yoklal yati cuchie, cakuchi tuvolna, cayalahtie, Daniele? tabechyan, cuxanechua. Cavnucah Propheta cuxanen tumenel Dios, cuthan. Tuchi cayilah ahau cuxanil Daniel cuchie, cahach cihiyol cayalah, Bee, lay hahal Dios V dios Daniele, yoklal tulukçici vpalil tuchi tachiach ticohob, catun vhokçah Daniel, cayalah ahau, V pulubob yahtacil vhool Propheta, tina, yanil cohob cuchie Baix vchi xani, maitac xanhi vtzilyabal vbakelob, yetel vchibilobe yoklal vijhchahal vcahob cohob cuchie tumen mail dzabi hanaltiob ti tiyan Daniel yethunobe. Ylex vcah cayumil ti Dios tupalil y. himac payalchitic Dios .y. alcunic yoltie.

 

Como son mas fuertes nuestros ayudadores, que nuestros enemigos.

Dziban ti yunil Dios, tuxchitabci vyabal holcanob tumen yahauob ti Siria vchucub vpalil Dios ti Bouat, Eliseo, yoklal vnup tuthan Ahau, licil yantic vpalilob Dios cuchi. He vpalil Prophetae tuxchi cayilah çutbakanil vpach, yetel vyum, tumenob holcanobe, ti maixtabacitan vchucil vpudzlic vnupob cuchie cakuchi yethun vyum, tuyabal çahalil cayalah ti Bee yumile. Balx bin cacib, yoklal çutbakanil tapach tumen canupob olticob vcimeçon, yetel vçateçonobe. cayalah Propheta ti, tohcin auol, mehene, chanix tiçahal, yoklal paynumyabil cahantahul yokolobe capayal chini Propheta ti Dios, tilic yalic Yumile Diose, bee vuich inpalil, cautzac yilic hibahun cahantahul tamenele, maitac xanhi vhechahal vuich palibil tumen Dios, cayilah vpictanil holcanob Angelobiuile, lay yahantabaul Prophetaloe, tiyanix vtzimin, vhadzab, yetel yee[n]vba katune, cayutzcinah payalchi Propheta tucaten, catupi vuichob vnupob PRopheta, tumen Dios. Baytun lukci Propheta, yetel vpalil tukab vnupobe, maix oheltabi tumenobi, yoklal ekmayilobbb tumen Dios cuchi.

¶ Bacix yabac anup cech christianoe, chan tiçahal, yoklal paynum yaabil auah antahul, heklay Dios, yetel Angelobloe.

 

Como emos de ser fuerte en la Ley de Dios.

Chhakax thantzil, yubabal vbeel huntul chhuplal, yetel vuctul yaal dzibanob ti kulemdzib, heklaobi halabi tiob tume[n] ahau, Antioco vchijob vbakel keken, lay vethan tiob tiyalmahthanil Dios vchiloe, cayalah ahautiob, vamatan achibex v bakel keken, bay licil valic teexe, bin in numeçextiya tuhach yail numçahya. Ca v nucah huntultiob, Ohelte mail çamac capochhob yalmah thanil Diose, chaanix caba camukub nu[m]ya, yetel numçahya tulacal tima caçipil ti Dios cuthanob, tuchi cayilah ahau mail yolahob vtzicib vthane, cahach leppiyol. Cayalah vxotolyak, yetel vkab huntuli, yetel vchobol yothel huntuli tamuk vbeeltabal vhach yail numçah yati, taklic vuich yidzinob, yetel vnaae, hetun catali vbenel yike, cayalah ahau tiyidzinob, Ylexto tinbeeltah taçucunexlae, tijx amalelex vamatan achibex vbakel kekenlae, caix yalahob ti, Ohelte cech Ahaue, mail hakancol, tilic cilic vnu[m]ya caçucune, maixbal cakati tucuxtalil cucut, lay vchunloe, hunkul matan catzicib athan, yoklal alanilcol ti Dios heklay vchac vdzaic hunkul cuxtal toone. Catun leppiyol ahau, cayalah vnumçabal tiya vcatul, yetel vyoxtul, baix vchi tiob tulacal tunlae, hex vnaae. Bicx vthan tiyalob tathanex cuchi, licua yalic vtzicicob vthan ahau, caachac vnumulobtiya cuchie. Makalo. Ena lay chichcunic yolob cuchi, licix yoktic vba tiob tilic yalic tiob bucahlae, chichcunex auolex inyaalile. Baci apochhex yalmahthanil Dios alcunex auolti, vamah lay amatciex cuxtalloe, cuthan Bay licil vchichcunic yol yalob vmukubob numçahya, yetel cimil yoklal Dios cuchiloe Beelatun bolon vpixan mehentzilob. Yoklal mail yoltahob çipil ti Dios, vdzaahobix vcuxtalob yoklale, paynumix Bolonil vpixan vnaa yoklal mail vchambel yacunah vcucutil yalob heuac paynumhi vyacunic vcuxtal vpixanob lay vchu[n] vmukci vnu[m]çabalob tiya yalobloe catu[n] vdzaah vba ticimil tupachob, hach helan abeelex cex lic açipilex ti Dios, yetel achijc bak ti viernes, yetel tiçukinob, timaix mac cimçicex, yetel dzalic apachexie.

 

Como libra Dios a los que estan sin culpa.

Dziban ti kulemdzib yanil huntul chhuplal tzicbentzil cichpam tucucutil, Baix tupixan xane. Susaña vkaba cuchi. Caua dziboltabi, tumenob catul tzucach tinoh xibob. He titi yan chhuplal teich Pakal timamac vlak cuchie cakuchi nohxibob yethu[n]. Cauchacancunahob vdziboltie. Cayalah chhuplal, hunkul matan indzocez auolahex, yoklal çahacenti Diose. Cayalah kaznohxibotie, Vamatan adzababa toone bin capakab apach, binix calab achucci, yetel hunpayil xiblal, baytun bin apuchhtuntabebal y. acimçabeballoe. Cayalah chhuplale, Mabal hakaniluolbe, maitac çamacçipeicen ti Dios heklay vchuc vtocicen takabex loe, tuxchi cayilah nohxibob, mail chaanthan ti cuchie Cahoppi yauatob, caix hoppi yalicob, tacchucah chhuplal yethun hunpayil xiblal, heklay tipudzi, yetel tibini tialcabloe, laytun vchun xotci vkin chhuplal tipuchhtu[n]tabal, baytaachil yutzcinabal tiahveyuncilob cuchie, hex chhuplale. Payalchi vcah ti Dios cuchi, tilic yalic, Yumile Diose techi ohelmail mailbal vchun licil incimçabale, chambel tumen V pakpach nohxibob, licil in tzeectabal timabal inkochi, lay uile yumile, Ocezaichten, chacancunix vhahil, lukecenix tu pakpach vlobol nohxibob, cuthan maix pakmabhi v payal chi chhuplalloe yoklal maitac xanhi vlikil vpalil Dios ti Propheta Daniel, caupayah hu[n]tul tinohxibob paki vpach chhuplal cuchie. Cayalah tinohxibe, tabx yan chhuplal cachie, ca vnucah ti yan yalan vcheel limon cachi, catun v payah vlak nohxib, cayalah ti cunxtech tabx auilah chhuplal cachuci tamenexe. Cayalah, te yan yalan vcheel Pino cuchie, catun yalah Prophetae, Bee tzucach nohxibexee, yoklal tipot chacanhi atuçex, yoklal helan helantac athanex tahunhunal, catun leppi yol cah ti nohxibob, caix vpuchhtuntahob caçiptahi chhuplal, tilic vnibte vpixa[n] Dios, tuyabal ciciolal tulukçici vpalil tudzalpach nohxibobe.

