Image - Cacao Pod Vessel - K6706 © Justin Kerr FAMSI © 2001:
David Bolles
 

Medical Recipes / Roys

  u dzacal chibaloob
 
mr001    chibal ocol
lic u chupil u cal u cuy uinic
tumen ua ix u pol u pix ua u kab xan
le mac yanile tumen ximbal u caah le kohaanila
ca a cħa unto zizal ca a dza ichil vinagre
ca a uomantez, ca tun a cici nabez hetuux citan yan ti uinice
bin utzac tumen
 
mr002    x- ma mukil, chibal bac yetel tulacal u uincil
cħa u le laal, u le chalche,
u le x- nabanche, chiople, naranjas, yax kutz
ca chacac u leob tulacal takan chacbil
ca a dza yichinte ua caanal yan ti lae
dzabil u bajon ti yoc; u cħa yoxou ha, tocbil u bacel coz
dzabil u polvosil ich ha ua ich za kuum
yuk ah chibal bac, ah chibal oc
bin utzac tumen
 
 
u dzacal coc zen, hul ik, tuz ik, ya tzemil
 
mr003    asma, coc tu thanoob
cu tzayal pasmo ca ix ti dzil, cu dzaic formuli bay xan
cħa le pakunpak
chac yetel u tzucel uoo, chace yetel dzedzec anis
ca a dza yuke chochoco
ua mae cħa dzibil uoo, ca a cħa u tzucel uoo
chace, ca a dza yuke ca ix utial cinbale
bin utzac tumen
ua bin uaxim
ua mae cħa hunppel kancab tok ca pul ichil kak
ca uilic u chactale chac chobene ca pul ichil hae ziz
ca dza yuke le haile
ua mae u le pichi
chace, ca a dza yuke yoklal u kilcab tu zebal
ua mae zac tok ma lob xan
 
mr004    coc
caxant chacte coc, x- bilim coc, yetel chacte
hucħbil u boxel u pach ppelexcuch, hucħbil yetel hoppel maax ic
kinkinal tune ca dzabac yuk hatzcabil maili u kam u chie
 
mr005    u dzacal coc, yaab tuba
coc che, u boxel u pach u cheel, thululthul u le; u dzacal zen coc
utz ix hucħbil ca holabac u cal uinic yanil coc
utz ix yukul u kab yaalil dzedzetacil taan
kozen u le hach coc che, yan mac alic cancheil xan
u dzacal coc yetel kokob yetel kux pol
u xakinte u chucanoob lay tu yax chun loe kokob ak
 
mr006    coc zen yetel tuz ik
le coc zen yetel u tuz ikile
ca a cħa u enjundia x- cax, ek x- cax
tzahbil yetel zazac azucar
ca tun a dza yuk u mantecail kuxbil tu ppuppuyul hatzcab
ca bin yuke ca bin u kuxe maili u kam u chie
 
mr007    etico
lay etico, tzemtzem cimil, nicħ coil ulak u kaba
caxant xucul u le yetel u motz paktei xan yetel u cheel
hucħbil tun yetel u may zuzbil h- xuul xakbil tune
ca yebtabac cu zaztale ca nabzabac tulacal u uinclil yetel kukum
ca yoxou u chocuil lay kohaane canppel kin tu pache
ca xic ti hunppel estancia ca yuk hun luch leche tu pache
ca yuk hun luch ziz ha utial u xe
ca ix hubuc u nak zudz keyem tun bin yuke macbal u xe
u le x- much nicte, x- thuhuy nicte yalabale
lay ti bin ppultabal u jarro
tu man akab ppiz u haual tumen
 
mr008    etico, asma, zen, ya tzemil
u dzacal asma, zen, flema, pechuguera, toz mala, ya tzemil,
yetel zen, etico, chocuil, ticin zen, uchben zen
u dzacal makbil u yitz ox, ca yuk kinal ha tu pach
bin tahac u zen
ua yan tuz ikile tu coc zen u le yetel u motz tok zuuc
ca a chace kinkinal tune ca a dza yuke maili u kam u chie
 
mr009    hulneb, hul ik
ua tu tzem ua tuux yan ti
u dzacale x- nabanche, x- chite, u le chalche yetel zizim,
u le chim tok, u le zip che, u le dzulub tok, u le payhul
chacbil tulacal chacau
heuac uchac u mukuc u chuhul ua ix ppobil hetuux cu kinam
u hidzba u chibal lay hul ik loe
 
mr010    hun nek tu cħalatel uinic
le hubul cu tzayal tu cħalatel uinic
ca a cħa huntul nuxib thel
yetel hun ppul yaalil ua uaalil yetel hun tzuc tab
hunppel akab ca chacic
cu zaztal ca a dza u hante ca yuk u kab
ua ma ca a cħa u zac ta pek
ca toc; u taanile ca dza ich vino, ca dza yokol le tuux yan dolor
cu hauzic u kinam
ua mae ca a cħa u motz coles
ca hucħe ca tzahe yetel hunppel unto zizal yetel aceite
ua mae ca a dza le tuux kiname
ua mae ca a chac u polvosil u bak pudznab ich ha ua ich za
ua mae ca a dza ich u xulub pudznab
bin utzac tumen
 
mr011    macal tu bel ich, romadizo
ca a cħa ix cabal hom tok, cocohtunte
ca tun a pak tu chi u lec yetel ca u udzbente cu hauzic
bay xan x- cambalhau, ca a ment u polvosil, ca a dza yuke
le yoyol ni x- chalche chacbil ca a dza yuk
max macal u cal ma lob utial ca bin xic chiltal
ma yukic ziz ha tumen ma u pasmartic u cal yetel u tzem
 
mr012    ix nacħ bac coc
cħa u le x- chalche, tok chichibe, puc yim, tzalam, zac loob,
dzezcaat, zutup, kanal zin, coc che, yetel hokab
u leob tulacal yetel u zuzil kaknab chacbil
ca yichinte, kinkinal xanie ca yuke
 
mr013    nacħ bacil, tizico
le nacħ bacil cu tzayal ti uince chanbel u nacħma u bacel
caxan dzudz mohoch, ix nicħ luum ulak u kaba
lalaci bay u le yax nice lay xiua matech u cħihil ninicħa
hayalhay tu uich luum le tumen
ca yalabal xane x- nacħ luumil tumen ah dzac yahoob
yetel ca a cħa ix nacħ bacal che, u xak yaalil
ca bin chacac lae
u yichinte max yanil nacħ bac lae
bay xan lic ix u dzumul chupul nabzabal tu pach
lic u manzic ua hach tzayan
hach yayax u uinicoob utial chocuiloob lae
lay dzam chocuil lae yetel u kan le cay yetel u hobnil ha
cu chacal yetel akab xiu yetel u dzudz mohoch
yacħbil u kabil
ca tun ppoboc ah kohaan yetel max yan nacħ bac ti lae
yetel le dzam chacuil
bin hauac tumen u dzac
 
mr014    ticin zen
he u dzacal ticin zen
caxant u yitz zac nicte le, ppoppox u pache
yetel u motz zac chacah
hucħbil ca tun dzabac dzedzec alumbre ichil
ca hoyac u cal uinic yetel
cu dzocole ca a cħa u yoyol ni tamay chacbile ca yuke
bin utzac tumen
 
mr015    ticin zen
letie ticin zen cu tzayal ti uince
cħa u motz zac catzim yan ti tzekel kaxe
ca a hucħ yetel uac dzit maax ic yetel hunppel u co tab
kinte ca hoyabac u cali
cacabeh u hoyabal ti ppiz yubic u dzamtale canten
ca ix kuchuc uacten
bin hauac tumen
 
mr016    ticin zen, coc
cħa u boxel u pach zac nicte
chacbil yetel u kab naranja ua ix u kab limones
ichil yaalil bay can luche dzabil tun cab ichil
ca bin yuk kinkinal
ua mae u motz zac chacah yetel yoyol ni tamay
yetel dzedzec alumbre
chacbil choco tune ca dzabac yuke le max yan ticin zen tie
ua mae u le akab yom, akab xiu cheche hucħbil ca pukuc u kabil
yuke, bin u tak mantez u zen man kin man akab
ca ix zazak calil ca ix u zen postema
bin hauac tumen
bay xan cheche yacħbil yetel hunppel grano tab
tibil utial ichil u dzac pakil yetel u pak holom
 
mr017    ticin zen, zac zen
man akab u zen ma tan u tahal u zene
cici muxbil escurre ic yetel tab
ca a cħa hunppel he, citac u lubul yalan u x- caxil
ca tun a pot lay he hunten yukice
ca a dza ichil le muxbil escurre ic
bay bin xupbal hunppel he le yukule le kohaan lae
pachile ca tun yuk choco ha tu pach
ca u pix u chi yetel u ni, ma u hokol ti ik
oxten ua cantene bin tahac u zen
ua mae cici kelbil arroz muxbil
ca a dza ichil hunppel zut kakbil he
utz xan u dzacal
ua ma tu hauic cħa hun bal yekil kutz yetel can dzit escurre ic
utial u ppultic u hol u cal le kohaane
bin utzac tumen
 
mr018    tuz ik
cħa coc ac, hun xeth u boxel yetel cappel x- tuzil
yetel dzedzec ak maax
ca a hucħ tulacal ca tun a dza yuke
cu hauzic
maax ak yalic ah dzac yah
 
mr019    tuz ik coc, loth coc yetel zen coc u kabaob
caxant coc che, tan coc, bicħ coc, bilim coc, loth coc
tzalam, chacte coc, uayakte, chim tok, ton che, zacpah, chiceh,
bob cħicħ, toztab, yax nic, pucim, tamay, tadzi, ixim che,
chac dzulub tok, zac dzulub tok, h- yuy, kante, dzudzuc,
ppelexcuch, zactah, tok aban, holol, chacah, zutup,
kanal zin, zahom, x- kanan, habin, taman, payhul,
buhum kak, chichibe, zamchac,
u le zac dzubto, h- muc, zac loob, yax ek,
zac yikche, zac chuen che,
u yoyol niob tulacal bin cħabac ox ual tulacal
cheche yacħbil ca chactabac
ca dzabac yuke yetel ichinbil, chacbil xan ca yichinte
ua mae tocbil u boxel coc ac
hunppel cuchara u may bin dzabac ichil uabal uklil ti kohaan
bin hauac tumen
 
mr020    u dzacal x- thuhu zen yetel xe kik zen xan
ca cħabac x- pucil cħo
ca dzolabac u keuel ca kaktabac
minaan tabi ca dzabac u hante
mac yanil ua lay cu hihidz cimile ca ix nohoch uinic yan tie
ca dzabac ti u hante
cu hauzic u dzac lae
 
mr021    --- kinie ma uchac a dzacici tumen bin cimic tumen xe
ca bin a dza le dzac ti lay kohaana
ca a ual ti ma u zipil yetel x- cħup
bin cimic ua kahal ti coil ti
ticin zen u kaba ua pulmonia tumen hechahaanoob u bacel
ma tan yocol dzac ti ua citac u xe
ua maili xenac ca a uilah u uix
ua chachac ta tu yit lay ventosae ti zipil yetel x- cħup
ma a dzaic dzac ti tumen bin a cimez ua uchac a dzaic tie
cħa u le rabano, chacbil yetel cab yetel vinagre
ca a dza yuke maili lecec u ceele maili yuk
manbale hatzcab ca bin yuke
ca tun a tepp yetel sabana, ppiz u kilcabe
tu lak kine bin a uilah u uix ua ziz yan ti ua chacau
ua uchac a caxtic u dzacal --- dzacoba
ma a dzic ti x- cħup yom, ma utzi
 
mr022    u zacil flema yetel tuz ikil
letie flema cu chacethal
tu kin chikin ike lic u dzaic tuz ikil xan
zac zen u zenil flema bay u yom jabon u tub u yomil yanile
cħa manteca de azahar chococinbil
ca nabzabac yokol u ca tzucil yetel tu tzem bay hebix tin ualahe
cici pocbil u noh tu budzil romero ua aluzema
oxten ua canten bin betac ti
bin hauac tumen
 
mr023    u dzacal zac zen etico
kinkin chacuil u cuch, ya nakil u cuch
ca cħa u le halal
cici chacbil ca tun yichinte can canppel kin
latulah yubic u dzamal yol ca hauac yichintic
ca ix kuchuc lahunten yichintic hach u dzacal lae
 
mr024    U dzacal zac zen, etico tu than dzuloob lae.
He u dzacale:
Ua ix zazak calil ua ix u pasmar u cal uinic
choco yol ca yuk ziz ha cu yulul ti.
Ca cħabac cab bay hunppel tumine
yetel tancoch onza pimienta de castilla.
Ca hucħuc ticin.
Ca tozoc ichil lay cabe yetel lahca dzit ic escurre
yetel tancoch ual kutz muxbil xan.
Ca dzabac ichil cab.
Ca chacac huybil ppiz u zappal ua ix u lulba.
Ca a cħa u ziztal.
Ca dzabac u ni ak lay ah zazak cale.
Ppiz u xupul tu ni ak
ca u cananteuba ma yukic ziz ha oxppel kin.
Yetel lelo bin utzac lae.
U dzac lae.
 
mr025    zac zen yetel coc
pom zizim x- nabanche, ho dzit maax ic yetel dzedzec tab
cici takan chacbil ca a dza ti yeb
cu zaztale ca a kinte a dza yuke maili u kam u chi le kohaane
le zac yah zena flema thathaynac hohole tu cal
le dzacale u kab pakal yebil
cu zaztale ca a dza u muxbil kelbil tab ichil
ca a dza yuke, cu dzocole ca u yuk kinal hun luch ha tu pach
ua ma tan u xe ca hoyabac yetel kukum
ca utzac u xeic le flema yan tu cale
 
mr026    zazak calil, asma, coc
ca a cħa azufre
cici hucħe a dza ichil hunppel he
ca pecez ca a dza yuke
ua mae kux hun xetheli can luch
u kab bin u hauez
ua mae ca yuk ichil dzedzec ha bey hunppel chichan cuchara
bin dzabac ichil yukul ah kohaan
ua za ua chucua u kaba ichil u kaboob
ua mae hucħuc yitz yax halal che ca dzabac ichil yukul le kohaan
ca u zaliz chupul u ca tzucel uinic
 
mr027    u dzacal zen coc
kan mucuy coc, zac leum ak, chacmul, yetel maax ic,
yetel dzedzec u tanil coc ak, u boxel kan coc
hoten ua oxten bin yukic lauac zanzamal
kanan yetel u yoyol ni pichi cu haual kuxlacil
tu yichinte u dzacal xan
 
mr028    u zenil flema yetel tuz ik
le u zenil flema cu chacethal tu kinil chikin ik
lic u dzaic tuz ikil ti le kohaan
cħa u cebo h- xulub ceh ca ix uacax yetel yax kutz
hucħbil yetel u cebo de macho
cici kinbil ti lac
ca nabzabac tu cal tac tu tzem tac tu ppepptan tac tu yokol im
cumlic u noh kabil
bay ix tu paccunlic u noh kabil tu yan u ual bacel
ca pocac u nok tu budzil romero ua ix aluzema
cici teppbal oxten ua canten
u betal bin hauac tumen
 
 
u dzacal alancil
 
mr029    alancil lae
ca ix cimen uinic tu nak cħuplal loe
ca ix hokaan yoc ua tuux u tal yalabal ua ix u kab hokaan
kat cabal yanil ca ix u xothol u tab ibin kalaan ti cħuplale
payanbe c' yumil ti dios yetel c' cilich colel zuhuy maria
cħabac cabal put u cheel yetel u motz yetel le tulacal
yetel x- pakunpak yetel zac mizib u chun yetel u motz tulacal
chacbil ppiz u tahale ca yuke kinkinal
cu haual tumenel
 
mr030    u dzac alancil ca zebac
leti le zac chichibe, u le ca hucħuc yetel cappel pimienta
u dzocol u hucħule ca pukuc, ca dzabac ti le max cu yalancil
ca utzac u zebtal
ulak u dzac ti le alancile, ua ma tan u yalancile
ca cħabac u chun xaan
le uouoloc bay yome hun acal yetel caanal hulub
ca yuke yetel ca tokoc u yam yoc cħuplale
lic u yoltic c' yumil ti dios yalancal cħuplal tumen lae
 
mr031    u hokzal pal cimen tu nak u nail
ca a cħa u leche x- cħup xakaan yetel aceite de comer
ca a dza yuke
ua mae dza u leche pek yetel vino, a dza yuke
ua mae cħa hunppel lac chuc
ca a ppult yetel pom yetel cal yetel aceite
lay chuce bin a ppultic tulacal
bin yalin ca ix cimen
yalan le cħuplal ca dzaic hun lac chuc utial a ppultice
 
mr032    u kalal ibin ti cħuplal
letie x- ual ibin tu thanobe, tumen ma utz yalintacil
tu zeblacil caxantac u yal h- cħocħ yetel u pak
ca a yacħt ca a dza cabi
ca ix minaan cabi kintac ca dzabac
bin yalint tu zebal tumen u dzac
ulak dzace ti le kalal ibin ti cħuplale
cħa medio cab yetel muxbil aluzema
chococinbil tune ca a dza yuk le kohaane
utz xan ca dzabac u kikel pollo ichil uac cħeeh
ca a dza yuk le kohaan lae
ca ix chu u xothole, bin yalintic tumen hach u dzac
ua mae chacbil x- chalche, yuke
ua mae zac mizib ca tun --- yoxou tu hol u na
ua mae --- u yutal ceh ua ca a kax yutal ceh tu muk yoc
ua mae ca yuk u leche x- cħup
ua ca yuk zac mizib altamisa yalcoob, chacbil
ua katacbal yanil pale ca a cħa perejil
ca a dza tu hol u na u nak
bin yalinte u yibnel yal
 
mr033    kal ibin
u dzacale medio cab chacaucunbil yetel dzedzec azucar
kucbil ma ceteli, kelbil, tozbil, pik huybil ichil chocou cab
ca dzabac yuke kohaan
bin yanac tu zebal
utzi xan u dzabal u kikel pollo ichil u kikel u thel
ca ix cappel kin kalac ibin xoth man xoth ca bin u pule
ulak u dzacal u bin ibin
yapbil chay yetel yakal ta tzimin cab yetel ic
xakbezabil ca ukuc kinkinal
 
mr034    u dzac ma yalancil
u dzacal ca hauac yalancile
ca a cħa u chuch ic yetel u hacay u pach na
yetel u hacay xiu yetel u hacay u hol cħeen
yetel u pukul mumun luch
le u kabil tulacale hucħbil
le u chucane ca pukuc ti chachab yetel u kabil luch
hach hatzcab ca bin yuke dzabac yuke
 
mr035    u man yilic u nok x- cħup
ca a cħa corales
ca a muxe ca a dza ich agua de azahar
yuke kinkinal ua hach kinal xan ca a dza yuke
ua mae chac zizal xiu yuke, leti le u yayaxile
ua mae hun oc buul, hun oc tux, kan kelbil
ca hucħuc hunppel escudilla u kab ca dzabac yuke
 
mr036    u man yilic u nok x- cħup
caxant le ah chicam kuch bay zac cebolla
cici hucħe ca tun a puk yetel ha
a dza yuke cu hauzic
 
mr037    u na u nak x- cħup
cu nacal, cu yemel, cu xotol u yik
ca a cħa lana yetel hunppel xamach
ca a ppult tu ni yetel
ua mae suela
ca a ppult u ni yetel
ua mae ca yuk u ta yegua ichil vino
ua mae ca a ppult yetel u pluma h- cħuhum
ma lob utial
 
mr038    u na u nak x- cħup
cħa u motz lirio
ca a chac yetel aguardiente
ca a dza tu na u nak
bay xan le cħuplal ma tan yalcab yilic u nok amal :U:e
chac oregano ichil vino
ca a dza tu hol u na u nak
tu zebal bin tac kik ti
ua chac poleo yetel vino
ca a dza yuke
tu zebal bin emec ti
ua mae chac x- chalche
ca a dza tu hol u na u nak
bin emec ti
ua mae chac canela
yuke, ma lobi
 
mr039    u na u nak x- cħup
cħa u le ruda yetel u motz
ca a chace cu zappale ca a dza vino ichil
ca a too ti pidz ca a dza tu cucutil
ca tun a dza yudzben lay kohaan xane
ua mae cħa u kukmel x- ek cax
ca a toce ca a dza u taanil ich vinagre
yudzbent lay kohaane
 
mr040    olom kik tu cħuplal
ca a cħa u nek x- koche
ca a hucħe yetel u bat tzub
hucħ yetel vinagre yetel vino yetel u kab yanten
ca tun a dza yuk tulacal leoba
bin utzac tumen
 
mr041    u yail bakel x- cħup
cħa aceite yetel u enjundia x- cax yetel albayalde
cici bokbil tu yox tzucil
ca tun a yulte yetel kukum hetuux yan u yanile
dzocole tumen u ximbal cu yuchul ti yetel ua baax
tumen u yanale cu yuchul xan
 
mr042    u zebtal yalancil cħuplal
cħa yerba buena
hucħ yetel ha yetel cab
ca a dza yuke
tu zebal bin alnac
ua mae cħa u kukmel x- cax --- ---
ua mae --- cab yetel aceite
ca a toc yalan lay cħuplal
tu zebal bin alnac
 
mr043    cu dzocol yalancil cħuplil
cħa u kan heel x- cax
ca a chac yetel vino ca a hokez ti ziztal
ca a dza u kab altamisa yetel rancio keken
ma u hach tattal mix u hach hacħtal catul yetel u lolol pich
ca tun a dza tu hol u na u nak
bin culac toh yol
ua mae ca a cħa u semilla ix mom nicte
ca a chac
a dza tu hol u na u nak le cħuplal
bin culac toh yol ichil u yaabal haab
 
 
u chibal balcheob
 
mr044    u chibal ahau can ua kokob can yetel uabax canile
he tu chibal uinic tumen ahau can ua kokob can yetel uabax canile
caxantabac u ui kum can bay u ui dzol chakanile bay u le ajoe
yetel hunppel u co ajo hunppel u co tab yetel u kab limones
ca dzabac yuke, chuhbil u hol yetel
lay dzac xane caxbil borraja
hucħbil ca xakbezabac ca kinalcinzabac
ca dzabac ti
bin hauac tumen
ua tan u xeic kike
dzabac medio manteca yuke ua ix aceite de comer dzabac yuke
yan xiu tu luumil licil u dzucul u dzacal
ua ix u luumil nucuch cheob ti kax
caxbalac nucuch cheiloob, caxbac xiuiloob bin hokoc xan tu luumile
cħabac ox ual ua can ual u le
cħabac yetel u motz, hucħbil tun
ca dzabac yuke, ca ix nabzabac tu hol u chibal ziz
ca bin a dzaic ca ix kokob caxbalac canil u dzacal
 