¶ Ylex vcah Dios tihimac alcunic yol timaix vkat çipiltie. Bacix ahkebanac auilabal, bax vpakal apache yohelmai Dios vchaca[n]cun vtuz yah pakal apach yetel vtocbech tupakpachobe.

 

[¶] Como los trabajos nos lleuan a Dios.

He tima ocolalnac vpalil Dios S. Pablo cuchie yatiyol licil vpimhal christianos, ocçictiyol cahlohil ri IESV Christo cuchi, lay vchun vnupmailob cuchiloe caix vchhaah halbilthan vchebal vchucicob yetel vkalic timazcab christianob, vatabcitan bin vchictaheçicob cuchie. He tilic vbenel tibee tal tucahal Damascoe. Dzatun vbakal vpach tumen çaçilil. Ca uchacca[n]cunah vba cahlohil ti IESV Christoti, heklay tumulcimil tucahal Ierusalem cuchiloe, cayalahti, Saule, Saule. Balxthan aualcabticen, yetel anumçicen tiya. Bayhiciac vthane. Balx vchun acocintic, yetel anumçic tiya inpalilob, yoklal hiballic abeeltic tiobe, teni licil abeeltice. Tenix vbic vnumyailloe cahakiyol sanct Pablo, calubi tutzimin licil vbenel tumen vhakolal cuchi, ca yalah ti cahlohile, yumile, balx akati inbeltic, bayhiciac vthane. Yumile, mauohel lobil incah cachi, tilic valcabtic apalilob, yoklal mail vohelech catuchi. Heuac halten hibal akati inbeeltic tetupache, yoklal chhaanil inba indzocez auolah. Cayalah cahlohilti, Xen ticah Damasco, tijx achictaheçic inpalil Ananias, lay bin cambeçicech tiuabal, anah abeeltic loe. Catun bini vpalil Dios tucahal Damascoe caocihaa tu pol ca cambeçabi, tivabal yolah Dios cuchi, catun hoppi vtzeec vpalil Dios sanct Pablo, tilic vhahcunic lail yahlohil balcah cahlohil ti IESV Christo cimçabi, tumen Iudiosob cuchiloe. He vinicob ohelmail sanct Pablo cuchie, lic vchhaic vkax vthanob tilic yalicob, maua lay vnup christianoobloe, maua lay than cahuli vay vchucub yahthulil vpach Iesu Christoloe, bicx vtzeectic IESV Christo hehelae, Bicx vlahtic vpach christianoob, lay licil vchhaic vkax vthanobti cuchiloe, yoklal mail yohelmaob vchacancunci vba cahlohil IESV Christo y. hibal vchiti tetibee cuchie.

¶ He ti yolyic Dios yocez ahkeban tiyetaile Bayli vlubçic tutzimin y. vtukçic yolob, heklay tilic vdzaic nu[m]yatiobe, he teche, tuxchi cabindzabac tinumyatech tume[n] Diose halti vthan S. Pablo Yumile Balx akati, inbeeltic yoklal chhaanil inba indzocezathan.

 

Como da Dios trabajos a los que ama, y de la Misericordia.

Dziban tikulemdzib. Bacçahtabci vcahal Israel tumen vnupob huntenhi, tijx yan vpalil Dios Tobias tuyamob cuchi, heklay tancelem paalix, yaabil tiob cuchi, heuac halach nohxib tubeel cuchi. He Tobiase, hach çakol tidzayatzil cuchi, tilic vthoxic vbaal vba tiahnumyaob tilicix vtohcinicuol, yetel yanticob tihibal vchac tume[n] cuchie, mayatiyol tuppatic vhanal vchebal vbenel vmucubcimen, yetel yante vlakob cuchi, lay vbeel vpalil Dios Tobias dzayatzil, yetel Palchi, laixlic vcambeçic tumehen cuchiloe. Cayoltah Dios, vtupul vuiche, yetel yulel vyaabal numya ti maix tioyoyol, yetel haui yalabolal ti Dios ychil vnumyae. Ena payalchi nibpixanix vcah ti Dios, mankin çançamal ychil vnumya cuchie, lay vchun yoltici Dios vtuxchite huntul Angel vdzacab, yetel vdzab vyatzil, maix Angel tuthan. Tobias cayilhi, heuac vinic tuthane. Tuchij caukamah vyaabal dzayatzil Tobias tukab Angele cayalah Tobias ti, Yumile bal bin inpacic tech yetel inbotic vyaabal adzayatzil tacibahte[n], yetel tin mehene, chhaa inmahante hibahu[n] tubaal inbae. Catun yalah Angel ti Tobiase, Ohelte menil vinic, bay atucul mailexe heuac teni Archangel Raphael. Baili yaanilen tutan ahtepal, laix inthan intuxchitahci tumen Dios vchebal indzaicech, yetel indzaic ayatzilloe, yoklal yaech ti Dios, yubahix Apayalchi, yoltahix vlukeçech tanumya, vahma lay vchun dzabci numyatech tumen Dioslae, yoklal yaech ti. Tuxchi cayubah Tobias Angelile, Cahaki yol cahoppi vnoh nobtic vpixan Dios tuemn.

¶ Yancun adzayatzil, yetel amukolal yoklal kaanacil aboolil tumen Dios.

 

Como ayuda Dios a los que guardan sus Mandamientos.