mr045    u chibal am
ca a hucħ u pach chacah a ppoic
ua mae chococint cibche, a choi
ua mae yedz u kab muloch a dza yuke
 
mr046    u chibal am
u dzacal u chibal am
ca cħabac am ak u cantaui yan ti chakan, x- cambalhau
hucħbil ca a yuk payanbe
ua manaan cantaui cħabil haaz hatz ak
 
mr047    u chibal can
caxant lay x- cabal chun kak
hucħbil u le
ca a yedz u kabil tu hol u chibal can
ma lob utial
bay xan le xiu ua u kabil
ma lob u dzudzic u kazil baal ponzoña yalabale
bay xan caxant kuxub can
ca a hucħ ca a ppoe yetel u kab
cu dzudzuc le u kab u chi
uacix dzabil aceite ma tu holi tu pach u dzabal
 
mr048    u chibal can
caxant u motz kanchunup yetel ibincan
yetel x- habancan yetel dzin can yetel dzuto
u chun xaan, acan xiu, pol kokob, tulixkik
dzedzec kutz yetel dzedzec ajo
ca hucħuc
ca dzabac yuk le max chiaan tumen cane
 
mr049    u chibal can
caxant u yoyol ni yakil x- tab canil leti le hilaan tu uich luume
chacbiken yetel ton can yetel cħilim can yetel u thupil
akzah le cu cilba
cu dzocol u uixice yetel dzedzec ta bay u caah u nek xaane
mucul dzabili, hucħbil
ca dzabac yuke dzacoob lae
 
mr050    u chibal can
caxant u le acan, u motz zac bacel can
u kixel u chun beeb can tzacan
u motz canchacche, u yoyol ni tab can, u motz kanchunup
u motz tadzi, u motz ci, yetel cho
hucħbil tulacal
chococinbil ca chuhuci
dzabil tu hol u chibal
cu hauzic
 
mr051    u chibal can
x- tabalan can u canil lae u motz
 
mr052    u dzacal u chibal can
ca cħabac ix nabanche yetel u le yetel u motz
chacbil
ca ppoboci
 
mr053    u chibal u canil be
ca a cħa u le zuhuy op
ca a toc tu hol u chibal u canil be
bin hauac tumen
 
mr054    u chibal canoob
u dzacale u le chac zubinche xiu
yacħbil
ukbil, ziz ukbil
u haaz can
hucħbil u motz
pakbil tu hol
u motz tamay, u motz zac bacel can, u motz kanchunup u canil ac
pakbil tu hol u chibal can
u le yetel u motz acan ceh xiu hayalhay tu uich luumoli
bay x- cabal yax nice
yacħbil
ca ix zih ukbil u dzacal u chibal canoob
 
mr055    u chibal can ua coil pek
yan ulum bay u pach icime bay u pluma cutze
xotbil u cal ca a cħa u kikel kinkinal xakaan yetel cab
ca tun a dza yuke le max chiaane
bay xan lay dzuto nuctac u le u pach yetel u le
hucħbil le u zacal u pache
kinkinal
ca tun a pak yokol u chibal can yetel hunpedzkin
cu haual u kinam
ulak xane ca a cħa le x- cabal kak
ca a chac u motz
ca tun a dza yuke
u dzacal tulacal u chibal u kazil baal
 
mr056    u chibal citam
caxant u motz yax chacah yetel u motz citam che
yetel u motz citam ac
hucħbil choco tune
ca chuhuc yetel bon
bin utzac tumen
 
mr057    u chibal coil pek
u dzacale chuhbil yetel u aceiteil nin
cu haual
 
mr058    u chibal kan pet kin
he tu chibal uinic tumen kan pet kin, kanal ulak u kabae
caxant x- cambalhau yetel x- dzol chakanil
yetel u chun xaan yetel u ceboil kazal xiblal
hucħbil tune
ca yuke ca a pak tu hol tuux chiaan xani
bin hauac tumen
 
mr059    u chibal pek
ua hach yae ca a cħa ticin ta
toc u taanil
ca a dza tu hol, can lik bin a dzaic ti
bin utzac tumen
 
mr060    u chibal taxin chan
le tu chibal uinic tumen taxin chan
ca a caxant u le chac dzam yetel u bacel
hucħbil
ca dzabac yuke
ua mae caxant ibincan, kanchunup, habancan, dzin can, dzuto,
u chun xaan, yetel hunppel u co ajo
hucħbil tulacal kinkinal tune
ca a dza yuke
ca a cħa u le yax kutz
pacchucte
ca a cħa u kabil tu hol xakaan yetel ajo le kutz lae
ua yom can chibalnahie machan dzac ti cu chupul tu hol
tocbil u bacel can
ca a toz tu hol u polvosil can lae le tuux yan u chibale
bin utzac tumen
 
mr061    u chibal xacatbe
le u chibal uinic tumen h- xacatbe
cħa x- cambalhau yetel kinbil ha
hucħbil
ca yuke
nanakbil tu hol u chibal xani
ca ix u kux u yoyol ni uaxim yetel ox ual u le chac mol che
bin hauac tumen ua chacbil ca yuk xani
 
mr062    utial u ppobal u chibal can
utial u ppobice caxant cuyumche, cibche ulak u kaba,
zac bacel can, kuxub can, pahalcan, ibin can,
bizlim tacanil, ppoclam pixil,
akab xiu, itzimte, zac tab can, chachac kanan
cici chacbil ti hunppel tumbul cum u le tulacal
ca tun ppoboc u chibal can
bin utzac tumen
 
 
u tok venas
 
mr063    macbal kik
lay xiu lakin tan moo
yacħtabil
ca tun dzabac letie tuux cu hokol le kik
cax venas xotol
cu macic u kikel
bay xanab mucuy xan
hucħbil
ca dzabac yokol venas xotol
cu macic u kikel
 
mr064    tok
chicbezhanil venas yokol bin hokoc ti lae
le venas yan chumuc u hol yetel tu pach u lec uinice
tokbil utial u haual kux pol ua kinam pol
oxppel venas yan yalan u pol u pix uinic
tokbil haubal bocaan cax tu yich tu yit uinic xan
hunppel vena yan tu uadz yoc uinic
tokbil, ca utzac u pacat uinic yetel
cappel venas yan tu pach u tzelec uinic, yan tu pach u xibil uinic
tokbil, haubal ya puczikalil yetel zac cimil ti uinic
cappel venas yan tu tzelec ua tuux u nonoh
haulil kik nak yetel kuxuc nak yetel kuxuc tu mocol u bacel
tokbil, haubal kik choch yetel
vena tu ca yit uinic utial kik choch xan
hunppel nohoch yan tu cħalatel uinic
tokbil, haubal bocaan yokilic kakobe yetel u cħalatil xan
hunppel vena yan tu na u kab yetel yoc cħuplal
layli cu tokol tie, haubal yit ma noh nok cħuplal yetel
utial xan kik cappel venas yan tu xax u pach xan
tokbil xan kik
hoppel venas yan tu uich ne uinic
tokbil, haubal kamaz can tu pic uinic
hunppel vena yan tu tzelec uinic, noh vena
tokbil haubal incordio
yan venas tu chun yicħac, u tu chun u coe yetel yokol u mohtun
yetel tu yul uinic
tokbil u haubal tzitz moo tancaz yetel az moo tancaz yalabal
hunppel vena yan tu dzoc u ni uinic
tokbil haubal yak ich
yan vena tu uadz yoc le tuuxe
tokbil haubal u yail u thet uinic
le venas tu kab uinic lae likul tu puczikal yetel tu zac ole
tokbil haubal kuxucil tu ninchil
yan venas yalan u cal uinic
tokbil haubal chibal ich yetel uchben yahoob
yan venas tu yalan tupil u cal u kab uinic
tokbil haubal hunbal u kinam yal pek uinic
tu nak leyli xan le vena xana
cu tokol utial hunbal tippte tu nak uinice
oxppel venas tu pach u xiblil uinic
tokbil haubal cam pach yetel ya tzemil, chibal puczikal
yetel chichebal ua chichebal u muk uinic yetel
hunppel vena yan yalan u yak uinic
tokbil haubal pudzub chi tub
talel zac ol mac u talel u venas tu boxel u uich uinic
venas yan tu na u kab uinic lay yan chumuc u tucħube
tokbil haubal chibal ich ua chibal pol, kuxub holi
 
 
u tok u bel nohol
 
lay u tzolaan u bel nohol licil yilabal tumen ah tok yahoob lae
yetel ua tub citan yan u nah tokol ti uinice
 
1; he u bel nohol yan tu chumuc u hol yetel tu pach u lec uinice
lay lic u tokol tu haual kuxub hol ua kinam pol ti uinic
ua mac tzayal ti
 
2; he u bel nohol yan tu tuk u uich uinice
lay licil u tokol tu zaziltal u pacat uinic
lay ma utz u pacate
 
3; he u bel nohol yan tu boxel u chi uinic
yetel yan tu yak uinice
lay lic u tokol tu haual pudzub chi tub ti uinic lae
talel zac ol mac
 
4; he u bel nohol yan tu uadz u kab uinice
lay likul tu puczikal yetel tu zac ol uinic yetel tu pol
yetel tu cucutil uinic tulacal xan
lay lic u tokol tu haual u kuxucil tu puczikal yetel tu zac ol
yetel tu pol yetel tu ca tzucil tu cucutil uinic tulacal xane
yetel u kuxlacil u bacel uinic tulacal yetel u kuxucil tu ninchil
 
5; he u bel nohol yan yalan u cal uinice
lay licil u tokol tu haual u chibal u uich uinic
tumen uchben yahoob
 
6; he u bel nohol yan tu yam u na u kab uinic
yetel yan tu chumuc u tucħube
lay licil u tokol tu haual chibal ich
ua chibal pol ua kuxub pol xan
 
7; he u bel nohol yan tu yam u thupil u kab uinice
lay licil u tokol tu haual u yail u kinam yal pek tu nak uinic
u bel nohol cu tokol xan utial hunbal tippte tu nak uinice
 
8; he u bel nohol yan chumuc u pol uinic yetel tun tu pach cae
lay licil u tokol tu haual uazut chibal u pol uinice
 
9; he oxppel u bel nohol yan yalan u pol u pix uinice
lay lic u tokol tu dzumul lauac tu haual bocaan tu yit uinice
 
10; he oxppel u bel nohol yan tu uadz yoc uinice
lay lic u tokol tu haual u kab ich ti uinic ekmayhale
yetel u yutzhal u pacat uinice
 
11; he oxppel u bel nohol yan tu pach u tzelec uinic
yetel canppel u bel nohol yan ichil u mucul bakel
tu pach u xiblil uinic
lay lic u tokol tu haual cam pach yetel ya tzemil
yetel u yail puczikal uinice
yetel chichebal ya, chichebal u muk uinice
 
12; he hunppel u bel nohol yan yokol u cħalatil uinice
lay lic u tokol tu haual bocaan yoklic kakobe
yetel tu haual u cħalatil uinice
 
13; he cappel u bel nohol yan tu yam u kab uinic
bahlic u tzelec uinic
ua ix te tu xaxe
lay lic u tokol tu haual kik nak yetel kuxuc nak yetel kik choch
yetel kikin chocuil ti uinic lae
tu haual u kuxlacil u moc bacel uinic yetel chibal okol ti uinic
 
14; he hunppel u bel nohol yan tu yam u na u kab
yetel yoc u uinic cħuplal
lay lic u tokol tu haual hach lauac yilah u cħuplaloob
yetel u dzumul bocaan tu cħuplalobe
ca tun yalcabantez u kike
 
15; he u bel nohol tu ca yit uinic lae
lay lic u tokol tu haual u kik choch xan
 
16; he hoppel u bel nohol yan tu uich ne uinice
lay licil u tokol tu haual kamaz can tu pic uinic lae
 
17; he u bel nohol yan tu tzelec uinice, u noh bel nohol lae
lay licil u tokol tu haual incordio lae
 
 
u dzacal ya nak, ya puczikal, akab kaxil
 
mr065    akab kaxil, kan kaxil ulak u kaba
ca a cħa yich ic bolon dzit yetel u nek x- kan haaz
pakte yetel u boxel u pach x- kan abal
cocohtunte ca a dzam yetel uix
bay hunppel tumin cab u ppiz u uixile
hunppel akab dzamaan
cu zaztale ca yuk ichil vino ua ichil chucua
ua ichil za ua ich kinbil ha
bin hauac tumen
 
mr066    akab kaxil
u dzacale u le chite nabanche u le zizim
u le cħahuc lima yetel yitz pom
takan chacbil
ca ukuc, ukbil u dzacal u dzacal ya nak yetel akab kaxil
 
mr067    bay yan lob tie puczikal
le kohaan bay yan yaabal lob ti u puczikal
u le yetel u lol yetel u motz borraja
a chace ca tun a dza dzedzec vino ichil
ca a dza yuke
bin utzac tumen
ua mae u le clavel yetel agua de azahar yetel perlas
yetel almizcle, corales
hucħbil tulacal ca tun a dza ichil agua de azahar
ca tun a cħa xane hunppel yeel x- mulix
ca a lukez u baal ca a chup yetel le dzaca hatzcab
ca bin a dza ti kin las once, ca bin a dza yuke
bay xan le max yan xan kik ma lob xan
 
mr068    camaril yetel kaxil
ca ment u polvosil x- cambalhau u zacil cazac cal
a dza yuke
ua mae ca a dza u pach chacah yetel u uich u hante
ma lob utial
ulak u dzacal hub nak ziz
u zizim kak ua zikin kak
chac u motz
ca a chace ca tun a dza yuke
cu hauzic
layli lela u dzacal
dzuc kak caxan lae ua caxan cantul zinan
ca puk ichil hunppel jarro kinal ha
ca pukic ca tun nabzabac tu chun u nak kinkinal
ca dzabi u dzac
bin hauac tumen
 
mr069    chibal nak
ca a cħa hunppel onza pom
ca a too ti hunppel paño
ca a chac ichil hunppel cum ha yetel hun locħ ticin ic
lah tu ppiz u zappal
ca culac hunppel escudilla bay chocoilo
ca a dza yuk hatzcab
maili ukulnace bin tohac yol
ua mae cħa u polvosil kokob che
hucħbil
ca a dza yuke, cu hauzic yetel
ca a dza dzedzec tu chi u puczikal bin hauac tumen
 
mr070    chibal nak
bin dzabac purga ti ua yan ppulmal u thibah
ca a cħa hoppel cacau yetel u nek x- kanlol
ca a ppiz ti takin hunppel tumin takin
ca hucħuc
ca dzabac yuke
bin utzac tumen
 
mr071    chibal nak
ca a cħa cebo, pom, cib, nin, yax kutz,
yetel zizim, hach zizim, ma zizim kak
tzatzahbil
ca a pakte tu chun u nak
 
mr072    chibal nak yetel ich puczikal
u dzacale dzilabac yich zudz pakal
dzabac ti yeb
cu zaztale ca u hante
dzabil tab yetel azucar tozbili
utz u kuncintic ya nak
 
mr073    chibal nak yetel chibal xicin yetel chibal puczik
the chiople yetel chichibe yetel u le hun huntul ake tok chichibe
yetel chicuchi pixoy yetel chiaebe tu bolon piz ic
huxbiloob
ca chactabac kinal
ca dzabac yuke
 
mr074    chibal puczik
le max yanil le chibal puczik lae
ca a uilah u uix payanbe bix yanil ti
ca a cħa u polvosil manzanilla yetel hun lapp xucul
ca a chace
ca a hucħe
ca a dza yokol u puczikal
ua mae ca a dza ventosa yalan u tuch yetel tu bobox
ua mae ca a dza u polvosil u cambalhau yuk ichil vino
ua mae ca a cħa verbena
ca a chace
ca a dza u kabil tu puczikal chacau
ua mae, u kikel xibil yuc chocou
ca a dza tu puczikal cici kelbil ti sarten
lay u kikel yuce ca a dza tu puczikal lay kohaan lae
ua mae, u kikel tzub
cici kelbil ti sarten
ca u hante
ua mae ca a toc cab yetel kelbil anis yetel vino
ca a dza ti nok bay penchuc
ca a kax tu puczikal chocou
ua mae ca a chac u motz moho
ca a dza yuke
ua mae ca u hant xucul
utz u dzacal
bin hauac tumen
ua mae chacbile borraja
ca a dza yokol u puczikal
bay xan ca a cħa uac ual u le chiople yetel ca ual u le x- koch
yetel hun ual kutz
ca a chac
yuke maili ukulnac bolon piz kin yukic
bay xan ca a cħa hunppel cuchara cominos
ca a hucħe
ca a dza ichil ziz ha
yuke
ua mae ca a cħa hunppel he
ca a cħa hunppel cuchara anis
ca a hete, ca a hucħe
ca a dza ichil le zut kakbil he
ca a dza yuke
ua mae ca a cħa x- cambalhau
ca a hete
ca a dza ich vino, ca a dza yuke
ua mae ca a cħa u tamnel x- cax yetel u tuchil yetel u puczikal
ca a hete, ca a hucħe
ca a dza ich vino
yuke
ua mae ca a cħa moztaza yetel chalche
hucħbil tulacal kinalcunbil
ca kaxac yokol u puczikal
bin yutzcinte
 
mr075    chibal puczikal yetel chibal nak
chibal puczik yetel chibal nak yetel ya nak lae
ca a cħa ahau che, kokob che, can chac che,
bilim coc, yetel coc che yetel hoppel maax ic
hucħbil u zoloob
ca a uuk ichil chocou za ua ich kinal ha
ua ma cit hauic ca a cħa bolon dzit maax ic
yetel bolon dzit u kixel coceh yetel can dzit h- maax ic
hucħbil tulacal
ca pukuc kinkinal tun ca dzabac yuke
 
mr076    chibal puczik, lapp u caah
le chibal puczik, lapp u caahe, hulneb am u kaba xan
u dzacale hun xeth u le yax kutz
cici kutbil ich ha ca a yedz u kabil naranja hun hau ichil
ca puluc thabaan chuc ichil
ti u tupli
ca tun a dza yuke cici pixbil
ca u kilcabte, bin xenac xan
he u chiculoob le cħapahala; ziz u uinclil, zahac ti uinic
ca ix ti boy uinic zahac ca ix ti hul kin
bin utzac tumen
ua mae yan xan ulak chibal puczike
cħabac u nek x- koch, uac ual u le chiople
chacbil tulacal
ca a dza yuke amal yahal cab
maili yuk baale bolon piz kin bin yukic
ua lay bin dzabac u hail yoch chucua bin hauac tumen
 
mr077    dolor colico
ca a dza u ta yuc ich vino
yuke
ua mae ca a dza azufre yuk ich he
 
mr078    echem ziziz
cu tzayal tu mocol u bacel uinic cu chupul
lic ix u tzayal ti cħuplal cu chicaanhal lic u manzicuba kik ti
ca chupuc u chun u nak
u dzacal ca u manez u lobol kik
chacac xiuob lae utial yuke yetel ichinte chim tok,
chac dzulub tok, tok aban, tok chichibe, u le tulacal
chacbil yetel tab
cu dzocole ca ppultabac yetel pom ua ix romero
cici pixbil, ca u kilcabte
hach u dzacal
 
mr079    u hach kazil yahoob
ca yanili uinic ua alimbil betic cħuplal yan ti xiblale
bay tunich cu manzic u kaxil kikoob
cu huntuccinzicuba ti lae
cħa chac kob cat
chacbil u le yetel u motz yetel u motz hulubche
mechah yetel hulubche hunppel u cuchara yetel dzedzec tab
yetel u cumtan
ca chacac cu tahle yetel xiue hun ppul yaalil tac ca bin zappal
ca kuchuc hunppel escudilla ca dzabac yuke citac yahal
ca tun u manez ua xiblale yanile tulacal
 
mr080    u hach lobil kik, xan kik
u dzacal lae u lobil kik ti cħuplale, xan kik yalicoob
hebac ma tu haual ti dzacil xan kikoob lae
ma tan u haual tumen ti cu uolicuba ichil u uincil cħuplal
cu manzic cħuplal ppiz u cimil yetel
u dzace cħa hunppel libra x- chalche, u le yetel u motz
ca chacac hun ppul yaalil ppiz u zappal tancoch
ca tun chachtac yetel paño
ca likzabac hetun ca bin dzabac yuke amal yahal cabe
dzabac vino ichil tu lak kine
ca chacac hun uaben holoch yetel u hacay
u pach nale xan cu papahal tu pach nae
yetel u yoyol ni cibche yetel chac chom huyche
yetel u yoyol ni chac zabac nicte
ca chacac
ca a dza yuke, holo yuk x- chalche yetel vinoe
yaalil bin yuke payanbe u cici than c' yumil ti dios
bin pukuc le kik cu yolicuba ti le cħuplal
lele caten ua oxten u dzabal ti
ua mae ulak xan kik
hehelaan u tal xan uix kik xic yalintic bak, u helaanil yah
ca cħa hun lapp u le limones yetel u le x- dzudzuc
yetel u le chacah bay hunppel tumin cab ichil
likil tu hobnil ziz ca bin yuk le kohaan utial ca zebac yalintic
ca ix balac ca a cħa limones
ca a yedze ppiz u kuchul hun luch u kabil
cici chacbil ppiz u kuchul bay medio zappale
ca tun a dza muxbil tab ichil kinkinal
ca yuke
u dzac chen xan kik
ca a cħa hun tzel oc x- topp zicil yetel hun tzel oc mehen zicil
yetel hun tzel oc chac xicin che, u motz zac catzim
u le chac dzulub tok, u le chim tok yetel lahun dzit maax ic
hucħbil
kinkin yetel ha
ukbil
ua mae u yitz kikche, u yitz pomolche,
u le xaan, muchucnac x- uech xaan yalabal
u xicħil ac, u motz kuxub yetel u yoyol ni u chachacil xicin che
u macapil halal, u macapil kaxil koch yetel cabal xaan xiu
cambalhau, x- pakunpak, chac keuel nicte, u nic ua ix u le
u motz chac zinkin, cappel cheche cacau
hun tzel oc x- mehen zicil yetel can dzit tamcaz ic
hucħbil tulacal chococinbil kinkinal
ca bin dzabac yuke
ua mae utze xaan yetel x- pakunpak
chacbil yetel hun chach lay xiu
chacbil yetel media onza azucar tac ca lutzbanac, u chicul u tahal
ukbil hatzcab cu ayunar
cu hauzic uix kik yetel kik choch
heuac cu betic hub nak tumen u ui mahan chun
hucħbil ca chachtabac
kinkinal ca yuk hatzcab maili u kam u chie
utz utial xan kik
ua mae hun oc buul yetel hun tuy tux
cici kan kelbil
ca hucħuc yetel yoyol ni kuxub yetel cabal kopte yan ti kax
yetel cabal xaan yetel can dzit maax ic
yebil
citac u zaztale ca kinlabac, ca dzabac yuke ayunas
 
mr081    u helaanil xe kik
yax yulel xe kik ti uinic ma hach chaci bay u kab yabacna
ca a cħa limones yetel chac ak yetel chac ac yan ti chakane
yetel ppaccan yetel kik aban
ca a yacħte cheche ma chacbili
ca tun a dza yuke max yanil
ua mae zidzbic
kelbil u le
ca a dza u polvosil yuke
 
mr082    hub nak
cħa le kum ma ppoan u pache
ca a hucħ yetel u mumun ich chacal haaz, zuzbil u boxel u pach
ca a hucħ u mumun nek
ca a huyte
ca a dza yuke
bin hauac tumen
ua mae utz xan u nek on
kelbil, ca a dza ich za kuum
yuke
bin hauac
ua yan u xeil tie ua ma tan u hauale
dzambil u kab tu cahmatic ichil ziz ha
utz ina xan u padztal u kab likul tu uadz u kab
kuchuc tac tu ni u kab
ua ma tan u hauale u hub nake
padzbil tu uadz u yoc kuchuc tu ni yoc
bin hauac tumen
 
mr083    hub nak
cħa castran ib
ca chacac yetel vinagre
ca a dza u hante
ua ix ca hucħuc ich uah
ca a penchucte
ca a dza tu chun u nak
 
mr084    hub nak
u dzacal hub nak yetel xe
ix cabal kopte
chachyabil
ca ukuc cheche
 
mr085    hub nak
u dzacal hub nak
u yoyol ni chiople, muloch, chac dzulub tok, zinanche
yacħbil
ca ukuc u dzacal
 
mr086    u dzacal hub nak
caxantac cantul zinan
ca a pul ichil hunppel jarro ha, ca pukuc u aceiteil
ca tun nabzabac tu chun u nak uinic kinkinal u dzac
 
mr087    hub nak ceel
le u dzacal hub nak ceel
cu tzayal ti mehen palal yetel nucuch uinic xan
tu uacal yitobe
he u dzacale
ca cħabac ayuda ti xanab mucuy yetel pakunpak
ca tun dzabac media onza zac azucar yetel u kan heel x- cax
ca tun a dza ti jeringa
ua mae ca a toc --- che ti cum
cu chocoutal tune ca a dza u le payche, u le h- yuy,
u le x- chalche yetel u le nantaha
cici tazbil tulacal ti cum ca tun culaanabac yokol
u cħa yoxou kinkinal
ca u kilcabtuba cici pixaan
bin utzac
 
mr088    hub nak tu zeblacil
ca chacac luch, ca chacac haaz
ca a mehen kupte ca chace hun luch
ca bin chace hun ppul yaalil ua tancoch ppul ppiz u zappale
bay hunppel tumin cabe yaalae
ca patac u ziztal
ca dzabac yuke max yan ti lae
tumen tu zebal u cinzic uinic hub nak u kaba
 
mr089    hun ta, pujos u kaba
cu dzacal zac luum chacbile
ca a muc ti chicix taan
ca tun a dza u hante
cu hauzic
toobil ca mucuc
 
mr090    hun ta, pujos yalabal
ley cu manzic u yaabal ziz ichil u kaxile ca ix uchben cħapahal
ca a cħa u uix, ca a uilahe
ua ta uilah zac pilene, yan ziz tu yit u ventosail
u chicul yan ziz tu chun u nak
yetel ti yan tulacal u chun u cħapahal
ua ta uilah yetel kinam cu manzic lay ziz yetel tan u yelele
ca a dza u tuxil taman yetel buul
kelbil
ca a ment u polvosil, ca a toz yokol za
yuke ua ichil hunppel he
tu zebal bin tohac yol tumen
ca ix tan uilic u hanal yetel yukule kakaz cħapahal
bay xan ua cu zipil yetel cħuplal bin cimic tumen
ua ta uilah chac u yakzah ta tu yit ventosae
u chicul yan choco tu yich puczikal
yetel u chicul yan ziz tu bobox
ua elel u caah ua ma uchac a dzaic tumen yanil caanal yetel cabal
ca a cħa ca ual, ox ual u le x- koch
ca tun a too hunppel choco zintun
ca tun culac yokol utial binel ti uenel ocnakin caten ua oxten
bin utzac tumen
 
mr091    u dzacal kal ta yetel kal uix ti uinicoob
u dzacale ca cħa u caanil platanos haaz
ca a dza u kabil yuke ---bil
ua mae u macap na yetel u macap x- koch yetel x- kum tulub
yetel hun yoc u uich x- haail yetel tab
hucħbil ca pukuc yetel ha
ca a dza yuke
ua mae u yultal ceh, u tunich ceh tu thanoob
dzabil yuke ich vino ua ich agua de azahar
 
mr092    kan kaxil
caxant kanchikin che, kanche, u chululil kan kiliz che
u motz canchacche, u motz kan mucuy che yetel x- kan tun bub
chacbil tulacal
ca a dza yuke
u dzacal xan kan kux nak utial kanchikin bin utzac
 
mr093    kan kaxil
le kohaanil kan kaxile kankan yothel u uinicil
ca a cħa kanchikin che, kan tun bub,
kan mucuy che, yetel yotoch kanal
chacbil hun cum yaalil
yan ix ya nakil u cuch xanie hach dzoyaan u uinicil
ca a cħa nabanche, u yitz pom, zizim, yetel u le cħuhuc lima
u chacal
ca tun a dza yuke
u dzacal akab chocuil xan
 
mr094    kan kux nak
kanchikin che, kanche u dzacal kan kux nak
incencio u dzacal poxmal yetel ppuppul ik
ix pakunpak, x- cambalhau u xak
ca ukuc
lic ix u zihil ibin tumenel xan
ulak u dzacal kan kux nak
kanlol bay cappel cuchara u nek
tat hucħbil
ca ukuc ca tacunuba u uincil
ca paczabac u nak ca bin dzococ yukic u dzacal
 
mr095    u kaxiltabal kik, ta kik
ca a cħa zidzbic letie cu dzabal ich chucua
ca a ment u polvosil
yuke
ma lob utial max cu xeic kik xan
hunppel ak yan yakba
mentabil u polvosil
yuke
ma lob u lukzic tie le max cu manzic kike
castran x- cacaltun u kaba albajaca, cħa u le
ca ment u polvosil ca tun a puk ich ha
yuke
cu haual tumen
bay xan x- kan tun bub
chacbil ca u hant u le
cu hauzic xan
lay ix pakunpak
yacħtabil
ca yuk u kab
ma lob cu hauzic
yetel peteltun
chacbil
ca yuke
ma lob xani
ua mae cħabac u kaxab yuc
ca a ticincunte
ca a ment u hucħul, ca a ment u polvosil
ca a dza yokol yoch za
yuke
yan hunppel che kikche
ca u hant u yitz yetel ca yuke
cu lukzic
yan hunppel xiu tandzunun
yacħtabil ca hokzabac u kab
ca tun dzabac yuke
cu hauzic le cħapahale
lay kikche
cu chacal utial u kab tunkul pax
 
mr096    u dzacal kik choch
he ix nicibche lauac cibche yan ti chakanoob
lay lic yalabal zizim kuchil, zizim kakil tumen ah dzacobe
u dzacal ix kik choch
cici chacbil
ca yuk yaalil zanzamal latulah u haual
u dzac hobon ulak u kaba u dzac kik choch
holoch u ca tzuc chac chom kuche
u yoyol ni yetel chac zabac nicte
u xak yetel u ppuppuyul u bel ha tu pach na
ca hucħ tu molcabil
ca dzabac yuke
cu haual
 
mr097    u dzacal kik choch
cħabac u xiuil ix pakunpak, lay u xiuil cuzam ti castelan than
hucħbil yetel u yakal yetel u motz
ca hokzabac u kabil
bin hauac
utz ix u dzacal berenjena
tu kabil ti ma chacbil
u tibilil cu miztic cucut yetel u cuchil uix
 
mr098    u xiuil u lobol yah kik choch
max u kat hauale
tandzunun, zabac nicte, zinanche,
x- cacaltun, chac xicin che u dzacal
 
mr099    kik nak
caxant u motz chac catzim, u motz xaax,
u motz chac pichi, u boxel u pach chac ya
chacbil
ca yuke, bin u hauez, hatzcab bin yuke
ulak dzacoob utial kik nak
ca a cħa u yoyol ni chac pichi yetel zazac ta pek
ca chacac
ca tun a dza dzedzec azucar ichil ca yebte
cu zaztale ca a dza yuke ti ah kik nak
ua mae cħa u motz chim tok yetel u motz chacte
ca a chace
a dza yuke u dzacal tulacal
bin hauac tumen
ua mae cħa u chacil u cuxum che
yetel u chacil yoyol ni chac catzim
chac luum yetel u cuxum luum, le tu boce
chac yuke
ua mae tu haual yukule
ca cħa u motz x- kan thirix yan ti lakin
yetel u motz payche yetel can dzit maax ic
ca a hucħe
ca a uole ca a too ti bii
ca tun a dza tu chun kinal ca ix ma kinal
bay xan ca a cħa huntul ah cax ua cħuplal yanile
ca ximbalnac payanbe
ca a polvoit pimienta de castilla
a toz ichil u hobnil x- cax lae
ca a pac kax tu chun u nak u uincil
ulak u dzac kik nak
ca a hucħ u pach kokob che yetel kokob ak yetel am ak
yetel chac lukub te on yetel hoppel cheche cacau
hucħuc
ca a dza yuke u dzac
 
mr100    kik nak
caxant kikche, kik aban, x- pomolche, xanab mucuy
yetel u habentunil u pach op
hucħbil ua chacbil
5      ca dzabac yuke le kohaane
bin utzac tumen
ua mae cħa u le culantrillo yetel kaxab yuc, petelpet u le
cu bahic che yakil
chace
10      ca a dza yuke
bin utzac tumen
ua mae cħa x- pakunpak yetel tul cozon
u leob yetel u motzoob yetel u yakil berenjena
hucħbil ma chacbili
15      ca dzabac ti alquitara
hokzabil yaalil ma chacbili ca tun dzabac yuke
ua mae cħa u motz dzulub tok, u motz chim tok,
yetel u motz kuxub ti lakin
cici chacbil
20      kinkinal ca a dza yuk ah kohaane u dzac
ua mae caxantac kik lay cu kabiltic tunkul paxe
chacbil
ca ukuc tumen le kohaane
ua mae u xulub pudznab
25      tocbil ca mentabac u polvosil
dzabal ichil vino yuke ua chucua ua ich za kuum ua ich kinal ha
u dzacal bin utzac tumen
ua cu hach manatal man kin man akab
u dzaic ti uince le dzac tin ualaho
30      ua tun chen takab
cu chactal tocbil zodz
dzabil u polvosil ich vino ua ich agua de azahar
ua ich za ua ich kinbil ha
ca yuke u dzac
35      bin hauac tumen
bay xan le xiu tandzunun
hokzabac u kabil ca dzabac yuke
cu hauzic le cħapahala
ua mae yan ulak u dzac utial u kaxiltabal kik
40      x- kan tun bub
ukbil u yaalil licil u chacal ukbil yetel u le
bay xan ca dzabac u chupil lay zayal bace
ma lob u hantabil xan ichil ensalada
cu macic lay u kaxiltabal kike
45      ua mae ment u polvosil u motz ich huh
ca a toz yokol yoch za, bay u tozol zicil
yuke
 
mr101    kik nak yetel xe kik
x- mudz coc, much coc, muchulcux
ox tzuc u kaba doradilla yayalic dzul
cħabac tulacal u le yetel u motz
chacbil tulacal u kabil
ukbil
u dzac kik nak yetel xe kik
hach utial ix u chupil yetel u yail bazo
ca tzuc yalal yetel tamnel
cu lukzic tulacal lobol kik ti hemax napahan yukice
toh yol u kakel
bay u bel thel dziu x- mudz coc lae
 
mr102    kinam tzucel, bazo yalabal
ca a ual u tokol tu zebal tu noh u kab u venail u tzucel
ca hokzabac dzacan kik ti dzambil u kab ti kinal ha
ca bin tokoc ca ix yan u yicnal hanil u yanal kohaanil
ti bin hauac
ua mae cħa oxppel kinbil uix
ca a uomantez
ca a dza hunppel nok ichil le choco uix
ca tun a hay yokol u tzucel le kohaane
ua mae ca a cimez hunppel pek
ca a hokez u tzucel chuco tune
ca a dza yokol u tzucel le kohaane
ua mae ca a cimez hunppel pek
ca a hokez u tzucel choco tune
ca a dza yokol u tzucel akab
cu zaztale a lukzic ti ca a dza ti kin
hebix u binel u tihile bay bin u haual
 
mr103    kokob kik nak
kokob kik nak, zintun kik nak ulak u kaba
ca a cħa le kik cu kabilitic paxe yetel kikche
yetel kik aban yetel kik ni och
chacbil tulacal le xiuoba
ca yuke hatzcab ua ocnakin
 
mr104    lombrices; u canil u nak uinic
cħa leche yetel cab yetel vinagre
ca cultabac tu chun u nak
bin u hokez tu zebal
ua mae u xulub pudznab
ca a hiixcayte, ca a dza ichil kinal ha
yuke
ichil cappel, oxppel kin tulacal bin cimic
ua mae ca a puzt u kixel picapica
a dza yokol yoch za hatzcabil maili u kam u chie
ua x- canchacche
chacbil, ca chactac
kinal ca yuk hatzcab
 
mr105    u lom tokil hub nak
ca a cħa u uich op ua u le zuhuy op ua ix u uich pichi
hucħbil, ticincunbil u polvosil
ca a dza yokol za kuum, xma ppobil u pach u kuumil
ca a dza yuke
 
mr106    u lom tokil hub nak yetel loth cehil
caxant u yoyol ni pixoy, u le tamay, u le ixim che,
u le muloch, u le buhum kak ua buhum coc ulak u kaba
cheche yacħbil bay hunppel tumin cab yaalile
ziz, ca bin dzabac yuke mehen palaloob
ca ix tan u xe ca ix yan u loth cehil
bin hauac tumen
 
mr107    lucum can kik, chibal nak
lic u chibal tu nak uinic
ca a cħa lay dzebxiu
a zizcuntic u kakil
le u kaxil yah cu yulel ti le u hobnel uinice
le chibal nak cu cimzic uinic
ca a cħa u motz zubin, u motz zac catzim, u motz chichan xaan
cheche, ca tun a cocohtunte
ca puk yetel u motz lay cheoba
kinbil tun ca a dza yuk le max yanil chibal nake
 
mr108    opilacion
le yah opilacion, u hach lobil yah,
zac yom can, kamaz can ziz yalabal
ca a thunt yitz yax halal che ppizbil
yetel dedal yetel hun thoh ha
kinbil ha ca u yuke
 
mr109    ppulbail ik
cħa u cebo uacax, u cebo ceh
ca a dza ti kinal haybil nok
ca a pidz tu nak
bin hauac tumen
 
mr110    ppulbal ik, zotzot ci
u dzacal ppulba ik, zotzot ci
ca cħabac u ceboil uacax yetel u ceboil ceh
kinal ca dzabac tu nak pak kaxbil yetel nok
latulah yubic yutztal lae
 
mr111    utial mac cu ppulbal u nak uinic
ca a cħa pichi che
ca hucħe
ca tun a pak yokol lay chupul yetel ca a cho aceite paybe
u haual tumen
 
mr112    ppulmal
cħa u cebo uacax, u enjundia x- cax, ua ix u cebo h- xulub ceh
kinkinal tune
ca bin padztabac tu nak uinic
ca ix nucuch uinic ca ix mehen palaloob
bin hauac tumen
 
mr113    ppulmal, lucum can u kaba
ca a cħa oxppel ua cappel u le x- hunpedzkin, bay u le mehen ac
thumthumbal u le
ca a muc ti chicix taan
ca tahle ca a buh kupte u tanchumucil
ca a dza muxbil azafran yokol tozbil
ca tun a kax tu nak le max yanil ppulmal
ti yan le kohaanil tu hobnil uinic u dzacal
 
mr114    ppuppul ik ti cħuplal
al u dzacic le ppuppul ik lic u tzayal ti cħuplale
ca a cħa lay zac laal
ca a hucħe, ca uomantez yetel ha
ca a dza tu hol u cucutil u cħuplil u hol u mah yan ppul ik tie
bin utzac tumen
ua mae u nek putcan ichil vino
ca dzabac yuke
 
mr115    chuchup nakil, emplasto
cħabac malvas yetel zacan, unto sin sal yetel azafran,
u kan heel x- cax yetel aceite
chacbil tulacal
ca tun a hucħe
ca a xakbez yetel hunppel tumin unguento kinkinal
ca a dza nok, ca tun a kax tu nak
cu hauzic le chuchup nakil ti uinic
 
mr116    chuchup nakil yetel noh nakil
utial u dzacal le chuchup nakil
noh nakil, zac yom can ulak u kaba
ca cħabac u mumun ich huaz
lukzabil u noy
ti tun bin uixnac kohaan ichile
cħuycinbil yok kak
ca tun xic cħabil u xethel u pach zac nicte ti kax yalan kin
licil u tippil kin ca u cħa u ppiz yoc
u dzaic yok bay xanabe le dzambil u kanil
ca tun a cħuycint tan kin
cu dzocole ca a dza ti yoc
mucbil canppel u co ajo ca a muc chicix taan
u hant ah kohaan amal u zaztal
maili u kam u chie amal hatzcab zanzamal
ppiz u kakba le huaz yanil yok kak yanil uixe
yetel u xanab boxel zac nicte
ppiz u kakicuba xane
bay ix bin u dzudzicuba
yetel u dzumul u chupil u nak ah kohaan xan
bin utzac tumen
 
mr117    noh nakil
ua tu manez kik mix kanan ha, chococint hunppel mazcab
ca a cħa u lol granada yetel kelbil arroz yetel u le pichi
hucħbil
ca tun a dza ichil ca luch ha
ca tun a cħa le choco mazcab chac holene ca a tup ichil le hae
ca a dza ayudail ti
 
mr118    ta kik zodz
ca a cħa zodz yetel vino
yuke
mentabil u polvosil
oxten bin yukic
ulake, u pach granada yetel u lol yetel cacau
kelbil, u polvosil ichil vino
yuke
ulak xan u xulub ceh
pulbil kak
ca a ment u polvosil ti
ua ta uilah ch--- cuche, ca a dza ichil ziz ---
yuke
ua ta uilah ziz yanil xane dza ich vino
yuke
ulak xane chuc huntul h- colomte le yan ti cahe
toc tulacal yetel u kukmel
cu zaztale ca a polvoste xakbil ichil vino
ca yukic ca ix uchben kik ta
ua mae dzedzec polvora yetel hunppel he
hokzabil u zac heil yetel dzedzec cab
bokbil yetel dzedzec ha yetel dzedzec pimienta de tabasco
ca a dza yuke
ua mae u kab chac ic yetel hunppel co tab
dza ti yeb
cu zaztale ca a dza yuke
 
mr119    tippte tu nak uinic
ca a cħa lahun piz limones
ca a yedz u kabil ti luch
ca a dza lahun dzit maax ic, habana ic ichil le u kabil le limones
ca a cħuycint tu chi na ocnakin
cu zaztal tune ca a kinte
ca a dza yuke
hetun ua le hach ya nakile hach tzem u uinicil
dzambic u ta cħo yetel ha, lahun piz kin dzambic u ta cħo
hunppel escudilla u yaalil bin yuke
ua hun thoh yaalil u ta cħo dzabac ti lae
canten bin yukic
canppel u manez ca bin yuke ua oxppel kin
 
mr120    tub kik
le ma xe kiki
ca a cħa u motz zinanche yetel tulixkik yan ti luum
matech u nohochtal le xiu,
olah bay u le chichibe, bay kanan kik u tane
le tuna chacbil
ca dzabac yuke
 
mr121    tub kik
le zizal xiu, yayax u le u cħupile,
hetun ah xibile chachactac u le
le tun u x- cħupile cu cħabal chacbil
ca tun a dza yuke u kabil
ua mae cħa xucul pakte yetel x- bal uoo
yetel u le chac zik utz tulacal
ca tun a yedz kabil ti escudilla
a dza yuke
ua mae chacmul yetel x- kan tun bub
ca a chace
ca tun a dza yuke
ua mae ca a dza pakal yetel azucar yuke
u dzoc bet u tokol yoc bin utzac tumen
 
mr122    u dzacal xan kik cu pulic cħuplal
ca cħabac u motz pomolche yan ti lakine,
yetel u motz chii yetel u pach abal, ix houen
hucħbiloob, ca mucuc
ca tun dzabac yuke
canten bin u mucbal
cacabeh u dzabal yuke, can canten bin yukic xan
 
mr123    xan kikoob
cħa xanab mucuy
ca a hucħe
ca puk yetel vino
ca a dza yuke
cu hauzic ta kik xan
ua ma tu haual (ca xic caxantabil) u yal kan kub
tocbil
ca a hokez yal, ca a yacħte
ca tun a dza yuke
bin utzac tumen
bay xan u motz pomolche yan ti lakin yetel u motz chi
yetel u pach x- houen
chacbil yetel hunppel u co tab, canten bin betabac
cacabeh a dzaic yuke
ua mae cħa u yol u chul zuhuy xaan yetel cabal xaan
yetel u chun zuhuy hinim
chacbil
kinal ca bin a dza yuke hatzcab
bin utzac tumen
ua mae lic u tocbal lay uoo
ca mentabac chichan mucuc bolsa nok utial u dzabal u taanil
ca tun cħabac le mucuc u taanil uooe
ca a dza yumte tu chun u nak lay kohaane
ua mae u zac ta pek ticine cici muxbil
ca a dza ichil yukul, caxbalac yukul
ua mae poc u yal kankan kub u hante yetel yuke
bin hauac tumen
ua mae cħa u tzuc nal
hucħbil
ca tun a cħa u boxel he
a toce ca a muxe
ca tun a dza ichil hucħbil tzuc nal
ca a dza yuke
ua mae cħa u chacil u lol dzulub tok yetel u chacil u le chun
hucħ
ca a dza yuke
ua mae cħa u kab yerba buena yetel vinagre
yetel u semillail yanten
hucħbil
ca a dza yuke, kinkinal ca bin yuke
ua mae ca hucħ zizal xiu
ca a kax tu tzem
ua mae ca chac x- kan tun bub yetel azucar yetel romero
ca a dza yuke
ua mae u kab zizal xiu, hunppel escudilla yaalil
ca a dza yuke ti cħuplaloob
cu manzic kanan kik
cħa u --- melon
ca a chac yetel chen ha
kinkinal ca bin dzabac ti yuke
 