He tilic vbenel vnohol Capitan Hosefernes vdzoyez balcah tuçinil bay halahanil tumen ah nonohbail ti ahau Nabucodo[no]sor, ca udzoyçah vyaabalcah licix vtzicil vthan vatabcitan lic vmalel cuchie yoklal çahacilob, yanix vtibibtiob cuchi. Tuchi cayubah vpalilob Dios yantucahal Betulia vtal vnupobe, cahoppi vchhaic vba vnupinteob, maix ti chambel hadzab, yetel yeen vbailkatun. Heuac ti çukin, yetel ti Payalchi ti Dios xan. Heklay vnohol chhaalba licil yalcunic yolob cuchilae. Tuchijx cayubah Holofernes, mail yolah vthancin vba yala[n] yuchucil vcahal Betuliae, caleppi yol cayalah ti vinicob, Macx vinicob olticob vnupinten. Tabx taliob, bahunx, tubaob, lic intzicil tumen vinicob, yetel cah tulacale, hach mavkat vtzicbenobloe, cuthan. Cayalah huntul vinicti, Yumile, vbi inthan, he cah Betulia lic auilice, hu[n]tulili Dios vtzicmaobilay vbeeltah vyaabbalmactzil yoklalobloe, yoklal lail lukçicob tiyuchucil Faraonloe tamuk v mançicob tikaknab tixmama dzomobil cabuli vnij vnupob yante tupachob cuchie, he tutzicma Dios, y. ti tohyol Dios yetelobe? maymac chaan yuchucil vdzoyeçob. Ena lobidzoyeçic v nupob tulacalloe heuac tuchi tu pochhma Dios yetel tuppatic Dios, maytac xan vbacçah tabalob tumen vnupob lay vchunlo ohelte ti payanbeil hibici vbeil helelae. Vaix leppan yol Dios tiob tumen kebane. Ca tun xiceche adzoyeçob heuac vatokyolob y. Diose, maytac anah beneli yoklal bin ti vdzoyeçah cuthan, maix yocçahtiyol Holofernes vthan viniclae. Ena leppiyol tilic yalic tha[n] tunup Dios tuyaabal nonohbail catun kuchi tucahal Betulia, maixtacxanhi vxotol vcal tumen vpalil Dios Iudie catulpachni holcanob tialcab pimix tuba cimçabi tiob xani.

 

Como es Dios benigno con el pecador, que se enmienda.

Dziban ti sancto Euangelio, vacunabci huntul chhuplal tumen Iudiosob, yethun cahlohil IESV Christo, cayalahob ti, yumile He chhuplallae, tichuci tu veyu[n]cil, auohelitac yanil halbilthan toon vchebal, v[uchhtuntabal. Bicua tatumute, cuthanob. Maix tubilil yolob yalcitie, chambel tilic vtu[m]tumolticobe tilic vchhaicvchu[n], vchebal vtacic vholcuchi. Tuchij cayilah cahlohil vlobolalobe, cayalah ti yahpulilob chhuplale, vauil macuka teex ix makebane, lay bin yamchhinic chhuplalloe. Cahoppi vtumtic vbeel tuhunal hunhu[n]tul tiob Maixmac chhini chhuplallae, yoklal vnaatmailob, mabancenil vmucul muculil vbeelob tuuich cahlohil ti IESV Christo. Ena hoppi vpaxalob, yetel vbenelob tihunhuntuli, tilaachitulah vcultal chhuplal tuhunal, yetel cahlohile. Cayalah cahlohilti, Cenx yah tacil ahool chhuplale, Mauamac yah tacul ahool, yetel tacic ahoole, cayalah chhuplale, Maymac yumile, cayalah cahlohilti Va mamac tacic ahole, maitacçamac inxotobakin, xen ti toholal. Baci abeelte keban tucaten, vabin auilab vçipil hunpaye. Tumteaba, bix bicaci abeel, çubultzilix lobtaci tulacale. Baixan vaçatçabi açipil tume[n] Dios, baci açipil ti tucaten.

 

Como aborrece Dios la desesperacio[n], y no confeßar la verdad.

Dziban tikulemdzib, cimçabci vpalil Dios. Abeel tumen vçucun ti Cain ca vchacancunah vba cayumil ti Dios ti Cain cayalahti, Tabxyan auidzin ti Abeel, cayalah Cain, Tabuayan. Tenua yahcananul vidzine. Mavohel vatabyane cayalah cayumil ti Diosti, Balx tacibah cech caine yoklal he vkikel avidzine, auat vcah tacix vcah tahool tintane, lay vchun lolob thanbilechiuil, tuuich luum. Bacix acolob, yetel menyahna cechie, matan vuichincil, maix vihom ahanal, cayalah Cain, Bee otzilen, yoklal nohil inkeban, maix vnah vçatçabalten cu than yohelma Dios vçipil cain cuchi cha[m]bel kat vcibah tuthan, vchebal vtohpultic vçipil y. vkatic çatebal vkeban tume[n] Dios, heuac yoklal vmabcunci vkeban tuhoppol catun yalah paynumil nohil vkeban yokol vdzayatzil Diose. Lay vchun leepciyol Diosti, ca vdzaah vyail lolobthan yokol, ca tzeectabi tucucutil yetel tupixan tixmaokçah ichil, yoklal mail yoltah vkatab dzayatzil tiDios. Ma amabcunic akeban ti Dios cech mehene, heuac tohpulticob, bacix yohelte Dios akeban tulacale, vkati atohpulticob tachij yethun padre tukinile. Bax tapucçikal yethun Diose, maix aualic mail vnah vçatçabal açipil, yoklal nohilob, yoklal bacix yabac, yetel ppetayenac açipile, hach paynum nohil vdzayatzil Dios yokol keban tulacal.

 

Como aborrece Dios la soberbia.

Tvchi cayilah Ahau Nabucodonosor, nohil vtepal, yetel hach tilizcunanil tumen vinicobe. Cahoppi vnonoh bail tu pucçikal yetel ix tuthan, maix vnaatah likulil tukab Dios, vmatmail tulacal cuchiloe, lay vchun leppci yol Dios ti, caix vxotoltah vtzeecte, catun kuchi Propheta Daniel yethun Ahau, cayalahti, Yumile. Ohelte leppanil yol Dios tech, tumen anonohbail yoklal avinicil, timaixtan anibpixa[n] ti Dios, tumen vdzayatzil teche. Lay vchun yolahil vyaya tzeectechloe. Habla va akati acicu[n] yol Dios, yetel aloh aba tutzeece chhaa valmah xicin. Beelte dzayatzil yancunixçijl tahnumyaob, yoklal lay taachil vtemel yol Diosloe, maix yocçah tiyol Ahau vtha[n] Propheta Ena tubailhij vnonohbail y. vtzicbail tuuich Dios, yetel tuuich vinicob, lay vchun lukçabci yahaulil, yetel vtepal tumen Dios, cabini tipocche. Baix vximbal vbalche cuchie, xiuix vhanal cuchi, maix huntikin cakinyan tikax vlakin baalcheobe, vuctentihaab, cayoltah Dios yokez vuich ti, hiuil mactah Payalchij yutzcinci cavçaçcunah vnaat tucaten. Cayalah ahaue Beelatun innaatma inmabailil, yetel votzilil, innaatmaix vtepal Dios xan, lay tahkab camat mail tulacalloe.

¶ Thoncinaba yalan vkab Dios, noh nibteix vpixan tumen vdzayatzil tech, camaac abachal balcheobe. Bechiuil balche, ix manaatechi, ca achac anaate likulil tukab Dios, hibal yanteche.

 

Como persiguen los Demonios a los castos.