mr124    xan kik, uix kik
u dzacale topp zicil, hun tzel oc,
yetel mehen zicil, hun tzel oc xan
ix chac xicin che, u motz zac catzim, u le chac dzulub tok
yetel u le chim tok yetel lahun piz x- maax ic
hucħbil tulacal
ukbil
yitz kikche, u yitz pomolche,
u le xaan, muchucnac u le che xaan yalabal
u le xiticnac loe, u motz yetel yoyol ni kuxub,
u chachacil xicin che
u macapil halal, u macapil kaxil koch
x- cabal xaan, x- cabal huaz, pakunpak, chac keuel nicte
u nic ua ix u motz chac zinkin, hoppel cheche cacau,
hun tzel oc mehen zicil, can dzit tancaz ic
hucħbil tulacal
ukbil
utzi xan x- pakunpak chacbil yetel azucar
latulah u lutzba u chicul u tahal
ukbil
lic u nicic uix kik yetel kik choch
bin ix hauac hub nak tumenel u uich mehen chun
hucħbil ca chachtabac
hatzcab maili u kam u chie ca yuke u dzacal
 
mr125    xe kik
u dzacale yitz x- pomolche, chac tez, u macil u capil kaxil koch,
x- tuzil, chac kancab, chac piliz moo,
chac piliz, chacdzidzib, macap luum
hucħbil macoc zum, kankan u topp,
yetel kuxub can yetel xanab mucuy
ukbil u dzacal
u dzacal xe kik tu kinil tu tanil
ca cħabac dzin can yetel x- can ta dzi yetel cħilim can
yetel u yala elel, chac muc, yetel can chac che ak
ca chacac hunppel akab ca ukuc lae
ppiz u zappal yaalil hun ppul ca bin chacace
 
mr126    xe kik
caxant u chacil u kukmel moo, u chacil u kukmel chacdzidzib
u chacil u kukmel chactun piliz
ca a toce, ca tun a dza u taanil yuke
bin hauac yetel kik tu ni uinic bay xan kik xan
 
mr127    utial xe kikoob yetel x- tu tamnel
u chicule tan u xeic kik
ca dzabac u kabil contrapeste hokzabil ti alquitara
ca yuk u kabil, lay x- cħilim kak yalabal
ua minaan u cuchil u hokzale, utz u hucħul
ca pukuc yetel ma yaab ca a chachte
ca tun a dza yuke
ma takancunbil halil u kintale ua zut kakbil yetel luch
ca dzabac ti yuke
bay xan layli le kohaanila
cħabac letie x- dziu can yetel x- cħilim can
canppel dziui yetel yala elel
yetel chac mulah kak yetel chemchaccheak
ca chacac hunppel akab hun ppul yaalil
bay hunppel tumin cab yaalae
ca a dza yuke
bin hauac tumen
ua mae dza ti yeb u dzul xiu
hucħbil ca a zulaan ichil
ca dzabac ti yuke le xiua le cu zihil nak pakobe
bay xan yoyol ni u le kuxub yetel cabal xaan
yetel yoyol ni chac dzulub tok,
yoyol ni pucim, yoyol ni chac zinkin, yetel ca dzit maax ic
hucħbil
ca dzabac yuke
bin hauac tumen
bay xan xe kik chachac yan ti uinice
u le pucim, u le kuxub yetel x- cabal xaan
u uiob yetel u motzoob pakte
yetel u chacil om ak yetel u chac zinkin
yetel u chacil bol yan ti pintor licil u dzabal oroe
yetel u chacil u cuxum che, x- nuc ic yalabal
lay petelpete, lay hach chace, yetel u hach chacil x- nuc ic
yetel u kabil limones yetel u kabil u ta tzimin lay castañoe
yetel cambalhau yetel zuhuy cab likul ti hobnil
chacbil
ca dzabac yuke u dzac
 
mr128    u xiuil xan kik ti chup
ca chacac hunppel libra x- chalche, laal, xanab mucuy,
ix pakunpak, kikche, chac xicin che,
xibkik, u kikel u uich num yetel num tzutzuy
u takanil mukay, u macapil halal, u macapil zakab
lay cappel habene x- macap luumil, u kukmel moo chacdzidzib
kakbil, ca zibanac u luumil yit ppul u noy kuxub
ukbil lae
 
mr129    u dzacal ya nak coc
canche yan alic zac kokob cheil
lay lic yukic mac yanil ya nak
u boxel u pach u dzacal coc
ca hoyabac u cal yetel maax ic
yan mac alic zac kokob cheil, yalic coc cheil, cancheil yalabal
 
mr130    ya nak ep, opilacion, dolor de bazo
le u chupul u ca tzucil uinice
caxant u habente co tzimin
tocbil yetel hun xeth epche
takuntak tu pach tzalam letie epche ua ix chucum
caxbalac cheil yetel can dzit tancaz ic
hucħbil yetel u pukil uich luch
yedzbil u yaalil
le u kabilte kinkin ca bin dzabac yuke
u chichtal nak yich puczikal u dzace dzilac u kanil yich naranja
ca dzabac ti yeb
cu zaztale ca dzabac tabi
ca u hante pakte yetel tocbil azucar
utz u kumcintic ya nak cu dzacintic
 
mr131    ya nakil
lahca piz kin dzamaan u ta cħo yetel u canil ac
yetel habentunil u ta tzimin
dzamaan tune, ca dzabac yaalil yuke
bin hauac tumen
 
mr132    u yatal u chun uinic
cħa malvas
a chace yetel u co tab utial a ppoic le yai
ti ina a ppoic yetel a kab yetel pidz yoklal ma u chupul
bay hatzcab bay tu pach hanal
cu dzocole u ppobila ca a cho u manteca uacaxe dzumzic
ua mae u kab cebolla ti ya chunile
ua mae u madzil arina
ca a chace yetel ca cħah ua ox cħah limones ichil
ca tun a hokez a too tu xethel nok
ca culac yokol
 
mr133    u yatal u chun u nak uinic
cħa cappel onza pom cici too yetel hunppel chinchan paño
ca a dza ichil hunppel chinchan cum yetel hun oc x- nuc ic
ca a chace ppiz u kuchul hunppel escudilla
ca a dza yuke
u xixile ca kaxac tu puczikal
 
mr134    yaya tamnel
lay xiu zahum u kaba
chacbil u le, ca u hante
ca tun u kab licil u chacle
ichil hunkal kin bin u hantic yetel yukic yaalile
cu haual tumen
 
mr135    zac kik nak
le zac kik nak bay puhe
cħa u le ich huh yetel xolte x- nuc
yacħbil
kinbil ca dzabac yuke
bay xan ulak u dzac kik nak lae kik nak
hunppel akab u chacal u yitz pom yetel u yitz tahte
lay bin dzabac yuke
bin hauac tumen
ua mae yoyol ni u le dzudzuc, u motz pichi che
cocohtunbil
u kabil tune ziz ca bin dzabac yuke
bin utzac tumen
 
 
u dzacal chuhul
 
mr136    chuhul
ca nabzabac u cabil colmenas tu zebal
ua mae u yitz kuum nabzabali
ua mae nabez u yitz nictei
ua mae u le yanten yetel vinagre yetel u le malvas
chacbil yetel vinagre, ma hai
cu dzocol a chacice ca a yacħt yetel aceite, ca a nabez
ua mae u hach zacil kul taan dzam ti ha
cu chaltale ca a pule dzam tu caten
cu chaltale ca a pul tu caten xan
ppiz tu bolonten a dzamic yetel a pulic u haile
ca tun a cħa u noy le taane ca a yacħ u kan heil x- cax
ca a nabez yokol u chuhul
bin hauac tumen le u kiname
ulak u dzace ca a cħa u kan heil x- cax
ca a homoch boke
ca tun a dza yokol le chuhule
ua mae choh aceite, ca a ppo paybe ti aceite oxten
ca tun cho yetel hunppel pluma yokol le chuhule
ua mae cħa u ta taman, ca tun a cho yokol le chuhule
ua mae cħa a toce ca tun a men u polvosil
ca a toz yokol lay chuhule
cu hauzic
ulak dzac chuhule, cħa ibincan
ua ma a uohel ibincane, cħa u le ti le ib cu hantale
ca a yedz u kab tu hunali
mix hun cħah ha bin dzabaci
 
mr137    chuhul ti kak
u dzacale citac u dzocol u chuhule ca cħabac yitz kikche
ca u nabez yok chuhule
ua bin uakac tumen hach yail chuhule
ca tocac u cheel num tzutzuy ua u boxel
ca tozoc tu uakil chuhule
lay bin manzic, lay bin yoxinte
hetun ua ma yae chen yitz kikche bin dzabac zizcuntic
 
 
u dzacal mactzil
 
mr138    ceh cu yocol ti col
u dzacale u cebo uacax yetel coh yetel ceh yetel bolay chac ekel
hucħbil yetel ajos
ca tun a chac lay kan yetel lay ceboob yetel ajos
utial a zin tu pach col
bin hauac yocol ichil col
cu haual u boc lay kane ca chac tu caten
ua canaan col u dzacal hach canaan col
 
mr138a      u dzacal a dzonic ceh
a dzonic ceh ma tan yalcab
u dzacale he ca bin a dzon h- xulub ceh
ca hokez u x- nokil u ni
ca haykinte piz u kakbae
ca tun a dza tu payoil a dzon
ma a lukzici ma tan yalcab ceh tech te u tale u dzacal
tumen yolah c' yumil ti dios
ca ualac bay yalic nucuch ah dzac yahoob xan
lay u ni u ne pudznabe
ca uet ximbalte ma tan u chicech can tumenel
 
mr139    u dzacal a chucic zinan
ca a ual u kaba lay xiu duguen donatdo idaman
he a chucic ma u chiceche helel u ximabal ta kabe
 
 
u dzacal chacuil yetel kilcab
 
mr140    akab chacuil, akab kilcab
u dzacale hunppel uahil zacan
ca pukuc kinkinal ha
ca pakac yokol akab chacuil yetel akab kilcab
utz ix u ppobol yetel pah pocol ha
 
mr141    u dzacal akab chacuil
he dzam chacuil xiue lic yalabale lay akab xiu
licil u ppobol palaloob yetel yan akab chocuil tiobe
ci u boc xiu
chen bel dzambil ti ha cu yocol kine ca dzamac ti hunppel lec
cu zaztale ca tozoc yokol kohaane
tibil ca bin dzabac ti
lic ix u haual yetel hobnil ha yetel kan le cay kinkinal
ca bin yichinte
cu haual
 
mr142    akab chocuil
le chocuil cu tzayal ti uinic chen ti akab, cu lecel tie
cħa x- bacalche, tamay, habin, chac ya, akab xiu, x- tamcaz che,
yetel le tunich
yan u kilcab zanzamale
x- kanan, zac chichibe, x- catzcabna, kutz aban
le hayal hay ti luumie u ni chacah yetel dzulub tok
chacbil tulacal ca dzabac yichinte yokol tulacal uincil
bin hauac tumen
 
mr143    ceel yetel kaxil
ca a cħa u motz ek balam yetel u motz tunak
ca kelac, ca muxuc
ca tun a dza ich za kuum yuke ua ich chucua
ua ich kinbil ha yuke
bin utzac
 
mr144    ceelo oxppel kin
ayuda --- max yan oxppel kin ceel tie
yetel --- ca --- ceelil
ca a cħa u uix la --- yan chocuil ---
ca bin a uilah --- uinic u chicul chocou tie
u chicul dzoc u pasmar u cħapahal
ma tan u cici kilcab cu lecel u ceel ---
u dzaic u chocuililte tu ---
u yax paybele c--- a ul
cu dzic te palaloob yetel akab kilcabe
yan hunppel xiu akab xiu u kaba
hun kuch u boc chacbil le xiue tibio
ca tun ppoboc u hol yetel pasis
oxten bin ppobal u hol oxppel kin xan
 
mr145    chacuil
u dzacale cimzabil ceh tu kin viernes
ca cħabac lay bac yan tu ppuc puczikale
habil yetel hiix cay ua tocbil
hucħbil, dzabil ti ziz ha ukbil
u nupe cħabil u cheel, u le, yetel u motz chac mul
chacbil
cu ziztale ca dzab yuke ah chacuil
ua ix ca bin cimzabac ceh hach tzem bin caxantac
tu tzucil ua ix tu cuchil u uix cu yantal piedra tunich
piedra bezal yalabal
hach utz u tazic ca ma u tzayal pulbil yah tie
ca ix yuk xan ppizbil hunppel tumin takin
utial u kilcabtal chacuil
 
mr146    u chacuil hobonte kak
ca a cħa zac dzunan, mukayche, yetel zizal tunich
lay mehen xiu cu hokol yok tuniche ua nak pak, zizal tunich u kaba
yetel hunppel limones, u kabil,
yetel yedzec hobnil cab tu hobnil u tal
ca bin dzabac ichil yuke
 
mr147    chacuil ma tan u kilcabtal
utial ca kilcabnace cħabac u motz muloch
ca cocohtuntac
ca pukuc lay tu pak bay cabe
ca dzabac yuk mac yan chacuil tie
ca nabzabac tu uincil tulacal
ca pixic ca kilcabnac u dzacal
 
mr148    chocuil yetel ceel yan can canppel kin
u dzacal can canppel kin chocuil ca a cħa u uix
ca a uilah baax kohaanil yan ti
ua zize ca a cħa canppel naranja yetel tab yetel dzitaan
ca a dza yuke
ua mae ca uilah u uix tu canten ua bix yanil ti
ua chachac ua ziz yanil --- ti ik u talel
ua ix tumenel u yaabal ziz muc ---uba tu tzem flemas
dzoc u xaxah kik kohaanil yetel u kikel ua cu manel lah ---
 
mr149    u chocuil chac hulubte kak
u chocuil chac hulubte kak lae cħabac payhul
yetel u canil ac yetel u motz halal
dzambil
cu yuke
ua mae chacbil ca dzabac yuke max yanil chac hulubte kake
 
mr150    chocuil zanzamal
he ca bin a uilah hach chic lay chocuil ti
yetel u uix hun kuch chachac
minaan resfriado ziz ti u chacuil ---
dzaic u kab pakal, esto es naranjada yuke las once kin ich ha
ppiz u ziztal u chocuil --- bin yuk ---
 
mr151    u hadz ik, resfriado
u dzacale manzanilla, eneldo, ruda, inojo, aluzema, mastuerzo,
zizim, chalche, yetel tancoch onza hucħbil naba
ca chacac tulacal
hetun ca bin tahace ca halac ti cat
macbil u hol yetel xac ca culac ti kaan ua ti cama
ca hedzlac yoc tu cahmatil yokol xac
cu cħa yoxou ha
lic u kilcabtic latulah u haual chacuil hae
ca chalac ti cama cici pixbil
ca dzabac za anis ua cheche ixim ua zahum yetel anis
u nup ua yan canela clavo, castran pimienta
utz u dzabal ichil yukul kinkinal ca kilcabnac pixbil
 
mr152    u hadz ik, resfriado yetel ceel
lic u dzabal ichcil ti chan pal ca tu dza u yax u ya ulel tie
cħa bolon ual u le dzalmuy
chacbil ho luch yaalil bay bay tun cappel tumin cab
yaalale zappale ca ppizic bay hunppel tumin cab
bin dzabac ti le kohaan
cu dzocole ca cici pixic utial u kilcabtic
ca tun bin dzabac yuke
ca bin u kat baal yuke, bin hauac tumen
 
mr153    resfriado
u dzacale u le x- bat aban
zozopp kakbil
ca hibic tu tan u kab, tu tan yoc
ca kilcabnac
 
mr154    resfriado yetel yax ceel
resfriado yetel yax ceel yetel akab kilcab
u dzacale cħabac u uix h- xib pal bay hun noh luche
le bin chacbal le xiuob lae, u le laal yetel hun ual yax kutz,
u le moztaza yetel hun lapp u le manzanilla,
hun lapp u le chalche yetel u le naranja,
dzedzec manteca yetel hun tzel oc tab
chacbil tulacal bay hunppel tumin cab
yaala zappale ca a hokez choco ---
ca a nabzabac tu mocol u baceloob u kohaan ---
tulacal u hol u baceloob
cu dzocol cici pixic ca kilcabnac
lay xan yan yax ceel tie lic yalabal dzac chalche u cħapahal
ca ix mac uinicil
bin dzacal u yax ceel yetel lay dzac lae
 
mr155    yax ceel
ca panac u motz halabche
ca hucħuc
ca pukuc cici chachbil bay hunppel zol he
bin dzabac yuk le kohaane
utial xenahe yoklal u hubul u nak
pah keyem tun bin dzabac yuk
ca bin dzococ u xe yetel u hub nakil
lay halabche yetel u xeile cu macal tumen
 
mr156    yax ceel
ca a cħa u motz ich huh
kele, ca a ment u polvosil
ca a dza ich ha ua ich za ua ichil ziz ha
cu haual tumen ca dzabac yuke
 
mr157    yax ceel oxppel kin
ca a cħa cappel onza azucar yetel ca ual yax kutz
zopp kakbil
ca yedzec u kabile ichile azucar
chachtabal citac u lecel lay ceele
ca tun dzabac yuke lay kohaane
ua minaan azucar cax caña dulce
bin u xe u yaabal flemas
 
mr158    yax ceel
ca a cħa yitz u dzac holom kahab, tok bal aban, chalche,
chacmul, akab xiu
chacbil tulacal
dza yichinte
 
mr159    xib ceelil
u dzacale citac u lecele ca cħabac xib ceel cu yantal ti kaxoob
tu kab cħilib tu tzic na bay ich acitz tu pache yetel yiklel
kelabil ca muxuc
ca dzabac ichil za ua ichil chucua u yuk mac yan ceel ti
u dzacal xib ceel cħabac hunppel tunbil he
ca hokzabac u zac heil ca culac u kan heil tu hunal
ca tun chupuc yetel vinagre u boxel he yanil kan he
ca tun pik huytabac
ca yuk mac yan ceel ti
ulak u dzac ceele cħabac u boxel zudz pakal
ca hucħuc tat ca tun pukuc yetel vino citac u hoppol ceel
cu yuke, ca tun ximbalnac yetel bin hauac
 
 
u dzacal hadz ik, tamcaz, u tzayal pasmo
 
mr160    u dzacal hadz ik
lay xiu lae zazactac u nic, can leth u cheel, ci u boc
dzedzec yanil tu kin hahal, minaan ti yaxkin u tamcaz cheil chakan
chachbil u le yetel u motz yetel kanche yetel hun chach zip che
mek kaxaan hatzbal yokol kohaan
cħin habil paynum utzil bin ix dzabac yoxou
u dzaic keluc ti tumen ik hadzmail pasmo
uazut cimil u hadz ik to horail
 
mr161    u dzacal u hadz ik, tamcaz
lay u xiuil u hadz hatabal u le cħoh yetel u le chooch,
yetel ix chalche yetel zac chuen che yetel x- chiople
yetel yax kanan yetel hatz yetel u le zac bacel can
yetel zip che yetel ix mahan chun yetel u le naranjas
yetel u le muc yetel u le xuul yetel ich luumil tunich canppel
ca dzamac tu kabil xiuob lae ca tun yichint kohaan lae
 
mr162    u tzayal pasmo
bay xan cħa le x- pakunpak
chac yetel u tzucel uoo
chace yetel anis
ca a dza yuke chochoco
ua mae cħa dzibil uoo, ca a cħa u tzucel
chace, ca a dza yuke utial cimbale
bin utzac tumen ua bin xanac
ua mae cħa hunppel kankan tok
ca pul ichil kak
ca uilic u chactale chac chobene ca pul ichil ziz ha
bay xan u nek chacal haaz
ca hokzabac u aceite, ca dzabac hun ual kutz ichil
ca dzabac frasco, ca tacac tumen u yaabal boz
cu dzacic ua yan uinic cu yutzcintic
ca nabzabi zac ti yah ichil
cu lukzic xanobe le akab ichil, cu zazcunzic u uichil xan
cocil cu heic u xicin uinic
ca a chacic ya pixil choco
cu hauzic xan
nacan kik tu hol, ca choboc ti uinic
cu chopaytic le kik cabal ti le max nacan kike
pizic u yociloob ceel ua ceelchah choboc yetel tu chi u lec
cu hauzic chibal hol ua kinam hol ua kal uix
chobel tu bel cu yoczic kinal ti uincil
ca hauac u zakteil ca dzabac tiob
 
 
cu dzabal homa
 
mr163    homa
le ventose cu dzabal chumuc u pol uinic
haubal u chupul u lec yetel chibal ich xan
le ventosa cu dzabal tu celembal uinic
tumen u chupul u mochtun yetel zazebal u pacat xan
le ventosa cu dzabal yalan u tuche uinic
haubal kan kux nak yetel kal uix yetel kik choch
le ventosa cu dzabal yalan u ppuc yite uinice
haubal bocaan yetel kakoob yetel zazebal tu uich xan
le ventosa cu dzabal tu tzem tac tu chun u nake
ua mae cħa naba
cici pul ti tulacal u uinclil
ua mae cħa pom
ca pul yetel ma lob
ua mae cħa azufre
ca dza yuke
ua mae ca a dza ichil chacbil u le pakal, naranja u kaba
ca a cici chace
ma lob lic u hauzic yetel utial yocez kinal tu uinclil
 
mr164    homa
le ventosa cu dzabal u ca tzuc uinic nacan caanale
le ventosa cu dzabal tu chun u nak cħupe tac yalan u tuche
haubal u yahbal ua pach lay hal uemel zac u madre yalale
ua ix nacan caanale uich puczikal
le ventosa cu dzabal tu chun u nak tu cheil u cal uinic
haubal ya calil, lamparones u kabae
le ventosa cu dzabal chumuc u pach uinic
dzahaltabil tumen u lochol u pach
tu bin tu pultic yit tumen u dzabal oxppel ventosa cu dzabli
le ventosa cu dzabal yoklal u yim uinice
haubal yetel u puczikal uinic
utial u kaholtal tu uix kohaan le akzah hun kuch tat
yetel chachace
tulacal le akzah tu yit ventosa
dzocaan u tzayal ziz, resfriado yalabal
le akzah yan tu uich chac bilche, morado yalabal
tumen yaab choco yan ti tzem xakaan yetel kanchikin
le akzahe bay budze yetel bay yoch zae
yan tu yit le uix cħuplal ua mae u chichan pal
le yantal ua ziz ti kohaan, resfriado u kaba
ca ppul hun ual u le xiu ichil lay za
ca uilah natal u tac u tat u yumile
ti tu tan a uilie u co u dzoc yail yetel cħuplal
ma u uchac u dzabal dzac ti
le akzah chachac ziz u ni yoc u yumile
u chicul chen tu bakel yan ziz
tu keyel ua hach thaben u uix, ma zaci ichil ti
le chocuil can canppel kine
le akzahil oxppel kin ceel yetel caxbalac ceelile
bay yaabacnace uixile ua zahpilene yetel u yaabal zize
u chicul yan choco tu uich u puczikal
ua mae ma ix minaan u chicul chocotic tie
dzoc u pasmartic u kohaanil
ma tu cici kilcab tu bacel
u ceel bin u dzaic tumen minaan choco ti
 
 
u dzacal x- ca muk olal, cananil, nunil ik, okom puczikal
 
mr165    u dzacal x- ca muk olal, lob cu yalabale
he ix u chicul lob yan ti uinice citac yubic than
ca ix chen kam cach than cu yuchule
cu hoppol u nach cħa yik yetel cu hoppol u yokol ua cħuplale
tumenel u dzocaan kumtal u puczikal tumen yik yetel yalan u cal
lay tu kom yalan u koch ua ix u noche
lay cu hach luclucancal yetel u tan u kab
hohoxci bay lab keuele ua ix cheche keuele
hetun ua xiblale hach chiche bin dzacbal
la tu ppiz u chacal yichcilil ti ca hauac tumenel
helaan u puczikal xiblal
lay ca bin a uilab cech ah dzac yahe
lay ix u xiuil lay x- ca muk olal yantac tu yam be
mehentac u bacel, mehen ix u le
uololuol dzedzec bay u le poleo
yan ichil dzulobe ua ix ti conventoe
he ix u uiche bay u uich ix kahyuce
lay tun ca hokic yetel u motz hunppel libra
ca bin hoppoc u chacal yetel hunppel ppul ha
cu hoppol yome ca halabac
ca tun a hokez bay hunppel tumin ppiz cabe
tanchumuc yichcil kohaane
ca tun dzabac yuke yetel hunppel u zol he hohochil
ca ppizic agua de azahari ca dzabac ichil
lay ca bin yuke, oxten bin dzabal
ti cu haual u dzac lae
 
mr166    cananil
cħa yala elel
ca tun a chac a uuk yaalil
cu hauzic yetel u yaabal utz cu mentic
 
mr167    u hakal yol uinic ichil u uenel
u chicul yan lob ti tumen u hakal yol ichil u uenel
u puczikal cu hakal yol
ca a cħa le luk cu hach uahacħtale, letie cu yantal tan be
yetel pakam yetel u pak holom
ca a hucħe
ca a pak tu tzem yetel tu tan u kab yetel tu tan yoc
ua mae ca a lukez u puczikal oxtul cuzonoob
utial a kax tu muk u kab
bin utzac tumen
 
mr168    lob ua x- ca muk olal
ca cħabac u motz halabche, ik che u kaba
chac
yuk hatzcab maili yuk manbale
ca utzac u xeic payanbe
cu dzocole u xeic ca dzabac agua de azahar kinkinal ---
caten bin yuke ua oxten
hunppel kin bin u manez
ca bin u bet ulak ua yan mucul kanchikin tie
bin u manez bin u paybe xe yetel ua u col cal tie
lay cu yulel tu puczikal uince xuxulci yik uinic
tumen cu yantal u tuz ikil xan
le bay tun ximbal uince
cu yakabtal u uich uinic tumen xan
le u chicul u yulel ti uinic
 
mr169    minaan yol tu puczikal
ca a cħa u le x- mudz
ca a chace
ca tun a dza yaalil yuke
 
mr170    u dzacal u nunil ik cu tzayal ti uinic lae
minaan u than, ca bin lubuc
ca cħabac pandzil yetel pakcan yetel bacalche yetel ix tucizcan
yetel kuxub can yetel yuyum can yetel kokob can
yetel canchacche yetel can xolob yetel cabal x- tuak
ca chablahac yantac ti nohol che yetel xiuob lae
ca dzabac ti nohoch che cum chacbil
ca tun dzedzec yukei, ca ichzabac uinicilil
ca tun pakac u ta xiuob tu uichil lae
ca tun dzabac chuc yalan ca u kilcabte tulacal
 
mr171    u nunil ik
le nunil ike, minaan u than uinic
yanil cu lub xiu uinic xan
caxante pandzil, pakcan, x- bacalche, x- tucizcan,
kuxub can, yuyum can, kokob che, balche,
canchacche, can xolob, yetel cabal tuak
ca cici chac ti humppel nohoch cum le xiuob
ca dzabac yuk dzedzeci
lay yan kaxe ti caxbalac dzudzil yanil bay huune
layli lela tzotz ceh u ich, x- tan ceh yan tie tu pach xaan
yetel u le yetel yakiloob tulacal
tocbil yetel u xulub yetel u tzotzil ceh
ca tun chacac ca dzabac yichinte, yukule
pak kutz cab u muyah chibal
ca a dza yuke bay u lay kohaane, zizimae ca dzaic ti
 
mr172    okom puczikal
ca a cħa u le borraja yetel u lol yetel u motz
ca a chac
yulimte
ua mae ca a dza agua de azahar yuke yelel
ca a hucħ humppel almizcle corales
ca tun a puk ichil le agua de azahar
ca tun a dza ichil hunppel u boxel u yeel mulix cax
ca a dza ti kin las once, ca bin dzabac yuke
bin hauac ichil u yaabal haab
utz utial xan kik xan
 
mr173    ix okom puczikal yetel gota coral
le mac minaan yol u puczikale, ca a cħa u le x- mudz
ca a chace
ca a dza u yaalil u yuke
ua mae chac x- pichi che
ca a chace ca a dza vino ichil
ca a dza yuke
bin utzac tumen x- okom puczikale
 
mr174    okom puczikal yetel gota coral
cħa canppel u puczikal u cozone cħeen
ca a hule ca tun a kax tu kab tu dziic tu zebal
bin a uilah u manel cimac yol
 
mr175    ppencech uenel yetel nicib
man kin uenel u caah, nicib u caah
ca a cħa u xothol castran nok
ca a cħul yetel vinagre yetel ruda
ca a kaxtac tu chi u lec tac tu chun u xicin
ua mae cħa u tzotzel u pol uinic
ca a pul tu pach ca
layli ca tocabac yetel vinagre utial u yudzbente
bin hauac tumen
 
mr176    u dzacal u tzayal cursos ti uinice, ma tan hauile
ca cħabac laudano
ca tun dzabac dos gotas ichil za u yuke
ua ma tan u yutztal tu yukba
ca dzabac tres gotas ichil kinbil ha ---
u ayudail ti himac yanil u dzacale
 
mr177    utial max cu minaantal u than
cħa x- chalche
ca a chac yetel vino
ca tun a ppo yak yetel
bin thanac
ua mae ca a cħa azufre
ca a dza tu tan yak
bin thanac tumen xan
 
mr178    u zut cab tu uich uinic
le uinic cu zut cab tu uich, cu lubul ti beob, zac cimil yan ti
u le oregano, ca a chac
yuke
ua mae ment sopa tu cab hanal
ca a dza ichil u ha
ua mae hucħ x- ma ppo pach kuum yetel u le zizim yetel u le poleo
u penchucte ca a dza vino tu uich le penchuc
ca a kax tu puczikal
ua mae cħa aceite yetel vinagre
ca a dza yudzbente
bin utzac tumen
 
 
       u dzacal chibal bac, moch kabil, zayal bac
 
mr179    chibal bac yetel hadz ik
chibal bac utial resfriado yetel u hadz ik ti uinic
cħa u le cehche, molcoh, chiceh, ich huh, ppoppox, taman cħicħ,
yax nic, zahom, citam che, bicħ coc, beeb, zit, chac chim tok,
x- tzah, chacte coc, x- dzudzuc, pucim, chulceh, zac nicte,
x- peteltun, x- tok aban, am can xiu, zac leum ak,
yalal yax cocay ak, maax ic, yetel poopte ik ak
u leob tulacal le xiuoba chacbil
ca dzabac yichinte chocou
chocou u ppiz u mukyahtice, cu dzocole ca dzabac za kuum yuke
ca cici pixac ca kilcabnac
bin hauac tumen
 
mr180    moch kabil
ua tuux yan lay chupile, ua tu xik ua noh yan
ca dzacic cħa u ta ulum, cħa u cuch taman yan ziz ti ua chupe
ca a dza telezku tzahbil yetel uix, vino ti u chupil
ua mae cħa agua de azahar
ca untar ti
ua mae cħa cebo yuc
cu dzocol u koch hokzal tu hobnil yetel laal,
chalche, kutz, u le tux
hucħbil tulacal dzabili yetel u cebo yuc
ca a dza tu moch kabil
ua mae chac u ta yuc
ca dza tu moch kabil
ua mae cħa u ta yuc
tzah yetel vino
ca a dza ti choco tu moch kab
 
mr181    he u yalmahobe lic yalahalobe
lay lic u hokol tu mah uinice
lac ix tu he uinice ua ix tu chac bacel uinic,
lac ix tu yubac uinic ua ix yalan u xik uinic,
lauac ix yalan u cal uinic
ua yan tu bulic u zippile he ix u xiuil u dzacale;
zac beeb, chac ak, buul che
ua zakal yae ca dzabac tabi yetel ix cheichi yetel ix dzudzuc
yetel zac ix mahan chun yetel netab (yetel) buul ak
u uiob hucħbil, ca pakacie
 
mr182    tukmantuk
leti cristiano tukmantuk
cħa lay x- kokob che
ca a hucħe
ca a dza le tuux yan tukmantuke yokol uinic cu yantal
 
mr183    utial max cu puxtal u uinclil
ca a cħa u le pichi che
ca hucħe
a pak yokol lay u chupile
cu haual tumen
 
mr184    u zayal bac
lay x- kan tun bub chacbil u le
ca tun dzabac yokol le bac zayale, kaxbil yokol
yan ulak xiu u dzacal tie; maravilla, x- dzacal bac u kaba
ca a cħa u motz ca a cocohtunte kinkinal
ca a pakci ca ix u bacal xan kakbil
ca pupucħtuntac, ca dzabac yokol
kax u motz ma lobi, kax cachal ua zayal u bacel uinic
utz utial
 
 
u dzacal u chibal xicin
 
mr185    chibal xicin
caxant zizal xiu
ca a chace tu nohoch boxel cebolla yokol chun
cu dzocol a cici uomancale ca a hokez paa ziz
ca tun a thoh tu xicin
ua ma tu lukic ca a cħa u leche x- cħup
ca a xakbez yetel u le oregano, lay u kabe
ca tun a thoh tu xicin
cu hauzic
ua mae ca a cħa u leche x- cħup yetel u kab zac cebolla
ca a thoh tu xicin
ua ma tu luke cħa u le x- haail
ca tun a cho tu xicin
ua mae chuc hunppel cħo
ca a chac yetel vino la tu pak u dzucul
ca tun a manez ti nok, chachbil yalabal
ca a uomantez ca tun a zizcunte pasis
ca bin a thoh tu xicin
ua mae ca a cħa yerba buena
ca a dzam kat haxbil
ca tun a thoh tu xicin
ua mae cħa u mocħ ah chab ua u yicħac
ca a toce ca dza u budzile dzabil ich halal, u dzac
 
mr186    chibal xicin
caxant u le tupkin le takuntak tu pach dzidzilche
ca ix uabal cheil
petelpet u le
bay u mehen nic u tup palal u nice
zopp kakbil
kinkinal tune ca a yedzic
ua ma ti hauic utz xan u le moztasa
zopp kakbil, ca haxalhax
le ca a yedz u kab tu xicin
cu dzocole ca a dzol pidz tu xicin
ua ma ti hauic ca a cħa chac x- nuc ic
ca a pote, ca a hokez u nek
ca a cħa dzedzec hobnil cab ca a dza dzedzec hai
ca tun a dza ichil lay x- nuc ic, uomanzabil ti chicix taan
kinkinal tun xane ca a thoh tu xicin
ua ma ti hauic cħa u uix h- xibpal
dzabil ichil zol x- nuc ic
uomanzabil ti chicix taan
kinkinal tun xane ca a thoh tu xicin
ua le chibal xicin cu pulic puhe yetel u cocil xane
ca cħabac u canil zac ci mucbil ti chicix taan
ca yedzec u kabil, ca a dza dzedzec cab ichil
kinkinal tune ca a thoh tu xicin
bin hauac u hokol puhi yetel u cocil xan
ca cici mentac he bix yanile u dzac
 
mr187    chibal xicin
ca a cħa chichan kulche, uacix u kuk kulche
mucbil ti chicix taan
cu hokzale ca a zole u holil u pach
kinkinal tune ca a dza tu xicin
bin hauac u kinam
ua mae u yoyol ni naranjas
zopp kakbil
kinkinal ca dzot tu xicin
bin hauac u kinam yetel u hum yetel u cocil
 
mr188    chibal xicin
caxant u motz x- kan lol le yan u kixile
ca a hucħe ca a too ti bii
ca tun a dza tu xicin u dzacal
 
mr189    chibal xicin
u dzacale cħabac moztaza
ca hucħuc ca tun u lacac u pach u ui cebolla
ca dzabaci ca kintabac ppiz yomancil yetel u zol u pach cebolla
ca dzabac tu xicin yetel u kab im
cu haual
 
mr190    chibal xicin
u dzacale yoxou u boxel pakal yetel ix mohoch
u chochel toobil yetel bii
ca lapac tu hol u xicin yetel u lol taman u dzacal
 
mr191    u dzacal u chibal xicin
ca hucħuc u lol cat yetel ic
ca yedzeci toobil yetel bii yetel u lol taman
ca tun lapac bii ti xicin
ca bin dzococ u yadzal tu xicin
 
mr192    chibal xicin yetel puh yetel cocil
u dzacale u canil ci
mucbil chicix taan
yedzbil u kabil ca dzabac dzedzec cab ichil
kinkinal ca yadzac tu xicin
bin hauac u chibal yetel u tah puhi, bin ix hauac u cocil xan
 
mr193    ya xicinil
cħa u le pichi che ca a zopp kakte
ca tun a yedz u kab ichil u xicin
ua mae u kab zac cebolla yetel tab
ca tun a thoh tu xicin
cu hauzic
 
mr194    chibal xicin
u cizneb pato, u cizneb miztun, u ni, u xik zodz
hucħbil
ca dzabac yokol xicin
 
mr195    dzunuz ti xicin
amal u zaztale ca a pak u pahtubi
ua mae kokob ak
thunt u yitz, a pakez
ua mae tzotzil cim ak
thuntabil, pakbil xani
ua mae kokob xiu, cuchillo xiu ulak u kaba
thuntabil u yitz
pakbil xani
hebace ppobil u yail paybe yetel u uix h- xibpal
ua ix le xiua ua castran jabon
cu dzocol u ppobole ca zopp kaktabac u le x- kaxil x- koch
ca yedzec u kabil yetel tab
ca tun dzabac u ticin tozil lay kaxil x- kochie
ua mae utz u hucħul yetel tab
ca yedzac
ua mae utz u yitz copo
thuntabil, ca pakac
ua mae utz u yitz kik ak xanie
ca pakace
 
 
u dzacal kinam ich yetel ekmayil yetel ya ich
 
mr196    buy tu uich uinic
ca a cħa u chun mehen xaan
dzambil ti ha, ca a pukuc u kabile
cu dzocol u pukule ca dzabac u ta u xicin uinic ichil
ca tun dzabac tu buy ich lae
yan xan ulak; ca a cħa buul che yetel habancan
lay chachac yalan u le, yan ix u zazacil xan
u uiob ca cħabac
hucħbil, ca a muce kinkinal tune
ca a dza tu uich uinic u dzacal
lic u haual tumen
 
mr197    ekmayil
caxant ek muyal ak u kaba le xiu lae, akil u caah u xiuil uale
utz u tuknel u uich uinic, pacat u caah ti lobil
heuac mabal cu yilic le tumen
bin dzabac u kabil ek muyal xiu tu ekmayil
paybe u dzabal u noy le castran jabon tu uiche zuzbil
ca dzabaci amal yocol kin oxppel yocol kine
ya cu hepahal tumene bin dzococ yetel
ca tun dzabac u kabil le xiu lae
zazcuntic u pacat letie dzacan
u niños le bin pacatnal tu uich tu caten
 
mr198    hadz moo ik tu uich uinic
u chicule bay u takic u uiche
cħa u ne moo
ca a toce
hucħbil tun yetel chac mol che
ca a cħul yetel dzedzec ha ca a too ti pidz
ca tun a muc tu le haaz zanzamale
ca a hokez, ca a yedz tu uich
bin utzac
 
mr199    kinam ich
ca a ppo yetel vino ua u kan heel yeel x- cax yetel incencio
cici bokbil ca a pak tu chi u lec
cu haual tumen
 
mr200    x- mudz u hadz ik tu uich mehen palaloob
mumudzci u uichil, cħa u le taman, u le ojo ak, xoyoc
ca tun a muc tu le platano haaz ti chicix taan
zanzame ca a hokez, ca yedz tu uich pale
zanzame ca a lukez yetel pidz tu ni cħilib
bay u lukzabal bak tu uich uinic
bin hauac tumen
 
mr201    pasmo tu uich uinic
ca a cħa x- koch
pepecħtunte, ca a dza tu uich
ua mae cħa enjundia cax yetel ca tun a pakchucte
ca cho tu uich, hatzcab ca bin dzabac tie
cu hauzic hatz
 
mr202    ya ich
yan ulak ya ich xane, ca a cħa u ui zac muyal xiu
hayalhay ti luum bay u nacal muyal yalan u le
ca tun cħabac u ui bin cħabac yetel chac mol che
yadzbil
ca dzabac tu uich lae
ua yan zace, cħa u chun mehen xaan yetel chac moo ak,
xanab mucuy yetel ek luum chac, le chachac yalan u le,
yetel ix niche, u noy u uich, yetel mehen buul
ca puke, a dza tu uich
 
mr203    ya ich
citac u hoppol ya ich ca cħabac u le yax kutz
ca yedzec u kabile
utz xan u yedzel u kab yoch imil pal
utz xan lik hobnil cab yetel yoyol ni put
mucbil yetel u le haaz
cu tahle ca a dza dzedzec tabi, ca a tepp yetel pidz
ca a yedz tu uich
ua mae u chun mehen xaan ua yan ziz tu uich
hucħbil, ca yedzec u kabile
ua yan bak tu uich amal ca bin dzabac tu uiche teppbil yetel pidz
ua mae ibin can yetel habancan ulak u kaba
chachac yalan u le, yan zazacil xan
hucħbil u le habancan lae
ca yedzec ti ya iche
bin u lukez buy ziz bacix bak
ua mae u ui buy ak
hucħbil
kinkinal ca yedzec
ua mae u ui chac moo ak yetel buy che, u motz bacix u le,
yetel x- cabal ac
cheche hucħbil ca yedzeci
ua mae chac mol che
cheche hucħbil
ca a too ti pidz, ca yedzeci
ua mae cheche buul
hucħbil, ca yedzeci
ua mae u nek uzbib
hucħbil, ca a tepp tu le platano haaz
ca a muc chicix taan
ca tahal tune ca toobac ti pidz ca yedz tu uich
bin u hokez bak ua ix buy ziz
ua mae u yich chulche, u noy bin cħabac
cheche ca yedzec ti ya ich
bin u hokez bak
ua mae zazac cħilib
dzambil ti ha, ca pukuc u zazacil u pach
he ca bin dzococ u pukule ca dzabac u ta xicin ichil
ca tun dzabac ti le ya ichile
le ya ich yanil zace bin u hokez yetel yitz pomolche xan, utz xan
ua mae yerba mora, pahalcan
pacchucbil, haxtabil
ca yedzec tu uich ca ix uchben ya ich
ua mae xanab mucuy hayalhay ti luum
u yitz utz dzabal tu uich
 
mr204    ulak u dzacal ya ich, x- hauay yalabal
ca cħabac cacau ak yetel can ak yetel hauay che,
yetel cabal h- muc, lay hach kah tu hahile
ca cici chacaucunbil ca chuhuci
lic u haual tumen
 
mr205    ulak u dzacal ya ich
ca cħabac ca huxul halac
ca yadzac tu uich uinic
ua ma tu hauzahe ca cħabac albayalde
lay licil u dzabal uich santoe
ca tun pukuc ichil dzedzec ha
ca thahac tu uich uinic
lic u hauzic lae
 
mr206    ya ich tu yocol baki
ca a cħa u yitz cardo santo ua ca a cħa u le x- bacal uoo
ca a pacchucte, ca tun a haxalhaxte
ca a yedz u kab tu yich
ua ca a dza u yich tandzunun ti, ua ca a dza hucħbil buul
u kab ma lob xani
 
mr207    u dzacal ya ich
u yitz xanab mucuy luume lay cu cħaic
u zayan u dzacal te u uich yaaloob
ca u ppic u kuxteob u ni u le, lay xanab mucuy
lay tun cħabac u yitz ca dzabac tu uich uinic lae
hach mehen u le, hayalhay ti luume
 
mr208    zac thah ich
cħa uich chac mol che
ca a hucħe
ca a dza tu uich
bay xan le chicam thul
hokzabil yaalil ti alquitara
ca tun thahac tuux yan zac thahil u uich
bay xan u yax can ak, cħabil u yitz
ca dzabac tu uich
cu lukzic xan le kamchile
bay xan u yitz x- mudz
dzabil tu uich
cu hauzic
 
mr209    u dzacal zac tu uich uinic
x- hatz, canbalzac ulak u kaba
thumtabil yitz amal u zaztal, amal yocol kin
u dzacal xan
 
 
u dzacal zac cimil
 
mr210    zac cimil
ca a cħa piedra bezal, u tunich ceh yalabal
ca a hiixcayte, ca a dza ich agua de azahar yuke
ma lob
ua mae cħa u motz zabac che
ca a ment u polvosil
ca a dza yuk ich vino
ma lob xani
ulak u dzace, caxant kax ix chel, u yakil yetel u le
ca hucħuc
kinkinal tune ca pakac yokol u puczikal
ma kaxikin, kax ix chel petelpet u le
ua mae cħa u tunich ceh
ca a ment u polvosil
ichil agua de azahar yetel vino pakte yetel u polvosil zabac che
ca tun a dza yuke
bin utzac tumen
 