Dziban tihun guia de pecadores vkaba, lic vlikil vxinbaltic be huntul vinic ixma ocolal, he caoklen hie, cachelhi tivenel yethun hunppelna, heklay yotochkuob cuchi, timaococ vinic ti christianoile. He tichelan ti venele, cayilah vmolhal v pictanil ciçinob, tijx yan huntul vchunthan vchayanob, lay culhi tikanche, ca vpayah huntul ciçin. Cayalah ti Balx tabeeltah tu yam vinicob christianob. Cayalah, yumile, tin vocçah ocyail tuyam vinicob catul, ca cimçabi huntuli cuthan, bay vchi tuchayanob, tilic vcantic hunhuntul tihibal tilobil, yetel titabçahil vbeelma tuyam vinicob cuchi, tilic vdzadzalic vpachob, yetel vpayic vbeel ti keban. Dzocebalitun cakuchi huntul ciçin, yethun vchunthan Cayalah ti, Yumile, he tene vchi hoppoc valcabtic vpach halach vinic Obispo vay tucuchcahalloe, vchebal inkuneçic yolti chhuplal yan ti yotoche, hex holhee kunhiyol ti chhuplal dzedzec, caunakeçah vkab tupach chhuplal, catun yalah vchunthan, hachthan paynum amenyah yokol tulacal auet ciçinil, heuac hach tanolte vchebal adzocçic hoppa[n] tamenele. Yoklal hachcij tincal ca apayab vbeel halach vinic tikebane, cuthan laix lic vtakichtic ixmaocolal tivalahe. Bacix lic vtuçic vuenel cuchie, heuac ppixich vcah catu[n] yalah vchu[n]tha[n], Macxuka viniclo. Xenex tohlexi xan, cabini ylabil tumen ciçinob, cayalahob tuchunthan, Yumile, mavchac catohlic, yoklal tuchicilbeçic vuich ti Cruz ca chelhi tivenel. Bacix ixma ocolalac cuchie, lic vchicilbeçic vba bay yutzcinic christianobe catun bini ixmaocolal tinohachcumanil Obispo cuchie, ca vpayah tilic yalic, Yumile balx abeeltah holhecabhe ti chhuplal auahtzenul ya[n]tauotoche. Cavnucah Obispo, mabal inbeeltabi ca yalah, ixmaocolal, maua kunhiauol ti chhuplal caix anakeçah akab tetupache hachtha[n] hah lic aualice, heuac mavohel lubci avohelmail, vmuculil inbeel. Catun yalah ixmaocolalti hibal vchi tumen ciçinob tiakbile, catun vtohlah chhuplal Obispo yanti yotoche Caunibtah vpixan Dios yoklal tulukçici tutabçah ciçin. Hex ixmaocolale, ocihaa tupol tumen Obispo cacambeçabi tubabalil christianoil.

¶ Ylex hibahun vtanoltic ciçin vtabçic vchu[n]thanob, yetel ahbeelnalob, yoklal vabin vlubeçob tikebane, maytacxan yetmalhal tumektan vinicilob, yetel tumektan cahile. Ylexixan hibahun pecoltzilil yetcahtal vinic chhuplalob, yoklal bobi vppilixkak, licil yelel vpucçikal vinice, laobix chhuplal yochel licil vlutzic, yetel vtabeçic vinicob ciçinlae.

 

Como emos de guardar castidad.

Dziban ti kulemdzib, vacunabci tiyahtanlahul huntul vchunthan ah bolon pixan ti sanct Ioseph, heklay vmehen vpalil Dios Iacob cuchiloe, he tilic yilabal tume[n] yatan vchunthan hach cich celemil vpalil Dios, sanct Ioseph, ti hach vtzix vthanxan, cahoppi vkunhalyol, yetel vpucçikal chhuplal tie, hunbeelix vnohhal vdzibolal, yetel yoxkazolal chhuplal tilic vcicithantic yetel vcicitzentic vpalil Dios, vchebal vkunhal yolti vkati cuchiloe. He sanct Iosephe, matan vmalel tiyol vçipil ti Dios cuchi. Dzocebalhijtun. Tuchij cayilah chhuplal chichiyol sanct Ioseph, ca vchacancunah yolahti, ti mahancenil. Ca vnucah sanct Ioseph, hach than maçamac çipicen ti Dios, yetel tin yumil. Tuxchi cayilah chhuplal mail yolah vdzocez yolah vpalil Diose, cavtecmachtah vçuyem sanct Ioseph, tilic yoltic vdzalab vpach ticooil. He sanct Iosephe, caliki yalcab tilic vppatic vçuye[m] tukab chhuplal, lay vchun leppciyol chhuplal ti, yoklal pochhanil, pahanix vçubtal tumen vpalil tuthan, laix vchuninah vkalal timazcab vpalil Dios, yoklal paakci vpach tumen chhuplal, tilic yalic tuxibile, He Iosephe hach nohlobtucibahten, yetel tubeeltah toone yoklal tiyotici vchucuben. Laix vchicul tin lukçici vçuyemlae. Baytu[n] leppcoyol yumbil ti sanct Ioseph. Cayalah vkalal timazcab tumen vpak pach chhuplal, ti maixbal vkoch, yetel vçipil cuchi. Ylex vabici vtibilil, yetel yocolku sanct Ioseph. Bacix kali ti mazcab timanan vkoch, mayoltah vlukez vba, maix yoltah vchacancun yoxkazolal chhuplallae.

 

Como persigue el Demonio a los que huyen del.

He ciçine mataach yalcabtic y. vtukçicyol himac tzicic vtha[n] maix vhauçic yolah. Heuac lailic vnupintic tununal himac mayoltic vchhab vthan, yetel vtzicib yalmahthanile. Bay ilabci tumen huntul vpalil Dioslae. Dzauabin vkuchul vpalil tiyotoch padreob tipaybil vbeel tumen hu[n]tul Angel, caua yilah hach yaab yaaxcach yanob tetuya[n] padreob cuchi, tihach çakol ix tuxikilob xan. Cahalabiti tumen Angel, Yla, he yaxcachob lic auiliclae, ciçinob, heklay vaanob vtumtumolte padreob, yetel vppiçib vmukob, calubucob tikeban vkatob tilobolal. Yoklal ya tiyol matan vtzicil vthanob tumenobe, cuthan Angel çançametun cakuchi vpalil Dios ti nohochcah cayilah culcabalil huntul ciçin tetuholcah tinocac canale, cahalabiti tumen Angel, He ciçinla, lay vaan vtumte yolob ahcahnalob vtzicablae. Heuac mabal vbeel: yoklal lobil vbeel vinicob tulacal, maixbal vuilal vtumtabal yolob vahmatali tiyolah licil vtzicicob vthanciçin, tohix yolob, yetel xan, cuthan.

FINIS.

Sobre los siete Sacramentos.

He vnumya, yetel vcimil cahlohilti IESV Christoe. Mahunppel yanhici yaal, yetel vuilal toone, heuac halach yaab tibil, yetel nahalyuleztacpixane, tijlikul caloohol, yetel vçatçabal caçipil tijlikulcalukul tihunkul numyail mitnal Dzocebalitun tij likul, cilich Sacramentos, heklaobi tuçiob, yetel culcinabiob toon tumenel cahlohil vchebal cadzacic capixan, yetel canahal tihunkul cuxtalloe, heklaobi caputçihil confirmacion tohpulkeban vcuculti yumile estremauncion Kamnicte vsacerdoteil orden.

 

Bautismo.

Laitac vyaxchun caput çihillo lai vsacramentoil licil vppobol vpixan paal yetel licil vçatçabal vçipil tumenel Dios loe.

¶ Auohel macxi ychililkeban licil caçihil taclacal tumenel vkeban cayaxyumob, lay vchunlo. Vabin cimicpaal timananhaa tupole maitac bikin yilic, yetel vcicioltic Dios. Baiyalci cahlohil ti Nicodemuse, hachtoh licualictech y. macmacaputçiho[n] tihaa, y. ti Spiritusanctoe, mavchuc yocol tiyahaulil Dios cuthan.

¶ He tutal vcaput çihilpaale Payanbe vuacunabal vinic mekic yokol pila caix vnucub vthan padre tuhunal, heuac lay vconpadre nucic than vmahante, tilic yalice, volab caputçihil, yetel Ocol ti christianoil, volah inhunkul ppecobeciçin, yetel vbeele cie baix licil vnucic vchayan tha[n] lic vkatbal ti tumenel padreloye.

¶ He tilic vmekbal paal tumenel co[n]padree, lic vhach oheltic vmekpalil. Baix vyum, yetel vnaa xan. Malauac mac paal, bax pizcabil vinic vnahil vacunabal ticonpadreil, heuac hach yan vcuxyolti vinic, y. aloltzil vchristianoil vnahil vacunabale.

 

Confirmacion.

He tiocanhaa tuhol paal, yetel tilic vtal vcuxtalyol tikebane, kanan vuilal yantabal, yetel vchichcunabalyol tumenel Dios camac vdzoyol, yetel vlubul vmuk tubateel, yetel ciçin, lay vuilal catuçi tumenel cahlohil vcilich Sacramentoil co[n]firmacionloe. Pixanil chichcunahol, cioci, yoklal lay licil vchichhalyol ahkam confirmacion tipixanil cuxtaloe.

¶ Mayoltah cahlohil vtuxchite vcambeç[a]h vinicilob tataba ti[t]zeec. Tilatumucut vchichcunic yolob ticich Sacramentola. Binyaalci yumilbil tiobe. Culenex ichcah tilata mucutcex acambeçabalex tinoh vchucil likul caanalloe, cuthan. Bahiciac vtha[n]. Chanex tibenel vatabcitan tilatamucutex, akamicex ahmaocolalob ti machichcunaan auolex tuhoppole. Hijlubuc amukexi, hijhi oyoc auolexe. Bayxanloe vamatan yantabal vinic ti sancto Sacramentolae hachya[n] vtibib vlubul vmuk, yetel vdzoyçabal tumenel vpixanil nupobe.

¶ Vaixbici vuacunabal compadre mekic paal yokol pila, tilic yocolhaa tupole. Baix licil vuacunabal conpadre machic ti confirmacion xan, azmenibilix calaac machic ti confirmacion meki ti caput çihile, caachac vpimhal acompadresobie.

 

Penitencia.

¶ Hehi camaac vçipil ti Dios vinic tiocan haa tuhole maybal vuilal tohpulkebantie. Yoklal, lay chaanti lukebal vpixan caput çihilloe, hetun tiçipan ti Dios vinice, hunkul ma vchuc vbenel ticaan vamatan yutzcin boolkeban yetel vyaal tululkebane. Baiyalci cahlohil, vamatan avutzcinex vyayal tulul akebanexe ahçatalex talacal, cuthan.

¶ Bla lachijvchu[n] yoltici cahlohil ti Iesu Christo vtuçub yetel vculcintoon vcilich Sacramentoil tohpulkeban tilic vdzaic vchucil tupalilob tahkinob vchebal vchochiconob tackeban. Baiyalci yumilbil tuca[m]beçah vinicilloe. Kamex Espiritusancto, vauilmac tahkeban bin achochobexe chochani tinmentiobloe. Hexuil ma chochpahom tamenexie, maixtan vchochpahal tinmen xan, cuthan.

CONFESSIONARIO BREUE, PARA CONFESSAR LOS INDIOS.

Ponense las preguntas ordinarias en la lengua, y Castilla, segun las culpas que acustu[m]bran cometer, y en que ordinariamente peccan, y se les pregunta.

Lo que se le ha de preguntar al penitente antes que diga sus pecados, acabado de persinarse, y ducha la confession es lo siguiente.

[¶] Bikini achochah akeban, atohpultah a keban. quando te confessaste.

¶ Aualah ua açipil tulacal ti padre. Dixiste todos tus pecados al padre.

¶ Yanxin açipil amuclah ti padre caco[n]fessarnech. Tienes algun pecado que ayas encubierto en la confession.

¶ Yanxin açipil tubitech, caconfessarnech. Oluidosete de confessar alguna pecado.

¶ Adzoclukçah vayalah padretech. Cumpliste lo que te mando el padre.

¶ Ya va tauol, açipil ti Dios ahtepale. Pesate de auer pecado contra Dios.

¶ Lic va adzaic tauol mail bikin açipil ti Dios tucaten. Propones, de no pecar mas contra Dios.

¶ Hala açipil tulacal, timatan amucle hu[n]ppeli. Di todos tus pecados, sin encubrir ninguno.

¶ Dexenle dezir sus culpas, y conforme lo que dixere, se le pregunten las circumstancias de ellas, y si no las dize, se le pregunte, lo que se sigue.

 

Sobre los ma[n]damientos de la ley de Dios.

1. Amar a Dios.

¶ Licva aya cunic Dios paynum yokol tulacal. Amas a Dios sobre todas las cosas.

¶ Yanxin auocçic tauol auayak, bax yauat chhichhob. As creydo en sueños o en cantos de pajaros.

 

2. No juraras.

¶ Yanxin aualic hach than, tukaba Dios, bax, yohelku ichil atuz. As jurado el nombre de Dios o dicho sabelo Dios, mintiendo.

[¶] Auohelma, tuçil acah cuchi. Sabias que mentias.

¶ Balx tituçil aualah. Que mentira dixiste.

 

3. Sanctificar las fiestas.

¶ Yanxin ame[n]yah ti Domingosob, bax, timankinalob tacumbil atialex. As trabajado en Domingo o fiesta de guardar para vosotros.

¶ Balx amentah. Que fue tu trabajo.

¶ Humachi va tikin a menyah. Trabajaste todo el dia.

¶ Yanix auilic vmenyah apalilob yetel abalnaile. As permitido q[ue] trabajen tus hijos y famila.

 

4. Honrar padre y madre.

¶ Yanxin apochhic ayum y. anaa. As menospreciado a tu padre o madre.

¶ Yanxin apaticob ticiçinil baxane. As los motejado de Demonios, o cosa semejante.

 

5. No mataras.

¶ Yanxin adziboltic vcimil hunpay, bax yulel lob yokol alak. As deseado la muerte o otro mal a tu proximo.

 

6. No fornicaras.

¶ Yanxin açipil ti hunpay chhuplal, si es varon, y si es muger, ti hunpay xiblal. Aspecado con alguna muger, o co[n] varon.

¶ Haytulx tubaob. Con quantos.

¶ Haytenhi tihun tulicunx tihuntuli. Quantas vezes con el vno, y con el otro?