mr211    zac cimil
ca a dza u nek haaz yalan yak, hun xeth bay u pimil icħace
ppiz veinte y cuatro horas
ca lukzaci
ua mae dza u ta yegua ich vino utial yuke
yedzec u kabil, ca a dza ichil vino
ca tun ---
ua mae ca a dza yeel u cep mehen h- thel
ca a puch ich vino
ca a dza yuke bolon yahal cabe bolon puch u mehen thelil
en ayunas ca bin dzabac yuke
 
mr212    zac cimil, hihidz be ulak u kaba
caxant tamcaz che, zabac ceel can, ppac can, x- chalche,
kanchunup, tamay, u caanil yan ti lakin, zac ci, x- mahan chun,
u le limones, chichibe, u le cħoh, hom toloc,
hunpedzkin yan tu kab xaan, yetel u macapil halal
takan chacbil tulacal le xiuob lae
ca dzabac yichinte
heuac tibil u mukyahtice choco tu ppiz
bin utzac tumen
 
 
u dzacal lubul
 
mr213    lubul
ua bin pecnac kik tu hobnil, ca bin lubuc uinic yoklal u lubul
ua bax ti oklal xanie, ua tan u tubic kik ua tan u xeic kik
ca cħabac hun chach xucul, u le yetel u bacel
pakte yetel u motz chacbil bay hunppel tumin cab yaalile
bay tun yaalae cu ziztal tune
ca a dza azucar ichil tu ppiz cħuhucil
ca tun a dza yuke hatzcabil en ayunas
oxppel kin yuke ua canppel kin
ua mae u le chac lukub te on
chacbil u kabil
cu yukul ichil canppel kin
bin utzac tumen
citac u lubule dzabac uix yuke
tu zebal bin uixil kik tu hobnel
ua mae bin yanac puh tu hobnel, postema u kaba
utz xan u mucul u yich huaz ti chicix taan
cu tahle, ca a yedz u kab
yuke ti hatzcab
citac u lubule ca chacac u may u kupche ah men che
utial dzabal hatzcabil
bin utzac tumen
 
mr214    u dzacal u lubul bacix u nactantal yikal ha
bay nohoch uinic ua ix palaloob xan
citac u nactantic cu hoppol chacuil ti yetel u cursosil
ma muculbil uich u kohaanili
citac u pactale hach manal yax cuchanil
yetel lay u zazacil u uiche hach manel okomil yol
ti tun ca kaholtici cech ah dzac yah uinice
ti lic tun a tuntic bal halab dzac ti kohaan lae
lay ix u xibil cin bin in tzole lae
utial halab dzacal kohaan u yax chune
ca cħabac u le cehche yetel pichi che yetel zutup chi ceh ic,
hach anicab bilim coc, molcoh, yetel x- tzah, chulceh,
chiople, chalche, pakal, hun lapp x- kanan,
mizib coc yetel laal much
ca cici chacac
ca yichinte kohaan lae
 
mr215    mehen palal cu lubul tumen ik
tumen cu topnacal ik tu uich u puczikal bay cimenoob
ca a dza ayuda, chen ha yetel tab --- leti
ua tu pukih zize, minaan u bileil ti
chen ayuda zanzame --- ca dzaic ulak ti
bin utzac tumen
 
mr216    uinic cu lubul ti luum
bay ulaan coil tie tumen tan u betic u kab bay lae
cu yalal ocaan cizin ti xan
ma bayi; c' yumil ti dios cu tuchit le kohaanila
he u dzacal cu yalic ricardoe hemax cu lubul ti luum
tan u betic u kab, tan u hokol yom u chie
caxan u xulub ceh
toce, ca a men u polvosil
ca a dza yuke
ua mae cħa yeel u cep mehen thel
a puch ich ziz ha
yuke
ua mae cu lecel tie ca tok u venail u xicin
ca a dza yuke
ua mae cimen huntul pek, ca hokez u kah
a dza yuke
ua mae lukez hun yal u xanab ua a xanab
ca uixnac ichil, ca a dza yuke
ua mae ca a toc ruda
ca a dza u taanil yokol tu hol u ni yudzbente
ua mae ca a chac poleo yetel vino
ca a dza yuke
bin utzac tumen
 
 
u dzacal utial ma u hokol tzotz
 
mr217    a kat ma u hokol tzotz
u dzacal tzotz tzotz u kikel uoo yetel u kikel zodz
ca nabez
hetub a uolahe maili u hokol tzotze
ma zamac hokoc ca a nabez u kikel uoo
he u kabil hauay xakbezabil yetel aceite
ca a nabez
hetub a uolahe ma u hokol tzotze
ma tan u hokol tzotz tumenel
 
mr218    utial u banal u tzotzel pol, mochil kab
caxant le xiu kaxil ku
ca a ment u dzamal
ca tun a ha u pol yetel
ma lobi
bay xan ma lob xiua utial max dzocaan u mochol u xicħel u kab
 
 
u dzacal chibal pol
 
mr219    chibal pol
ca a cħa zazac azucar
ca a dzam ti ha ca pukuc
ca tun a dza u xuchnite yetel yik ti le tu ni
tuux cu chibal u hole ua tu cahmatil u hol
tu hacħunhacħe tu cappelil u hol u ni u xuchiktic u dzac
ua mae x- bolontibi
hucħbil u le
ca pak tu pol u dzac
 
mr220    chibal hol
ca a cħa u le chac zubinche
yacħbil
ziz ca bin yuke
ua mae u le haaz can
yacħbil
ziz ca bin dzabac yuke
ca tun a dza dzedzec tu hole
le ca dzic tu hole, u motz ma u le
bay xan, u motz tamay, u motz zac bacel can, u motz kanchunup,
yetel u canil ac
hucħbil
kinkinal tune ca a pak tu hol
ua mae cħa u motz acanceh
yacħbil
ziz ca bin yuke
bay u le x- cabal yaxnic hayalhay ti luum
 
mr221    chibal hol
cħabac hunpedzkin ak u kabae, yoch imil pal,
hunpedzkin xiu, u ni bin
zac x- bolon couoh, zinanche, x- molcoh
hucħbiloob
ca puc ha
pakac tu pol ah kohaan
 
mr222    chibal hol, hunpedzkin u kaba xan
caxant hunpedzkin ci thunthuntabal
yetel hunpedzkin ak yan tu pach xaan ua tu pach che
yetel hunpedzkin xiu hayalhay tu uich luum, netab, x- kintah
hucħbil tulacal
kinal tune ca pakaci
ua ma tu hauic ca a cħa cħuyche
ca a hucħe yetel yiklil
ca a pak tu pol, bin u kilcabte
ua ma tu hauic ua u kinam kin yan tu pole ca a cħa zabile
hucħbil
ziz ca bin pakaci ua kinbil ca pakaci
ulak xan ua ma tu hauic, ca a cħa kokob ak
bay u le ah nuce, u lole kankan,
u motze kankan, dzi u boc bay buul ake
hucħbil u motz
ca a nabez tu pol yetel ca ix tu mocol u bacel
ca ix chupil chen tu hunal
ulak xan ua ma tu hauic ca a cħa zol can, am ak ulak u kaba
hucħbil
ca nabzabac ti le pol cu chibale
bay u le coc che
ulak xan ua ma tu hauic, ca a cħa u motz ppelexcuch
hucħbil
ca nabzabac ti le pol cu chibale
utz u pac kaxal yoyol ni ti le pol cu chibale xane
cada veinte y cuatro horas hun tal u mental
hun hunppelil le dzacoob tia
 
mr223    chibal pol yetel chibal puczik
le chibal pol yetel chibal puczike
lay cħapahal uchic ban cimil tu haabil 1730 yetel 1731 años lae
he uchic u dzacal tumen ah dzac yahobe
citac u hoppol u kinam u uinclil
ca a yedz u kabil pakal ichil kinal ha
yuke utial u xenaheb
ua ma tan xe, ca hoyabac yetel kukum
ua ix ma tan u haual u kinam u puczikale ua u nak
ca lukzabac u muk u le coles ichil choco ha
ca tun a nabez manteca yetel tabi choco choco
ca tun a pac kax ti le tuux cu kiname
ua ma tan u hauale chacil u le payhul
kinkinal ca bin yuk ti hatzcab maili u kam u chie
utial ca kahac lae
 
mr224    chulil pol, tukmantuk
cħa u uich x- koch
ca a hucħe
ca a takez
ua mae ca a cħa u le culantro yayax
ca a hucħe yetel u dzomel chichan uacax u kabinte
ca a pakez
bin utzac tumen
 
mr225    u dzacal chibal pol
ix hunpedzkin u dzacal kux pol ua tumen kinam pol tumen kin
hucħbil
ca pakac tu pol uinic
ua tumen zih yanile mucbil ti chicix taan
chacau ca bin nabzabac tu pol uinic
hebix tiblile buh kupbil chumuc nakyabac tu pol chacau chacau lae
 
mr226    chibal pol yetel chibal okol
u dzacale kokob ak
hucħbil
ca nabzabac ti chibal pol yetel ti chibal okol
he kokob ake bay akil x- tab canil,
x- thucil tunich lic u yalabal u nic lic u nacal ti cheob xan
 
mr227    holom ix al, chibal pol
u dzacale ak hauay
yetel lay mehen chum muchucnac dziblac u le yantac tu kab cheob
bay ix lay yantac tu kab cheob ti kaxe
uolol uol u chun ca ix lay u cucutil yanil u le xane
utz cħabal bab ain, zac chuen che u cappel u kaba,
buhum kak, chichibe
cħacħe, yacħbil, ua ix hucħbil tulacale
x- holom, x- halkin,
bay u le u tak piñase tu kab cheob yan ti kax
yetel ppoppox can, ix mahan chun, lic u zihil tu kab ppelexcuch
hucħbil kinkinal
ca pakac tu hol x- hal chibal pol tie
 
mr228    u dzacal x- holom x- al ti cħuplal
moztaza
cici yacħbil yetel kinal ha
ca puluc chuc yalan lae
 
mr229    kinam hol, matech u uenel uinic
u dzacale u le hokab
hucħbil
ca nabzabac yetel chacxul, u le kaxbil,
yetel cħilib tux, u le kaxbil,
yetel yax ppehelche
hucħbil
ca nabzabaci yetel zac cebolla, u ui
ca u puch u kab
ca yudzbente
bin hauac
 
mr230    hunpedzkin
u dzacal hunpedzkin u taanil x- hunpedzkin
yetel u taanil hunpedzkin ak
yetel xacatbe, tu than nom
tocbil
ca yanil u taanil pakbili u dzacal
 
 
u dzacal tukub
 
mr231    am can tukub
le yan tuz ikile, am can u kaba
caxant am can xiu yetel am can ak,
u motz hokab, x- tuz ik che, x- mamac luumil yan tu pach che
yetel yotoch kanal yetel yotoch tupchac
ca hucħuc ca tun kintac
ca a dza yuke
bin hauac tumen
 
mr232    tukub
caxant huncan, lay petelpet yan tu pach che
bay huune, bay x- toyil u uinicile, yetel h- tukub yetel x- tuzil,
u macapil halal, u macapil x- koch, yetel u motz h- maak
le cu macintin frascoe
hucħe
ca tun a kinte a dza yuke
bin utzac tumen
paktecunbil yetel x- tuz ik che
 
mr233    u dzacal tukub
dzabil homa yokol u puczikal
oczic kinal tu puczikal
ma kupbili, chen bel tak homabil
cu haual
u dzacal xan u kukmel --- moo kuxub
yetel dzoodz pukbil u dzacal lae
 
mr234    tukub kohaan
ca ix yetel kin yetel akab cu tzayalte uinic kohaan
ca cħabac lik hobnil cab
ca dzabac bay tancoch medio yuke
cu dzocole ca cħabac choco ha
yuke tu pach xan
ua ma u tukubil cimile bin utzac tumen
 
mr235    tukub calanil
lic u tzayal ti uinic ichil u caltal
lic u tzayal ti uinic ichil u cal tal pulbili ti tumen u nupulte
ua yet kuxil ichil balche yalabal
ca a cħa dzopcheil buul ua x- colil buul
chacbil
kinkinal ca yuke minaan tabi, ca a dza yuke
bin hatzac yol tumen
 
 
u dzacal chuchupiloob
 
mr236    caxbalac chupil
caxant u motz acanceh yetel u le xiu hayalhay ti luum
yetel u le x- dzudzuc yetel pahalcan, yerba mora yalabal
hucħbil tu yox tzucil
ca nabzabac yetel pluma ti caxbalac chupil
bin u hauez
 
mr237    chuchup calil
hunppel ak, buul ak, bay buul u yichancale, cħabac u motz
ca hucħuc
ca tun a pak tuux yan u chupil
cu hauzic
yan xan hunppel ak kuxub ak, cħabac u le
hucħbile
ca pakac yokol u chupil
cu dzumzic
 
mr238    chuchup calil
ca a cħa malvas yetel cab
ca tun hucħuc
ca yuke
ua mae ca yuk leche yetel canela xakaan yetel cab
dzabac dzedzec hetuux yan u chupil u calile
 
mr239    chuchup calil yetel ca ix tuuxac
utial chup u cal yalan u xik yetel ca ix tuuxac chup
caxant dzedzec kaxil cab
ca yedzec hun hau limones ichil yetel hun yipp tab
nabzabil yetel hunppel pluma ti le chupil
bin dzumuc tumen
ua chuchup cal ichile u cale ca a dza yitz x- thuhuy nicte
u hac tu cal chup ichile
utz u dzabali
 
mr240    chuchup holil, chuchup calil, chuchup ichil yetel chuchup tzemil
caxant x- mahan chun
hucħuc u le
ca tun a pak yokol chupile
cu dzumzic
ua mae letie xiu macalcox, hucħbil u le
ca a pak yokol chupile
cu hauzic u chupil ppuc xan
bay xan ua ca a uilic kohaan dzoc u chupul u tzem
ca a cħa u yoyol ni x- pomolche
ca a cħa cu dzocol tune, mamaxtunte
ca a pak yokol le chupile
cu dzumzic
utial chuchup puczikale cħa u le dzulub tok
ca a hom kakte
ca tun a dza yokol le yae
cu hauzic
bay xan hunppel cħapahal mazeual chupil, he u dzace, x- kum tulub
hucħbil ca a pak yokol le chupile
cu dzumzic
le xiua cu nacal caanal
 
mr241    chuchup imil
layli ya imile, caxant anal kak u le, yetel u le x- dzudzuc
yetel u le xiu hul im kak,
le xiua matech u caanaltal, hayalhay ti luum
ma chouac u chuchi, hun kuch bay u le yetel u tzapil cabal yaxnic
chac dzamen u xaxtacil u le
yetel u dzacal ix chupil ti mehen palaloob
hucħbil
ca pakaci
ua mae u le pixthonkak yetel u le zizal dzumya,
bay u le ibe yetel cabal ziz, yan nak pak,
bay u le iximhaile yetel u motz chicix moo ak
chachilen u motz yetel u le payhul
hucħbil, ca nabzabaci
ua mae hucħbil u le x- peteltunak
ca pakaci
bin utzac tumen
 
mr242    chuchup imil ua hul im
cħa u pach hulub yan nak kaknabe
zuzbil u pach
hucħbil tu pach im yae
yan ulak u dzac xane, thanac u mum le cħuplal chup yime
ca u ment u dzac
ca u cħa ca xoth u cheil u hulubil cay le yan nak kaknab
ca yaalic, ca tun u buhlante, bolon dzit u buhul
ca tun u ment u chichan hulil yetel u chichan cheil x- payhul
cu dzocole ca mentabac hunppel bik chich
utial u noccin yokol le im chupe
ca tun hoppoc u hulic yetel u bubuhul u cheil cay bolon dzit
bolonten u hulic xan yokol le
bik chich cu tzaylobe
hetun le chichan hule hol huch licil u thinib
bin hauac tumen
 
mr243    chuchup nakil
ca a cħa culantrillo, le cu hokol tu nak cħeenobe
lik tac u bacel
chacbil ca dzabac yuke
ua mae u motz inojo
ca a chace ca tun a dza yuke
ua mae ca a chace u motz coco
yuke
ua ca a cħa hun xeth acero ca a pul ti kak
chacholen tune ca a dza ich vino
ca yuke
ua mae ca a cho unguento tu nak
ua u enjundia x- cax, castran jabon, yetel vinagre
tulacal ca a cho tu nak
ua mae choco aceite, cho tu nak
bin hauac tumen
 
mr244    chuchup pixil
lela moch oc kamaz can kak
caxant caanal zinic pixil pix yotoch ti cheob ca ix ti ak,
yetel u ui x- bolontibi yetel yotoch xux
hucħbil
ca pakaci
ua tun ziz u cuch le chupile, u dzace x- putcan, ibincan,
chacah, zac catzim, yetel kikche
u le tulacal pakte yetel x- cambalhau
hucħbil, ca pakac ti u chupil
bin hauac tumen
 
mr245    chuchup tonil
caxant u motz kanche, zac kokob che, coc che,
u yox tzuc u kaba ppoppox can, zol can,
bay u le coc che yetel u le pahalcan
hucħbil tulacal
ca pakac ti yeel ton
ua elel u caahe ppaccan, bezcan, ibincan,
habancan, yetel cup ceh chikin
utz u pakal tu mocol bacoob
yetel u le kan tun bub yetel ton tzimin
hucħbil, ca pakaci
ua mae u pukil luch
u kabil pakbili
ua mae u lol x- cħilib taman yetel ppaccan
hucħbil
ca nabzabac ti chupil
utz xan u pach noy dzitaan
pakbili yetel hunppel pluma
 
mr246    chupiloob
caxant cabal zilil, ziz u cuch le xiua
pepecħtunte, ca tun a pak yokol le chupile
ua mae cħa zac chacah
maxaan u dzumzic chupil elel
u nabzabac ti u chupile
hucħbil u le, ca pakci
ca ix chen yaalil pukbil u le
u zizcuntic, cu dzumzic xan
yan xan ulak dzace, zac chuen che xakbezabil
yetel u le zac chacahe
tu cappelil hach utzoob
hucħbil, ca pakaci
ua mae zizal xiu
yacħtac u le
ca tun a pak yokol le chupile
bay xan le xiu lakintan u kabae
hucħbil u le ca tun a pak yokol
ua mae chacah ca yacħt u le
ca a pak yokol le chupile
cu haual tumen
ua mae lay xiu dzudz moo hoch
yacħt u le
ca tun a pak yokol
cu dzumzic
ua mae cħa u le ppaccan, bay ppace u yich
hucħbil u le ca tun a tzah yetel aceite
ca a cho yetel hunppel plumalile u chupile
cu dzumzic
ua mae le xiu x- tucanil, tuboc u uizim
ca a pepecħtunte ca tun a dza yokol le u chupile
cu dzumzic
ua mae le xanab mucuy, cħabil u yitze
ca a dza tu pach u yail
ua tu yoc cħuplale ma uchac a dzaic ti tumen ma utzi
 
mr247    chupil tu kin hahal
le xiu x- tauluumil, le u lolile azul bay yal yerba buena
le xiua cici hucħbil ca dzabac tu xethel pati
ca tun pakac yokol lay chupile, ti cu ppatal yokol lay chupile
 
mr248    chupil, ziz u cuch
cħa le yax halal che
ppobil yetel u kab le chupil tulacal
cu dzumzic yetel purga xan
cu dzaic kaxil ti max ukice
 
mr249    chup tzek
u dzacale u lol cat, u lol taman, mac xicin, chac chalche
hucħbil
ca kintabac, ca dzabaci yadzbil, toobil yetel pidz ca dzabac
 
mr250    u chupul u chun u nak uinic
ca a cħa canchacche yetel canche macal
yetel u motz zac bacal can, netab, yetel x- bolontibi, u uiob
ca hucħuc
kinalcunbil ca pakaci
bin utzac tumen
 
mr251    u chupul u kohbilan uinic yetel chupul tulacal uinicile
he tu chupul u kohbilan yetel chupul tulacal uinicile
cħabac hunppel onza pom
chacbil hun ppul yaalil, cici omnac
bay tun cappel kab zappacie ca tun halace
ca dzabac ti hunppel chichan tinaja macbil u hol
le bin dzabac ti le kohaan utial yuke
utz kinal, utz ziz
ca yuke cu xupule ca chacac ulak layli
ma kabet u tacicuba kohaan, bin tohac yol
ca ix tan u ximbal bin utzac
 
mr252    chupul u xibil uinic
caxant u ui dzin can yetel ton can, maxcal u kaba
ca hucħuc ca pakci
ca a cħa u nohochil mumun huaz
ca a lukez u noy tancoch ca a dza ti chicix taan
ca chocoac ca tun a thubcint u xibil ichil
ca u cħa yoxou le chupe ca kilcabnac ichil yoxou
layli u luchil huaze bin hauac tumen
 
mr253    u chupul yeel u xibil uinic
ca a cħa takan nin
ca nabzabac tu pach
tu dzoce ca tzahac canppel he, kinkinale ca tun a poc yetel
bacix ca a pak tu pach
bin utzac tumen
 
mr254    u xiuil libra lae tu yit uinic cu yulel chupil
cu betic ix chichibe u cuntac yetel chiople
lecelbil ma tabantac tu pach uinici kak uchuc lae
 
mr255    licil u dzumul yail
ah chuch u dzacal u le yetel u motz
ma u dzabal hai, ca tun nabzabac yokol
ca ix bic yail u chupil
dzedzetac bin nabzabac u dzac
 
mr256    utial u hebel chupil
ca a cħa chickuk, chitcuc ulak u kaba
hucħbil yetel unto
zizal pak tu hol
ca utzac u heic tu zebal yetel u xethel nok cu dzabali
 
mr257    u dzac ya imil ti cħuplal
lay buul ake, netab, yetel chac mol ak
u kabil ca pakaci
 
 
u dzacal coil
 
mr258    coil
cħa u yeel u ton ek thel
hucħe, ca a puk ichil ziz ha
ca a dza yuke hatzcabil maili u kam u chie
amal yahal cab u yukic ---
 