¶ Yan v chhuplil cuchi .l. v xiblil. Tenia muger ese varon, o tenia marido.

¶ Auonelob xin. Son tus parientes.

¶ Bicx auonelilti. Que parentesco le tienes.

¶ Yonelob xin auichan .l. achhuplil. Son parientes de tu marido, o de tu muger.

¶ Bicx yonelilti. Que parentesco le tienen.

¶ Yanxin adziboltic huupay chhuplal .l. xiblal. As deseado alguna muger, o varon.

¶ Haytulx, tubaob. Quantos son.

¶ Haytenhi adzibolticob. Quantas vezes le as deseado.

¶ Auonelob xin. Son tus parientes.

¶ Yanhi va auol tiçipil tiob cuchi. Tuuiste voluntad de pecar con ellos.

¶ Yanxin abaxtic aba .l. abaxalba. As tenido tocamientos deshonestos.

 

7. No hurtaras.

¶ Yanxin auocol. As hurtado.

¶ Balx auoclah. Que hurtaste.

¶ Bahunx auoclah. Quanto hurtaste.

¶ Bahunx vtulul cuchi. Quanto balia.

¶ Auohelma tahtial cuchi. Sabias cuyo era.

¶ Valkez tahtial cuchi. Buelbeselo.

 

8. No leuantaras testimonio.

¶ Yanxin apakic v pach hunpay bax a lobcinic v pectzil alak. As leuantado testiminio, o infamado a tu proximo.

¶ Balx tipak pachil aualah yokol. Que testimonio le leuantaste.

 

Los Mandamientos de la sancta madre Yglesia.

Oyr Missa.

¶ Yanxin amançic Missa ti Domingo, bax timankinalob, tacunbilob atialex. As trabajado en Domingo o fiesta de guardar para vosotros.

¶ Haytenhi amançic Missa. Quantas vezes la as dexado de oyr.

¶ Balx vchun amançici. Por que la dexaste de oyr.

¶ Tabech yan cuchi caamançahe. Adonde estabas quando no la oyste.

¶ Tohxin auol cuchi. Estabas bueno.

¶ Balx lic abeeltic cuchi. Que hazias.

¶ Yan xin vmahal atuxchitic apalilob tichaan Missa ti Domingosob. []

 

Comer carne.

¶ Yanxin achiic bak ti Biernes bax ti Sabado bax ti Quaresma, bax tuchayan vkinil çukinobe. []

¶ Hay tenhi achiic. Quantas vezes.

¶ Tohxin auolcuchi. Estas bueno.

¶ Tabech yan cuchi. Adonde estabas.

¶ Yanxin ahanal cuchi. Tenias que comer.

¶ Yanxin alakob cuchi. Tenias compañeros.

¶ Techva vchun vchci vchiiob. Fuiste tu causa de que la comiesen.

 

Emborracharse.

[¶] Yanxin acalhal. As te emborrachado.

¶ Haytenhi. Quantas vezes.

¶ Çati va auol cacalhech. Perdiste el iuyzio qua[n]do te emborrachaste.

¶ Lubech va tuuich luum. Caiste.

¶ Yanxin auukic balche. As bebido bino de la tierra.

¶ Yanxin apayic v beel hunpay tikeba[n]. As persuadido a alguno apecar.

[¶] Yanxin apayic vuey huntul. As llamado la mançeba de alguno.

Otra platica para tiempo de las confessiones.

Confessio est salus animarum: & opugnatrix Demonum:

Hethanoblae, halaantume[n] hu[n]tul Ah miatz vpalil Dios, S, Chrisostomo vkaba. Heoctauayil thanexlae. Choch keba[n] vdzacal pixan. Laix licil vtohlabal ciçin xan Laobi than halan tumen tihach cuxan yolil. Tiyohmaix vabaloe tichoch kebanloe. Yoklal he Vsacramentoil choch kebanloe? tuçi tumenel cayumil ti Iesu Chritsto, vche bal vdzacic capixan tichhapahan tumenel kebane. Oheltex mehenexe, tuchi cadzabi ha taholexe, lacçatçabi a çipilex tulacal tumenel Dios. Heuac tumenel v yabal vdzalpach ciçin, y. vkunil cabakel licil çacipil ti Dios tucaten. Baix licil yalabal tumen S. Pablo. Omnes peccauertunt, & egens gratia Dei. Ciocie Çipob tulacal yanixvuilal yetailil Dios tiob. Baihi ciac vthane. Çipanon ti Dios tac la cal con Christianose. Yanix vuilal vdzacal toon vchebal caualkeçic cabati. Laix vchu[n] vtzci cayumil ti Iesu Christo, vSacramen toil choch kebanloe, vchebal vdzacal capixa[n] caix calukez caba tukab ciçin, yoklal vyamaon tayic, maix yolah caçatal ichil kebanob, baix yalcitikulem dzib. Nolo mortem peccators sed vt conuertatur & viuat. Ciocie. Mauolah vcimil ahkeban, heuac cauvalkez uba ti Dios, caix cuxlac, bai hiciac vthane mauolah vcimil ahkeban, tuhunkul cimilil mitnal, yoklal in çihçah vinicil heuac cauvalkez vba ten, tilic vchochic vçipil tihach okomyol, tihach thonanix v pucçikal, tiya[n] ix yol vhauzxan, caix cuxlac tu cuxanil gracia, yetaililix Dios, cioci. Hach yanitac vuilal vcilich Sacramentoil choch keba[n] loe. Ti Christianoob tulacal. Yoklal mamac vchac vlukul achacloe. Bay licil yalic cayu mil yi Euangelioe. Nisi pænitente, egeritis peribitis. Ciocie. Vamata[n] Achoch bex açipilex tihach okom auolex. Hach thonanix apucçikalex tiyanix auolex binil ahunkul haue çexe, heuac vama vchac achochicex açipil yoklal mananil padre ah Missa yohma amayathanex bax tumenel, lauac lauac vchun baxane, vnah achochic açipilex ti Dios çançamal baix licil yalabal tumenel propheta Dauid. Confitemini Domino quonia[n] bonus. Ciocie. Chochex açipil tiyumilbil yoklal hach tibil hach ahdzayatzili xan: maix taach vhauçic vdzayatzil ti vinic lic vchochoc vçipil ti hach okomyol, ti hach thona[n] ix vpucçikal, tiyanix yol vhunkul hauez xane.

¶ Tiualah tex mehenexe: vabahun ya nil vuilal choch keban teexe, yetel licil v dzacal apixanex, yanix vuilal auohelticex helelae vabal yantac vuilal vchebal acho chicex açipilex. Ca[n]tzucix tuba vnah vbeel te. Himac yolah vchochob vçipile.

¶ Vhuntzuc anabex atucle açipilex tulacal hibahun avutzcinahex vchci achochi cex açipilex.