 
u dzacal kanchikin
 
mr259    kanchikin
caxant u le chay
yedzbil u kab chacbil chay ca a dza ti yeb tu chi na
citac u zaztale ca tun a dza zazac azucar ichil
ca a dza yuke u dzac ca ix uchben kanchikin
ua ma tan u haule ca a cħa u yal kan kub, ox pec
poce bay u pocal yal xuxe
ca tun a dza u hant le kohaane tie tu hunal
ma tan u xeic mix tu hubul u nak mix u tacicuba
ua mae cħa u le claudiosa
chace, ca bin tahace
ca halabac le tun yaalile tu ppiz medio cab
bin ppizic tancoch medio cab tune cu dzabal ichil
ca bin yax ukic ox hatz tun yalabal
bay be ox hatz hun lem u chacal xiu claudiosa lae
layli tu ppiz medio cab bin ppizbal yaalil tanchumuc
bin dzabal le cab ti
yax dzabi lay tu caten lay tu oxten
bin mentabac ti medio cab bolon piz kin yukic ichil ---
cu chacal tu caten claudiosa lae
layli ppizbile hebac tancoch ti
le yax dzabie ca mentabac ti dzabal yuke
tu yoxten tun u dzabal le dzac ti kohaane
cu dzabal ti u dzac medio cab yuke
chen nab ca chacic tu canten --- lah tu caten, tu uacten
layli xane caten yetel oxten u kuchul bolon tune
ca bin hauac yukic tulacal bolon piz yahal cabe
leti le dzac bin u kamchitic bay tune real y medio cab cu bin yuke
ua mae kan le cay yacħt ich ha
choh tu uincil
 
mr260    kanchikin
caxant u xiuiloob kanchikin che, kan pokolche, mucuy che,
zulche, u canil ac, u chululil kan kiliz che
chacbil tulacal
ca a dza yuke
ua mae cħa kanchikin ak, kankan u topp, kankan u pach yakil
tu leppbal bay u motz xaan
u le yetel u motz chacbil
ca a dza yuke
utz u dzabal yichint xane, bicħ coc, kan mucuy che
chacbil, ca tun dzabac yichinte
utz xan ca ix cheche hucħuc
ca dzabac yuke u dzacal lae
ulak u dzac ti kanchikine, le max kankan x- tuknel yiche,
kankan yakzahil xan
utz u dzabal u motz cħobenche yuk caten
cheche ca bin yuke
hetun ua ma tan u haule, ca hucħuc hun nek x- koch
yuke
--- xan ca utzac u xeil u yaabal kan yan ti ---
 
mr261    kanchikin
ulak u dzac kanchikin, kankan le maca, kankan u yakzahil
cħa nek tok u chacil x- max, kan ixim, kanchikin che, chalche
hucħbil tibile
ca dzabac yuke yetel yichinte
ca pocabac u chun u nak xani
max yanil u yikel kanchikin
caxan h- maax ak u yakil yetel udzub pek
ca a chohe u yitz tulacal u uinicil
bin hauac
 
mr262    kan
le kan cu tzayal uinice, kankan u kaba lae
u nucil u pach cħobenche cocohtunbil
ca dzamac ti ha, ca yuke
ulak dzac kan xane, u ni cabal kum che yetel kum cheel u kaba
ukulbil u mental u dzac
 
 
u dzacal u chibal pix
 
mr263    chibal pix
chiople, chichibe, chiceh
yetel ich huh, chiabal yetel chacil pichi
chacbiloob ca tixic yokol u pix ua zizcunbil le xiu tulacal
ca a dza ha yetel u cebo ceh
ca a yal tibe, ca pedzkaxte tu pix
chochocuil ca bin dzabac ti
 
 
u dzacal ya yak yetel ya chi
 
mr264    max ya u yak
ca a cħa yerba buena
ca a pacchucte
ca a hu tu tan yak hetuux yan u yaile
bay xan ca a cħa u le chalche ua cinpahan
ca u dza hun xeth tu chi ca u chache
 
mr265    ppencech tub
le mac manal u tube ca a cħa dzedzec moztaza
ca a hucħ ichil dzedzec vino
yuke
ca tun a cħa cebo cib ca a hapay u kikel chococunbil tune
ca a dza tu uich u puczikal, ca bin xic ti uenel
ua mae cħa hun ual yax kutz
haybil tu uich u puczikal
ua mae ppobil u uich u puczikal yetel choco uix
ua mae u kab x- cax yetel he ichil le caldo
ua mae u kab x- cax yetel he; ichil le caldo u pabal le hee
ua mae u cħuycint oxppel onza corales tu uich puczikal
bin utzac tumen
yan xan ulak u dzac tub tin caxantah
ua xiblal cu hach tube ca a chuc hunppel x- cħupul cħo
ca a kakte ca tun a dza u hante
ua cħuplal le hach tuba kakte huntul xibil cħo u hante
cu hauzic
ua mae ca yuk chacbil xanab mucuy
ca bin yuke, ca dzabac cab ichil, ca tun cici uomanzabac
choco choco tune ca dzabac yuke
cu hauzic
 
mr266    u tubtal u muz ik uinic
ca a cħa u le inojo
ca a dza u chache
ua mae anis, ca a kel
ca a dza u chache amal yahal cab
ua mae perejil, ca a chac
yuke
ua mae hucħ cominos
a dza ich vinagre ca a dza yuke
bin hauac tumen
 
mr267    u yatal u yak uinic
le max cu yatal yake, cħa u le yerba buena
ca a ha tu tan yak
ua mae cħa romero
ca a hucħe yetel can ual u le pichi
chacbil tun cu tahale ca a dza dzedzec alumbre ichil
choco ca bin a dza u ppuce
 
mr268    yaya chiil
ca a cħa u le oregano
ca a dza u chache yetel dzedzec alumbre
 
mr269    yaya chuch akil
ua cu chupile ca a cħa tab yetel cab yetel aceite
ca a xakbez yetel ca tun a dza ppuce
ua mae ca a dza vinagre
cu hauzic chupul
ua mae ca a cħa limones yetel ha
ca u ppuce
ua mae ca a chac romero yetel alumbre
ca u ppuce
 
 
u dzacal u ni uinic
 
mr270    kik tu ni uinic
cħa u ta pek
toce, ca tun a ment u polvosil
u xuchnite hetuux cu hokol le kike
ua mae cħa u le ruda
ca a dza tu ni
ua mae cħa u kab laal
ca a cho tu chi u lec yetel tu tan yoc
ua mae cħa u le yetel u uizim ruda
toce, ca a ment u polvosil
ca u xuchnite
ua mae cħa u motz laal
ca u luk u kab ethaz tan yemel u kikile
bin utzac tumen
ua mae cħa u motz mastuerzo
ca a uomantez
cu ziztale ca a dza yuke
ua ma tu haule lay kik tu nie ca a bet tokol yoc
bin hauac ca ix yan u yanal kohaanile
 
mr271    u labal u hol ni uinic
ua yan puh tu nie, ca a cħa u lab otoch h- kanpetkin
toce, ca a dza u xuchnite u taanil
bin hauac tumen
 
mr272    u macal u ni uinic
ca a cħa ac aban tun
u motz hucħbil, u le ca tun yedzec
ca tun yuke
le max macal u bel yike ulake ca yuk payche
cu hauzic lay romadizo
 
mr273    u noh laile u ni
coles kuxbil tu caten hunppel kin licil u haual u noh laile
omanzabil yetel vino ca dzabac ti ukul
licil u haual tumenel
 
mr274    ppencech hetzim
le max cu hach hetzime tumen hach ahan u hol u baceloob
yetel u venailoob
hunppel kin ua hunppel akab bin cimic tumen
ca a cħa hun chach u le naranja
ca a chac a dza ti oc
ca tun a cho tu uinclil, u kabil xan
 
mr275    u tutal u ni uinic
cħa u le libra
ca a yacħte ca tun a dza xuchnite u boc
ua mae cħa u le taman
ca a zopp kakte
ca a yacħte ca a choh u kabile tu ni
bin utzac tumen
 
mr276    yemel kik ti ni uinic
cħa u le ruda
ca a yedz u kab tu hol u ni
licil yemel kike ca tun nupp homa tac u muk u kab tu dzic
ua cħuplal cu hokol kik tu nie, yokol yim cu dzabal homa
bay xan ca chucuc lay uoo muche
ca a toc ichil cum, cici macbil u hol u cumil
ca tun a hokez u taanil ca a dza u xuchnite tu ni
bin hauac u hokol kik tu ni
bin utzac tumen
 
 
u dzacal u kazil yah
 
mr277    u dzacal u kazil yah
u telchacil, u boxel u pach opolche, u motz
hucħbil ca cumpakaci
ca chacaucuntabac ca dzabaci he u yahile
bay lahlic u pak kanpetkine ti yotoche caten ua oxten
hunppel kin u chuhul bin u dzab kintuba
bay ix ah dzace ix peteltun yakiloob hecen ya tu hanalobe
utz takbil, utz pakbil xani tu nup kinile
bay ca tadzahie ca a nabez tu catenie cu manzic yoc
 
mr278    u kazil ya, ponzoña yalabal
caxant u motz x- cambalhau
ca a ment u polvosil
ca a dza yuk ich za ua ich chucua ua ich vino
cu haual
 
 
u dzacal akab tok, anal kak, bocaan kak, hauay kak
 
mr279    akab kak
lic u tzayal te uinic, elel u caah ti yothel uinic
kinam u caah xan tu man akab
hucħuc u le ppac
ca pakaci u dzac
 
mr280    akab tok
akab tok u kaba cu yulel ti uinic
elel, kinam u caah tu man akab; cu tippil kine minaan yelel
ca a cħa u le x- pomolche, u le ppac, yetel u le zac bec
ca a hucħe, ca tun a dza tu uinclil
ua mae u le kutz
haxlabil u kabil ca a dza ti yoc tac tu pix u xul bin
bin utzac tumen
 
mr281    anal kak
le chupil, anal kak u kaba,
caxant u motz yetel u le anal xiu
hucħbile
ca tun a pakez
ua mae u motz chicix moo ua u ui x- tibi ak
hucħbile
ca tun a pak xani
ua mae u ui x- canzel ak yan ti kaxe bay pichi u le, yan u yitz
bay u yitz chay
hucħbil xan, u pakali
ua mae cħa dzin can yetel x- canzel xiu, bay tup u lolile,
yetel chichibe
ca tun a pakez
bin hauac tumen
 
mr282    anal kak
yan xan anal kak, ca a cħa yoyol ni chicix moo
ca a hucħe
ca a cho tulacal u uinclil
cu hauzic
 
mr283    u dzacal lay bacab zob cu tzayal yokol uinic tulacale
matech u tzayal tu yanal
ca cħabac u bacel ahau can yetel lay mehen u lil petelpet lae
ca kelabac ca tun hucħuc yetel lay u bacel ahau cane
ca dzabac yuke hemax yanil bacab zob lae
cu haual tune
 
mr284    x- ba kak
caxant yak ba, bay lanzeta u le tudzultudz yetel u le zac tab can
yetel anicab yetel u ta h- ba
hucħbil, ca a paki
bin utzac
 
mr285    x- bizlim tacan dzunuz
ix bizlim tacan tu hol u ni hunppeli yetel dzunuz kak
he dzunuz kake
ma xan u tamtal u makic u xupul xicin tu kux tu zebal
hetun bizlim tacane cacal u bin yail
u dzacale u le taman
hucħbil
ca pakac cu mak u ya caten ua oxten
ua ma tan yuyub tu cappel kin ca cħabac u le x- pechukil
hucħbil
ca pakci kuxic u yail latulah u xupul yah loe
lic ix u dzabal u tanil lay xiu xanio mazic pocbili he
lay u chacil yahoob lae
ca pakac u le ic aban makic hunppel kin, hunppel akab
u nabzabal ti cux oth
chen ti lay yah bin dzabac loe
 
mr286    bobote kak
caxant bobote ak yan ti chakane yetel u lab otoch bobote
ca ma lab le chachochene yetel u yotoch kanal
hucħuc ca a pak yokol hetuux yan yae
bin hauac tumen
 
mr287    bocaan kak
cħa u le chac mol che, u le kante ceh, u le bocaan che,
u le chac mol ak, bay u lol iz ake, chachac u toppol,
yetel u le yaxnic, u le ppelexcuch, u le puc ak, zac kanan,
yetel u le buul ak, bay u binel yakil kokob ake, yayax yakil,
yetel u le zip che, u le pucim, yetel u le chacah,
yetel u le yaxkak ua yaxak
hucħbil tulacal
ca pakaci
 
mr288    u dzacal bocaan kak
elel yalabal, yan ti chakane, icmulak u kaba, bay u le pandzile
ca cħabac u telchacil
ca ppoboc u pach ca zuzac u pach u boxel
ca hucħuc
ma a dzabal ha u kabilte, hayli uix palal bin u kabilte
ca teppet ti bii ua nok, cici ppobil u tuil yetel uix
ca tun yadzac u kabil tu hol u yaile, ca cunpakac tu cintanil yae
ca bin dzubaci latulah u manele
ca tun tozoc u ticinil, bin manzic
ulak u dzacal bocaan kak, utz ix utial dzon koch
chicix moo ak, buul ak, netab, ix mahan chun,
u leob lay xiu hucħbil ziz
ca bin a dza dzace ix bacac yanoob canal, tu yox tzucil u dzacale
lauac chac hulubte kak, bocaan kak, kux kak,
lay chac hulubte kak cu yulel ti im cħuplale
laac tu kab, laac tu cal u cuy,
laac tub citan cu tzayal lay xiu yan canal lae
u dzacal bocaan kak yetel xux kak bay u chibal xux
u zipile, manaan u xak dzac
 
mr289    bocaan kak lay cu yantal tu hacħunhacħ uinice
yetel u chun u xicin yetel tu cheel u cal uinice
cu hokol uaan, cu hokol kataal ca ix talac u chac yulen tal
ca ix talac u chac onoob caanil
ca tzuc u talel u cha yilabal u kaholtic max yohel
cħabac chac moo ak, buul ak, netab, yetel ix mahan chun
ca u chac u le yetel u uiob
bin dzabi hucħbil
ca pakaci
 
mr290    bocaan kak tu he uinic
u dzacale u le yetel u ui habancan, u motz netab
hucħbil
ca pakaci
u yaxil naranja pakbile u yich u yaxil u pach
 
mr291    bocaan tu koch uinic
dzon koch ulak u kaba,
tu koch uinic cu yulel, zac yulen, chac yulenil
ca talac u kulenhal xan u dzacale, lay tzolaan caanale
chac moo ak, buul ak, netab, x- kulim che, yetel ix mahan chun,
pahte yetel x- coc che
hucħbil
chacaucinbil ca pakaci
lay u dzacal lae
 
mr292    u dzacal bubas
u dzacal bubas, ca cħabac ix cacaltun
ca yedzec u kab
tu dzocole ca choboc castran aceite,
ca takac u chach yaxil kutz yokol
 
mr293    cancer, dzunuz u kaba
lay cangero, h- buk u kabae le yan nak kaknabe
cħa u coob ca a ment u polvosil
a dza yokol le cancer yetel cebadilla dzabil yokol le cancer
ua mae polvosil u pach cum, ma lob xani
ua mae ca a toc x- ma ppobil pach kuum
lauac ca a dza u taanil tu pach le cancer
ua mae u chun coles
ca a ment u polvosil yokol le cancere
bin hauac tumen
 
mr294    ceh tu pol palal
le u hutul u tzotzel u poloob yalabal x- pehel ua x- peh
ca a cħa u tzuyil zicil kum
papakbil, utz u dzac
 
mr295    u dzacal chac canlah kak yetel chac muclah kak
u boxel u pach buul ak yetel u yoyol ni kuxub,
u munil u ni kuxub, u ni dzudzuc
ca hucħ ti molcab ca tun nabzabac ti yail
ca a tibilac u kinam
caten, oxten bin dzabali
 
mr296    u chacil dzunuz
ca a cħa u yitz kaxil put cħicħ
ca a dza tu yail
ca kuchuc can lem a dzaice
 
mr297    chac hoch kak
lic yulel ti cħuplal tu cucutil,
cħabale xiu zac mulah kak yan caanal
ca ppoboc ti yetel
ua mae ppoboc yetel yacħbil chacah
yedzec u kab hunppel limon ichil, ca ppoboc
 
mr298    chac muclah kak
yan hunppel kohaanil, chac muclah kak u kaba
u dzacale chac muclah kak, u cappel u kaba yala elel,
yoxppel u kaba tocħ chakan, cħoh chakan
hucħbil u ui
pakbili
u nup yoyol ni kuxub, u yoyol ni on, u yoyol ni muc,
yetel u yoyol ni kuxub che, yetel kuxub can, chicix moo ak,
zuzbil yetel u uich chac mol che
hucħbil tulacal
ca nabzabac ua tu pol ua tub yan chac muclah kak
 
mr299    u chucan bocaanoob
le bocaan cu yantal tu kab uinice
cħabac chac moo ak, buul ak, netab, x- mahan chun, yax kanan, xaan
ca hucħuc
ca pakaci
ua ma xaan pocbil yetel u uix naranja
 
mr300    u chucan kakoob hehelaan
yan yaabal kakoob hehelaantacoob cu hokol yokol cristianoob
zuluay kak, u dzacale zuluay xiu
u zake --- kak, u dzace le xiu chac uech ua chac kuch
hucħbil u le yetel u le taman
ca tun a pak yokol lay kake
cu hauzic
 
mr301    chuchum kak
le chuchum kak yetel hunpedzkin kak
yetel h- olom ik x- chibal kak,
x- thuch kake, lela u hehelaanil u kak le chuchum kake
caxant dzin can yetel u ui cupkak bay chicame cupche ulak u kaba
yetel netab, zac bacel can yetel ton can
hucħbil
ca pakaci
bin utzac tumen
 
mr302    u dzacal chuchun kak
u le bec ua macħaan tie ca dzabac chacahi
 
mr303    chuchun
yerba mora, pahalcan
hucħbil u le
dzabil yokol le chuchum cu takancuntic
yetel ua ca hucħuc, ca tun a xakbez yetel aceite comer
ca tun a pake, cu heic u hol
 
mr304    ek pedz kak
yan xan ek pedz kak
he u dzacale; u lol yetel u le yetel u pach zabac nicte
kelbil tulacal ca tun a hucħe
ca a dza hobnil cabi, cheche cab, ca tun a chacaucunte
bay tibile ca tun a dza yuke le max yan lay kak tie
cu haual u yelel yetel u kinam
 
mr305    elel puczik yetel chibal pol, canal kak
u dzac ele puczik yetel chubal pol, canal kak
cu lubul yokol tu pol uinic cu lubul u kinam
ti likul ca bin lubuc tu puczikal uinic lae
lay cħapahaloob uchic ichil febrero yetel marzo
de 1730 yetel 1731 años
lay uchic u yantal ah kohaanoob payanbe
c' yumil ti dios dzocbal ti lay dzacoob lae
ek huleb, cħuyche, tamay, kikche, be zinic che, uaxim
cħabil u leob tulacal cheche yacħbil
ziz ca bin dzabac yuke bay hunppel tumin cabe
ma kabet u hoyabal u cali, bin cici xenac
ca zatac yol ua zac cimil yoklal xe lae
he ca bin thanac, he ca bin u kat baal yuke
ca dzabac pah keyem yuke
ca tokoc xan u kab cahmat yetel cahmat yocoob xan
oxppel onza u kikel bin emec
u dzabal pachile u le zip che
cibche u le xan yacħbil, ca dzabac yuke
bay uchic u --- u maxoob ma ti cimobie
bin utzac tumen
 
mr306    hauay kak
hauay bay u hokol kake ca a cħa cabal zilil yetel mucceh
yetel yak uacax xiu
ca hucħuc ca a uomantez yetel ha
ca tun a chuhi
 
mr307    hauay tu lotol
u dzacale x- tzicnil dzay can yan ti chaltune,
    dzin can ulak u kaba
x- mucħ kuch tu lotole u ca tzuc u dzacal
x- och can lauac hauay yetel yala elel,
kankan u nic yan ti chakanobe
omanzabil yetel niax, poopche
can tzuctuba tu lobol xiuob lae tu yuchul dzac yahi
he itzincan lae
bay bin kuch ti lobale hali he mehentac
cħacbanen u pach u cheil bay thululthulil u le
zizim kuche zazactac u nic u tabaloob
u dzacal u lotol u xiuiloob canobe cu haual
 
mr308    haycan
u dzacale u canil poop, u canil dzay can,
xautzicin, dzin can, ox tzuc u kaba
u canil ac, kum can, zac bacel can, yetel ix cambalhau
cohbil tulacal
ca yichintac kinkinal u dzacal
 
mr309    u dzacal hadz ne can kak
x- pahalcan, ichcan ulak u kaba, yetel ppaccan u le
ca hucħuc, ca nabzabac tu yail
elel u caah bay u chibal xux u yale
 
mr310    hadz ne can ziz
le hadz ne can ziz bay u pach can tu yulel ti oc uinice
cħa netab, canche, can chac che, dzin can, yetel ton can
ca hucħe
kinal tun ca dzabaci
bin u hauez
 
mr311    utial u hebel chupiloob
caxant chitcuc
hucħbil yetel unto sin sal
pakbil yokol u hol
cu heic tu zebal caxbalac chupil
 
mr312    hemtan kak
le kaba hemtan kaka ti yoklal te cu chunpahal tu tohil
tuux cu hemtantal pauoe
cħa zicil yetel tab yetel u le ua ix u pach chacte coc
hucħuc, ca tun a pakez
ua mae ne maax ak yetel ne maax xiu, u zulche
ca hucħuc u leobe, ca tun a pakez
ua mae u le ua ix u motz xaan
hucħbile, ca tun a pakci
ua mae zac maax ic
hucħbil yetel tab
ppobil tun paybe u yail yetel u kabile, u uix chichan pal
bin ppobal ciciyabil
ca pucħuc u yailoob, ca tun pakac le hucħbil, u le ic yetel tabe
bin utzac tumen
 
mr313    u dzacal hokol kakoob tu bakel uinic
cħa tab, pul ichil zih ha
ca yichinte las once kin
 
mr314    hul im
layli chuchup imile, caxant lakintan
hucħbil, ca a pak yokol u chupile
cu hauzic u chupul
u che zuuc yetel payhul
hucħbil, ca dzabac yokol
 
mr315    incordio
cħa x- telezku
hucħbil, ca tun a xakez yetel unto sin sal yetel hunppel pluma
ca a cho yokol
cu takancuntic, ca tun a pote
ua mae chac mol ak
hucħbil yetel unto sin sal
ma lob u tahal tumen
ua mae orina, aceite, u kan heel x- cax, azafran,
yetel le aceite hun tuc
ca a dza ti kak, ca a cici pecez
cu dzocole ca a dza tu xethel nok, ca a pak yokol
ua postema tu zebal bin a pote
cu hauzic
 