¶ Vcatzuc yan vuilal ca ahachokomcinex auol tumenel açipilex ti Dios caix ahah cunex tapucçikalex binil ahunkul haueçex tucatene. Bacix yabtac yan vuilal ti choch kebane. Lay vpayanbeil, laix vnohol okomolalloe. Maix nanyaal choch keban timanan okomolal. Laix licil vçatalkeban tume nel Dios. Baix licil yalic kulemdzibe, In quacumque hora ingemuerit peccator, &c.Ciocie. Licitac vyahaltiyol ahkeban tumenel vke banob tijtac vçatçabalob maix çamac inka hez tucatan. Ena bininlah tubez tulacal.

¶ Vyoxtzuc yan vuilal alah hokçicex açipilex tulacal timanan ppatanie, yoklal hach talan yetelilil tuz titohpul kebanloe. Bacacix vchochob vinic tulacal vçipil tilic vbalic hunppelie, mananyaal choch kebanti Ena lic vnoh çipçic vba ti Dios, ychil vtuz heix yocçic vba tuppentacil ciçin, bacix ya bac vçipil vinic, bacix talantac xane. Bin çatçabac tumen Dios, yoklal paynu[m] vnohil vdzayatzil yokolkeban tulacal mabalaçahtex maixbalvpec tauolex tiualacix aualicex açi pilex ti padre, yoklal naanti maix vyax vbic vçipil vinicob helelae licix vxocic tiyuunobxan.

¶ Vca[n]tzuc yan vuilal aualkeçicex vpectzil hunpay uayan apakpachex: caix aual keçex vbalvba hu[n]pay vayan athilbabalex: yoklal manan yaaltex choch keban, maixta[n] vçatçabal vçipil vinic tumenel Dios; vamatan valkez vthil babal, yetel vpectzil hunpay. Non deletur peccatum nisi restituatur ablatum. Ciocie. Matan vçatçabalkeban, vamatan vualkeçabal thialbil. Hex cabin aual bex açipil ti padree, ma Atomento[n]halicex, heuac tzolan vbenel vka ti, ca aualbex, yan inçipil tixiblal bax tichhuplal. Bax vocol baxane. Heuac kanan vuilal aualicex vahay ten hi açipilex tixiblal bax tichhuplal cautzac vya[n] hal yaaltex achoch kebanexe.

Los nombres de parrentescos de los Indios.

[¶] Al, dize la muger al hijo, o hija.

¶ Almehen, dizen a los hijos, en comun, aual amehenex.

¶ Achak, dize el varon al hijo o hija, de su hermana.

¶ Al, dize la muger al hijo ò hija de su hermana.

¶ Ahach aualua es tu verdadero hijo.

¶ Acan, llama al tio hermano de madre.

¶ Abil, llama la muger al nieto de parte de la hija, vabil yalual.

¶ Bal, llama el varo[n] a su cuñado, muu, a su cuñada.

¶ Cic, llama qualquier a su hermana mayor.

¶ Cicbal, llama el hombre a la que esta casada con su cuñado mayor que su muger, alias, llamaua, idzincabal.

¶ Çacyum .l. mahanyum, padrastro.

[¶] Ixcit, dize qualquiera a su tia de parte de padre.

¶ Dzena, dize qualquiera, a su tia de parte de madre.

¶ Mam, llama el nieto a su aguelo de parte de madre.

¶ Mam, se llaman los primeros hermanos los hijos de tias hermanas de padre, los primeros hermanos, hijos de tios, hermanos de padre, idzin.

¶ Mehen, llama el hombre al hijo, y la muger a los sobrinos hijos de hermanos.

¶ Mu, llama el varon a su cuñada hermana de su muger, al hermano de su marido, y al marido de su hermana.

¶ Mim, dize qualquiera a su aguela de parte de padre, de madre chich.

¶ Mamacil .l. onel .l. tabal .l. etkikel, pariente. Auonelua, atabalxin, yanua ataklicti.

¶ Na, madre. çacna madrastra.

¶ Nailan, madrina o la que esta en lugar de madre.

¶ Nohyum, llama la muger al suegro.

¶ Nohco, a la suegra.

¶ Çacmehen .l. maha[n] mehe[n], al entenado.

¶ Çucun, dize qualquiera a su hermano mayor.

¶ Çucuncabal, dize el varon al que esta casado co[n] hermana mayor de su muger.

¶ Çucun, llama el varo[n] a su aguelo padre de su padre, de madre, mam.

¶ Dzeyum, dize qualquiera a su tio hermano de su padre.

¶ Dzena, a la tia hermana de madre.

¶ Dzac, grado. tu hay dzac ayanil yetel marialo. En que grado estas con Maria.

¶ Haan, llama el yerno al suegro.

¶ Haa[n], llama ta[m]bien el suegro al yerno.

¶ Haan .l. ixhaan, llama tambien el yerno al hermano o hermana de su suegro, y por eso se le dize ahach haan ua.

¶ Hauan, se llaman las cuñadas vnas entre otras.

¶ Hachil, se llaman entre si los consegros.

¶ Ilib, llama el suegro o suegra a la nuera.

¶ I, llama la muger a su nieto hijo de su hijo. vi .l. vmehen ual.

¶ Idzin, llama qualquiera a su hermano o hermana menor.

¶ Idzin .l. tak, el que es tras el, vidzin .l. intak el que es tras mi.

¶ Idzin cabal, dize el ho[m]bre al que esta casado con hermana menor de su muger.

¶ Ixhaan, dize el varon a su suegra.

¶ Yum Padre.

¶ Yumilan, yetel yumlah, padrino o el que esta en lugar de padre.

 

LAVS DEO.

DOCTRINA CHRISTIANA, EN LENGUA DE MAYA.

 

Recopilada, y enmendada por el P. F. Ioan Coronel,

de la Orden de N.S.P. S. Francisco,

Guardian del Convento de Tikax,

muy vtil para los Indios.

DIRIGIDA AL ILLVST[RISI]MO S. DON

Fray Gonçalo de Salazar, del Consejo de su Magistad;

Obispo de Yucathan.

Con Licencia de los Svperiores.

En la Emprenta de Diego Garrido.

Por Cornelio Cesar. M.DC.XX.

¶ EL PERSIGNARSE.

Tvmen uchicil, cilich Cruz, tocoon, ti cahualob, yumile, caDiose, tukabaDios citbil yetel Dios mehenbil, yetelDios Spiritusancto. Amen Iesus.

¶ EL PADRE NVESTRO.

Cayum yanech ticaane, sanctocinabac akaba tac auahaulil cokol, utzcinabac auolah tiluum, bateticaane, dzaca çamal kin uahtoon, helelae çateçix caçipil, bay caçaat çic vçipil, ah çipilob toone, maix auilic calubul, tac tum tabale heuac lukezon, ychil lobil. Amen Iesus.

¶ EL AVE MARIA.

Ciciolnem sancta Marie, chupech tigracia, yumilbil yan auokol, paynum acicithanbilil, yokol chhuplal tuçinile, paynumix cicithan bilil aual tiIesus, sancta Mariae, çuhuye vnaa Dose, payalchinen cokol hele, tukintzilix cacimil, coon ah kebane. Amen Iesus.

¶ EL CREDO.

Ocaan tiuol Dios citbil, uchuc tumen tuçinile, yahmenul caan yetel luum, Ocaanix tiuol, cayumil ti Iesu Christo, u ppelel me henile, lay hichhnabi ti Spiritusancto, çihijx tiçuhuy sancta Maria, tali tuchi Poncio Pilato numci tiya, çijn ciix ti Cruz, cimitun camuci, caix emi tukaçal mitnal, limbo ukabae tuyox kin caput cuxlahi ychil cimenob canaaci tica an tij cuman tunooh Dios citbil vchuc tume[n] tuçinile tijtun likul cabintac vxotob v kin cuxanob yetel cimenob. Ocaanix tiuol Spiritusancto, yetel sancta Yglesia Catolicae vmolay sanctoobe vçatalix keban xan vcaput cuxtalix cabakel yetelix hu[n]kul cuxtale. Amen Iesus.

¶ LA SALVE.

Tezcuntech ixahaue vnaa dzayatzile, cuxta le, chhahucile, calabolale, tezcuntech tech lic cauatpaytic, coo[n] toholbile, coon yal Euae tech lic caput yktic tamuk cacan, tamukix cokol, vay tukoom yaalil ichlae. Habla cah okot bae, bici hocan, çut bez adzayatzilichtoon xu lucto catohlabal, ca auetez acicithanbilal ti Iesus toon, Be cech ixdzayatzile. Be ah okçah, iche, Be chhahuc Mariae, okte aba cokol, vcilich naa Diose, ca canahin vçijlkab Christoe.

¶ LA CONFESSION.

Ten cen ahçipile, tohcab in cah tinkeban ti Dios, ti sancta Maria ixan, yetel ti Sanctoob tulacal, techix cech Padreçipen tiDios, yetel tiyalmaht[h]anil, tin tucul, tin than, tin beelixan, lay okomiluol tulacalloe, kalchijx in cah, çatebal ti Dios, okotbaix incah tac cilich coolel, tiçuhuy sancta Maria, yetel ti sancto ob tulacal, cayoktubaob tutan Dios uokol, cau çatez inçipil, caix adzab, vyaaltulul ten cech Padre.

¶ LOS ARTICULOS DE LA FE.

He canlahun pedz yocçabenil ocolallae vucppel vnah vkuil cayumilti Iesu Christo vucppelix vnah vuinicili, He vnah vcilich kuillae.

V Hunppel yocçabal tiol huntulil Dios uchuc tumen tuçinile.

¶ V cappel yocçabal tiol Diosil citbile.

¶ V yoxppel yocçabal tiol Diosil mehenbile.

¶ V canppel yocçabal tiol Diosil Spiritu S.

¶ V hoppel yocçabal tiol huntulil Dios oxtul personaslae

lay utzcini, laix çihci tuçinile.

¶ V uacppel yocçabaltiol lail yah luk çahul

alab oltzil Christianoobe.

¶ Vucppel: yocçabaltiol lail yahdzaul gloria

tiyahtacunil vthanobe.

He vnah v cilich vinicil lae:

V Hunppel yocçabal tiol hichhnabci vmehen Dios

tunak cacoolel tiçuhuy sa[n]cta Maria

tiyuchucil Spiritusancto maix batac vchayan vinicobe

heuac hach mactzil tihuttul.

¶ V cappel yocçabal tiol çihci vppelel mehen Dios

tiçuhuy sancta Maria tihunkul ma çati v çuhuyile.

¶ V yoxppel yocçabal tiol numci tiya vche bal vlohicon,

çijnijx tiCruz cimi caix muci.

¶ V canppel yocçabal tiol emci vcilich pixan tukaçal mitnal

Limbo vkaba, tipakte yetel vkuil,

caix vhokçah vpixanob cilich yumob yantacob cuchie.

¶ V hoppel yocçabal tiol caput cuxlahci

tu yoxkin tucucutil numci tiyae.

¶ V uacppel yocçabal tiol cuxanilitum cahlohilti Iesu Christo

canaaci ticaan tu cucutil yetel tu pixan

tijx culan tunooh Dios Citbil.

¶ Vucppel yocçabaltiol tijl likul ti caa[n] cumlicil

ca bin tac v xotob v kin cuxanob .y. cimenob

tiyutztacil .y. tulobtacilbe, vbeeltahobe.

¶ LOS MANDAMIENTOS DE LA LEY DE DIOS.

¶ He yalmahthanilob Diose, lahunpedzob tuba.

he oxppel paya[n]beob vnah tzicebal Diose,

hex vucppelobie v nahob vyail lakbil.

V hunppel bin ayacun Dios paynumyokol tuçinil.

¶ V cappel ma apakmab halachthantic vcilich kaba.

¶ V yoxppel bin atilizcun vkin ma[n]kinalob taacunbilobe.

¶ V canppel bin atzicib ayum, yetel anaa.

¶ V hoppel ma uil acimçah.

¶ Vuacppel ma uil apak keban.

¶ Vucppel ma uil auocol.

¶ V uaxacppel ma uil apakpach.

¶ V bolonppel ma uil adziboltic, yatan alak.

¶ V lahu[n]ppel ma uil açidzbic tiyalbil.

Helahunpedz yalmahthanil Dioslae, caatzuc yanil vyacunabal Dios, paynum yokol tulacal .y. alak bay ayacunic abae.

¶ LOS MANDAMIENTOS DE LA SANCTA MADRE IGLESIA.

He hopedz yalmahthanil cilich naabil Yglesia lae.

V hu[n]ppel vbah missa ti Domingo

yetel timankinal taacunbilobe.

¶ V cappel u tohpul keban vinic ti Padre ah missa

ti hunten ychil hunte ti haab,

laac ca bin chhapahac laac tu yanal v pecoltzilil cimile.

¶ V yoxppel vkamal vcucutil cahlohil ti Iesu Christo

tu Pascuail, caput cuxtale.

¶ V canppel, vçukintabal quaresma .y. vigiliasob

baix quatro temporase, timaix vchij bil bak

yetel vchayan vethanobie.

¶ V hoppel vbotabal diezmos .y. primiçiase.

¶ LOS SACRAMENTOS.

He vucppel vsacramentoil cilich nabil Yglesia lae.

¶ V hunppel caput çihil.

¶ V cappel confirmaçion.

¶ V yoxppel vyaaltulul keban tohpulkeba[n] v kabae.

¶ V canppel vsacramentoil altar

heklay vcucutil cahlohil ti Iesu Christoe.

¶ V hoppel extrema vncion takyahnabal u kabae.

¶ V uacppel Sacerdoteil orden.

¶ Vucppelkam nicte.

¶ LOS PECADOS MORTALES.

¶ He vucppelob ah ualbil kebanlae.

V hunppel tzicba yetel nonohbail.

¶ V cappel coc çidzil.

¶ V yoxppel tzucachil.

¶ V canppel lepp olal.

¶ V hoppel baltail yetel calhal.

¶ V uacppel çauinal tiyutzilhunpay.

¶ Vucppel: mak olal.

CORODOCT.ORG Continued
Previous Section Table of Contents Next Section

Return to top of page