mr316    incordio
le incordio lae u bul u he uinic cu zipil tumen canal u muk uinic
ca cħa chicix taan, too u le x- koch
ca a poc amal ocnal kin yetel amal u zaztal
ma uchac u tokole
bin zatac tu hunal
utz ix u tzatz keken xan
citac u hokzabal tu hobnel ca chuhuc yetel le tzatz
bay xan ulake pocabac yetel u le ix telezku,
chamico yalabal dzuloob
 
mr317    incordio
le incordio lae, bay bocaan u lukule
cħa u le x- chabancan yetel u motz
hucħbil, ca pakac
ua chac yulene, pocbil yetel u uich pakal
 
mr318    incordio
chupil u cap u he uinic, incordio yalabal
ua ix u chupul u xicin, yalan cal, tu kab, yetel tu yoc
u dzacale le bab ain, x- bak ain, zac chuen che u cappel u kabae,
u yoyol ni x- payhul, u le chauay ic,
u motz ixim che, ic che u cappel u kaba,
u motz tamay, u motz beeb, lay u motzoob licil u hokol kine
hucħbil, ca nabzabac yetel kukum tu pach chupil
bin dzumuc
u dzacal incordio ek telezku lay berenjenilla
hucħbil yetel unto sin sal
xakbezabil yetel sabila, ca pakac yokol, ca dzabac u le yokol xan
cu haual tumen
 
mr319    kabak
le kabak lic u tzayal tu chun u co uinic, tu xul u uich uinic,
yetel tu xay u chi uinic xan
ca a cħa u ui pich yetel xicin ceh
ua chouace ca xot kupuc
choco tune ca chuhuci
bay xan ulak u dzac kabak, yoyol ni ix kum tulub, yoyol ni put,
xanab mucuy, yoyol ni op yetel yoyol ni x- tzah
ua chouace lay kabak ca xot kupuc
ca --- oba, ca tzahac yetel dzedzec uix
ca chuhi le xiu ix huntul ek u kaba
hutulhut u le zac hutul ek xiu yalabal tumen zac hutulhutil u le
yetel chachac kuxub
ca hucħuc ca tun hopoc u nabzabali
ca tun pocac yetel u xethel ppul u yail
ua chouace ca nabez lay xiu yokol
ua tan u pocabale bin hauac tumen
bay xan ulak u dzac kabak, nohol aban yetel kik aban
ca kelac u le ca tozci
ua mae u motz ektel yetel u motz chay
hucħbile ca pakez
ua mae u xulub u yucil kax
xotbil, ca dzabac ti bolsa ua ix kaxnakil
u dzac bin tihic tumen ca ix ti xiblal ca ix ti cħuplal
bin u hauez
bay xan u dzace cħa u yitz u le yoc macal ua ix macal kuch
le bin ppobal ua machan dzac tie ca ix pulbil yahe
la tu ppiz u chuchba ua ma tan u chuchba u ta ulum
bin a uomantez utial a chuhic
cu hauzic
bay xan ulak u dzac kabak cħa u motz ich huh
chacbil, ca tun chucuc ix kuluch yetel x- mohoch
ca hucħuc ti u kab ich huh paybe
ppobil u dzocol
 
mr320    kak
le kak cu yulel yokol uinice, ca a cħa u ui x- tab canil
yetel u ui halal, yetel u ui x- cambalhau, u ui put,
u ui kum can, yetel u ui nokak
hucħbil, ca pakac yokol
bin u hauez
 
mr321    kakoob
le kak cu hokol cristianobe, u dzacale xanab cħicħ
hucħbil, ca a pak yokol le kake
ua hach yaabe ca a hucħe
ca a cho yokol tulacal yetel kab tulacal u kakil
cu hauzic
 
mr322    kakoob
ox tzuc u hokol yokol uinic, chac canlah kak u kaba,
zac canlah kak yetel kulim can kak
lic u yulel tu yoc uinic yetel tu kab uinic
hach elel u caah bay chuhule
ca a cħa u le u pomolche, u le ppac, u le beeb, yetel kultaan
ppobil caten, oxten u ppobilic ca tun hucħuc
ca ppoboc yetel u kabil
bin utzac
 
mr323    yan xan kakaz kak
cu dzacal yetel haaz maax, bay u le chacal haaze,
ho ual u yoyol ni
letie che hucħbil, ca tun dzabac yuk le kohaan
lic u haual tumen
bay xan le maax ak, ma lob u yoyol ni le xiue
pupucħtunbil, ca tun dzabac ichil tibio ha; yuke
 
mr324    kak tu chi
lic u yantal le kak tu chi uinice, ca tun a chac u motz chac zik
u ppuce
ua mae u motz chac ak
hucħbil u ppuce
ua mae u motz x- om ak
haxalbil, ca a dza dzedzec tab
ca a dza tu chi
ua mae u motz xaax
hucħbil, ca a ppuce
ua mae u lol x- tail, cabal yaxnic ulak u kaba
kuxbil maili u kam u chie
lic u manzic u yail u chi uinic
xakbezabil pakunpak
lic u manzic uabax yail tu zubtal uinic xan
 
mr325    kak tu uich uinic
he u yax chun u dzacale, le xiu tibib xiu u kabae
hucħbil u le yetel tun a kabe
cici chobil tu yich
ma lob u lukzic cu zizcuntic u kakil
ua mae x- dzudzuc
ca a hucħe, ca tun a cho tu yich
cu lukzic cu zizcintic u kakil
 
mr326    kak uinclil uinic
cħa x- cabal chi
ca a yacħte
ca tun a cho u kab tulacal tuux yan le kakobe
 
mr327    kamaz can kak, kamaz can ziz
le kamaz can kak cu yulel ti xib yetel ti cħup
bay yome lic u pec bay u pec uinice yikal tu hunal
caxant cabal kamaz, u mumun luch
ca a yedz u kab lay luch yetel cħuyche,
lay yan tu kab che caanal kamaz
ca hucħuc, ca pukuc ichil u kabil lay luche
ca a dza yuke
bin utzac
 
mr328    u dzacal kuch
he u xiuil kuche bay mudz kake, lay mudz coc
ca hucħuc yetel u boxel yetel telchacil x- kanan,
u boxel u telchacil, u boxel u pach payluch
yetel boxel u motz zac bacel can
hucħbil
ca nabzabaci u dzacal chacau chacau
 
mr329    kuch
lay u xocaan yanoob kuch u kabaob tumen ah dzacoob lae
licil u yahpahal nuxiboob, tancelemoob, palaloob, cħuplaloob
he lay u xocaan u xocaan u tzuculoob tzolaan cabal lae
u yax chun kuch u kabae
u ca tzuc tunich kuch
u can tzuc u kakal can kuch
u ho tzuc u pol kuch
uac tzuc u pach u xik kuch
uuc tzuc yal xik kuch
uaxac tzuc u lacan kuch
u bolon tzuc u xau kuch
u lahun tzuc u tanil kuch
ek mulen u binel muzlac zakil lay u kaba xiuob
licil u dzacaloob lae can can lot u lotol u xiuiloob
u yax chun zizim kuch yetel matzab kuch
lay yala elel, kankan u nic, u ca tzuc u kaba tel dziu xan
xaxay u le, kel kuy ulak u kaba, yetel ukche
u can tzuc ah ek puc che ulak u kaba tumen ah dzacoob
hucħbil xiu tu can tzucil ---ciloob
ca omanzabac, ca ppoboc u yail tu kabil le xiu cici ppobil
ca nabzabac tu xethel nok u nana --- u yail
kinkinal u kab --- caten ua oxten hunppel kin
latulah u haual ca hauac u dzabali
he ix kuche tu alahe bay u hol yit x- nuc ulume
petmanpet u binel u yail mumul yikel
he cal kuche u uich kuche petmanpet u yail yilabal
he ix chac kakal can kuche u lobil yah bay pocbil pek u yaile
uakaluak buhmanbuh yilabal u yail he kuch lae
lay u xiuiloob talah lae
zinzin kuch, tzacam kuch, yala elel, kankan u nic
yetel tel dziu, xaxay u le, tel kuchi xan u kaba
yetel ukche, ek puc che ulak u kaba tumen ah dzacal yahoob
he dzibaan caanal loe kuche hunppel
yetel xau kuch yetel xanab kuch
u cappel, yoxppel xicin che lay hokol tu pach cheobe
ca tun omanzabac kom kuch can canppel
yetel zip che hoppel yetel zizim kuch yalabale, lay ci u boce
bay xan ua yan u hach lobil
ma tan yube u dzacalobe ti c'alah caanale
bay u caah chac kakal can kuche
u le be zinic bin chacaucuntabac
omanzabil utial chubal xau kuch yetel kom kuch
ti dzocaan u dzabal be zinic ca chuhuci chacau
latulah u manel ca tun tozoc u ticinil
cici muxbil u boxel tzimin che lae
 
mr330    kulim kak
le x- kulim kaka, x- kulim can, pom kak yalabal xan
ca a cħa u boxel u pach yetel u le x- kulim che
yetel u le x- huntura abal yetel altamisa, zac mizib yalicoob,
yetel mizib can yetel ibin can, zizim can, cħicbuul can,
yetel chac dzan, chac leum ak, x- tancaz che
chacbil tulacal
ca dzabac yichinte
 
mr331    lamparones
letie lamparones, zob ich maya than
caxant balche ceh
ca hucħ u le
ca tun a pak yokol ya
cu hauzic
bay xan cħa chac leum ak
hucħbil u le
ca tun a pak yokol u yail
cu hauzic
bay xan caxant le ajos ak
hucħbil u le
ma lob u hauzic
bay xan ic aban
u yitz ma lob u hauzic
u mamaxtunbil, ca a dza yokol tunche
ua citac u talel u yax tzintzin yokol --- yaxcach
ca uchic nohoch keban
ua ma tan a cici kaholte u uix tumenel ma tan a uilah u kohaanil
ua bin u caah ti cimil, ca a ual confesarnac
tumenel dzoc u hach hokol u boc u cimil,
tu uix, tu uinicil tulacal
minaan u dzacal, halili hahal dios ---
cu dzocol u thane tumenel utial cimil
 
mr332    u dzacal maax kak
maax ak yetel haaz maax utial chupil
ca tun tozoc u ticinil u le chacahi u dzac
 
mr333    maak tu pol uinic
u chicule tan u hutul u tzotzel u pol uinic tumen
ca a cħa lay zac chacah
cheche yacħbil yetel u pach yetel u le
calem a ppo u holi chunkin
ca bin a mente caten ua oxten ua canten a mentic
bin utzac tumen
ua hucħbil nek chacal haaz yetel x- cambalhau
omanzabil yetel ha
kinkinal tune ca a dzai
bin utzac tumen
bay xan ca a cħa le cabal zilil
pepecħtuntabil ca tun a pak yokol le maak caten ua oxten
cu hauzic
ua mae u le canchacche
cici hochbil u zok ca a pak le xiu lela chen zok
 
mr334    metnalil kak
ca yanac ca a cħa u motz tamay, u motz ixim che
yetel u motz cħobenche yetel yakba
yetel yal canal zinic yan tu kab dzidzilche,
yetel chicix moo ak, kumkak u kaba u dzacal
 
mr335    mochil yetel bubas
ca a cħa hunppel almizcle ix nuce
ca chacac hunppel cum ha
cu ziztale ca cħuy u cumil ca tun a hokez u yichilil
ca zizac cu dzocole ca a cici hucħe
ca tun a pak tu uincil, tu hol u baceloob
ca tun a cici teppi yetel u sabana
ca binez tu cama ppiz u kilcabtic tulacale
oxppel kin ua canppel kin bin yuke bebedizo yuke chochoco
ca bin a dza ti, bin utzac tumen
 
mr336    noh kak
he ca bin hoppoc le cħapahala citac manel hunppel kin tie
ca a dza ayuda ordinaria tu cappel u kine
u dzambil u yoc yetel tibio ha tibil mix hach choco mix hach ziz
ca tun a dza agua borraja yuke choco yetel azucar ichil agua tibia
ua hach pim u kake tu yoxppel kine
ca choboc tulacal u uincil yetel unto sin sal
lathahbil yetel vino de castilla choco choco
oxten bin u lukez u hail utial tun a zizcuntic yelele
ca a cħa unto sin sal ca a tzahe
ca tun a dza ichil bay oxppel tumin aceite de almendras
ca tun a cho tulacal u uinclil yetel hunppel pluma
bay las nueve kine bay tu yoxppel u kinile
bin tun a uilah u binil u tihil
bin tun dzalac u yail ma tan u hauacinte xotol
hetun ua yan choco --- acan tile yokol u puhile
ca tokoc yoc cappel onza kik bin hokol ti
hetun ua ma tahace ma utz u tokoli
 
mr337    noh pol kak
le cu tzayal tu ppuc, ca ix tu chi u lec uinic,
ca ix tu buclem uinic xan
u xiu dzon kak bin dzabac
ua mae cħa u motz abal ac yetel ixim che, tamay
hucħbil tune
ca kintac, ca pakac tuux yan yae
bin hauac tumen
yan xan dzon kak,
xotom kak cu yulel tu yak uinic, xotol u yak uinic tumen
ca dzabac takan nin
ua zake ca a dza dzedzec tabi
ca tun a dza tu yak uinic
bin u hauez
 
mr338    noh pol kak
hucħe u hokol tancaz che bay u bac yakba, x- cħuyche,
kamaz yan tu tunich, x- mahan chun yan tu kab dzidzilche,
yetel u pach x- canal zinic che
chul chul
cu hauzic u kokol
 
mr339    onoob can, culebrilla
cu yulel yokol palaloob ca ix nucuch uinic xan
ca panac u motz ciz, u motz cħobenche,
u motz kulim che yetel u ui chicix moo
chacbil
kinkinal ca bin yichinte
yakba xiu, kan mucuy che, ix cambalhau
hucħbil
chacau chacau ca bin yichinte
zicil tab, zac bacel can, be zinic, xaax, kuxub can,
taman can, mucuy che, mucuy, onoob can
chachactac bay tac mucuy che
u chacile yan ix u zazacil yetel yeyekil yetel u kanil
ichinbil, ukbil xan
utz utial onoob
 
mr340    pek tu nak uinic
anis, canela, ua minaan anis, claudiosa
yetel puke lay kohaan
ca bin yuke, ca pixic ca u kilcabte
bin hauac tumen
 
mr341    u pekil u nak uinic
lic u yalabal bax olil xan tumen u yal pek uinic, bazo yalabal
cħa u le poleo
ca hucħe yetel tab
kinal tune ca a dza yokol u nak
ua mae max bolon piz corales
ca a dza ich vino yuke
 
mr342    u pekil uinicoob
le u pekil u nakoob
cħa zac leum ak yalabal xan ca cħa zizim
cħa x- chom ac, udzub pek, yetel hunppel haltun ha
ca tun a cici chac tulacal
cici lachte, ca dza yichinte
ua mae cimez hunppel pek
ca a cici tzah u mantecail
ca cho tu uinclil
hach ma lob ca a hau lay pek, cu hauzic tulacal
 
mr343    pek yokol uinic
u chicul le zac holal peko
cħa xicin che yetel haltunich ha
ca cici chacac
ca tun a uichinte bay primae, tu yoxten a dzae ti ichil ti
 
mr344    le ppichppiche
cħa huntul nohoch huh, ca a cħa u kah
ca a cici lache ppiz yemel u kikel
ca tun a yulte u kah le huha
ua mae u uich pucim
ca u hante hoppel u uich u tak
bin utzac tumen
 
mr345    u ppitil yit uinic
le u ppitil yit uinic bay ppace
ca a ment hunppel mecha, ca a cho u kab nabal
ca a dzot tu yit ca u mukyahte
ua mae ca a ppult yit yetel nabal
ua mae ca a cħa malvas
u ppoic yit
ua mae cħa hunppel ppac u taknil u uich
ca a cho tu ppacil yit
 
mr346    pom kak
yan xane pom kak
u dzacale x- kulim che, u pach yetel u motz tibib ak
cocohtunbil
cocohtune ca dzabac ichil choco ha
tibio ca tun yuke yetel chobil tulacal uinclil
cu haual
 
mr347    pom kakoob
cħa u le x- balche yetel x- cacaltun yetel x- habancan
hucħuc ca a cho yokol
u dzoce cħa u pach chucum
ca a choi
ulak pom kak le chac dzolene cħa u le ix telezku, u ta chaac
ca hucħuc, ca tun a dza tu le yax kutz
ca a dza yokol lay kake
 
mr348    postema
utial ca hokoc postema yan tamil ca utzac u tokol
ca cħabac u motz malvas
ca dzilac u zol u pach, ca hucħuc ppiz u tattal
ca cħabac kan he
mucbil u heil ca tun yacħtabac yetel le kan he
cu dzocole cħabac tel dziu,
le ektac yoce ti cu yantal nak pakobe ua nak tunich
mehen u le, bay u boc chacal haaze
ca chacac le u kabile utial chulbal
tan u yacħtal ppiz u baytal cib le malvas yetel kan he
ca tun cħabac u xethel hun cax nok
cici hayac tu uich nok paybe malvas
yetel kan he yetel le u kab tel dziu
ca cħabac unto ---
nabzabil tu uich
ca tun dzabac unguento yetel --- yokol xan
ca dzabac le postema tu hobnil uinice
tumen dzudzuc u caah hel u ---
tumene hemax u kaholma le postema --- ca tokoc u puhil ca ka---
 
mr349    u dzacal tacan calil, lamparones u kaba
ca dzabac yokol yoyol ni put yetel yoyol ni kum che
tat hucħbil ca pakac kuxic u yail
he bin dzococ u kuxic u yail ca dzabac u le u ticinil ich huh
u manzic yaile
 
mr350    tun can kak
u le dzalmuy
 
mr351    uay can
ca cħabac yom tan licil kuum ma hach omnac
ca cħabac ti maili ococ kuumie ca nabzabac tu yail uay can
hach chacau ca bin dzabaci
ca ix bahun uchbenile caten, oxten bin hauac
 
mr352    uay can
zol chacah, cabal chacah, zazactac u lol
ca thumtabac yitze, ca nabzabac tu yail mac yanil uay can
u dzacal chupil zip
ca nabzabac tu chupil hucħbil
 
mr353    u uacal yit uinic
cħa u le ruda yetel u le pichi yetel hunppel cuchara romero,
u le x- koch
ca a chace, ca tun yichinte paybe tu pachile choco
ca tun a ppo yit
bin utzac tumen
 
mr354    uech
le altamisa, x- hauay xiu u kabae
chacbile, ca yichinte
cu hauzic
bay xan le u le chacah
chacbile, ca yichinte
cu lukzic zali, salpullido u kabae
 
mr355    uech kak
le uech kaka, zazak othel, cħa u le zulche yetel u yoyol ni tamay
yetel dzedzec tab
ichinbil a dzaic ti
ua mae u motz kokob ak
cocohtunbil, chacbile, ca tun chuhuci
ua mae u le x- koch
pac chucbil hihiyabil u kabili
ua mae chacac u le x- koch
ca tun a dza yichint kinkinal
ua mae u le x- yat yetel kultaan
ca tun chuche yetel lahun piz limones
buhuh kupbil, chacbil yetel u le x- yat
choco tune ca dzabac yichinte
ua mae u le xek kixel, bay u le ibin can yetel u le bakic che
cu chouactal yakil yetel u le
chacbil, choco tune ca dzabac yichinte
ua mae u uich chicam
chacbil, ichinbil xan
cu hauzic zazak othel
 
mr356    u dzacal uech kak
ca cħabac u yudzub ah cool yetel payluch yetel zac chuen che
yetel x- peteltun, u motzoob ua u leob
ca hucħuc tulacal, ca ix chacaucuntabac
ca tun choboc tu yothel uinic
lic u hauzic uech lae
 
mr357    uez
ca a cimez h- cħom ca tun u hante
cu dzocole ca a pul chuc yalan u cama ca u kilcabtuba
ca a cho u kilcab
cu dzocol u kilcabe ca a cħa u le zabac abal
ca a chac yetel hun cum ha utial yichinte
bin hauac tumen u dzac
bay xan yan ulak u dzac uez
ca a cħa x- tzotzel ak, x- kuyuch tu thanobe
hucħbil u le
ca chocotune, ca hoppoc u nanayabali
payanbe ca hibic yetel u le hiail
tocbil u bacal ppiz u yemel kikele
ca tun pakaci cici ua ya ichil
uchic lauac uakaluak tu tan yake,
ca a dza yitz le x- kuyuch ti lae
 
mr358    u dzacal uez lic yulel ti uinic
ca chucuc x- bekech cu ximbale
ca cici kaktabac, ca dzabac ti hantal
ua mae cici chanchambil ca u hante yetel zacaan cici mucbil
cu dzocole ca tun yuk zinic che
lay chach ci u boce u dzacal xan
lic u hauzic uez ti uinic lae
 
mr359    yan ulak uez, uez chi yetel ti pol
u dzacale kan kelbil lucum
cici tat muxbil, tozbil yokol za ua chucua ua anis yetel escurre
u xak chucua ca bin yuke utial u kilcabte
cici pixbil cici chacbil
ca ppoboc bay amal ca bin dzabac ukul tie yuke
cici pixbil yetel u nok tulacal ca kilcabnac
cu haual
 
mr360    uzan kak
ca a cħa u le op
chace, ca tun a cho tu uinclil lay kohaane
ca tun yuk dzedzec u yaalil xan
cu haual
 
mr361    xoch kak
le xoch kak zuzuy u uakal ca tun chupuc
caxant chac nicħ maax, u motz, yetel zoh bach ak, u motz xan,
yetel u le telak
cheche hucħbil
kinkinal tune ca dzabaci
bin hauac tumen
ulak xoch kake cu yulel tu tuncuy uinic
ca a cħa u kikel uacax
citac u lomol yetel u chachacil tzimez
hucħbile ca dzabac ichil choco kik
chococinbil tune ca chuhuc u yaile
 
mr362    xoch kak
tu tan yoc uinic cu yantal tac tu tuncuy
ca a dza u kikel uacax
ua mae caxante u chacal tzimez
hucħbil ca dzabac
bin utzac
 
mr363    xux can kak
caxant u pak xux yetel h- kanal yetel x- chamalkin
yetel u pak bobote yetel ix tulix hobon,
u pak kanpetkin yetel hocħ
can chuc hucħbili
ca pakal tuux yan yae
bin hauac
 
mr364    u dzacal xux can hauay lae
u le chiceh, ektel, tzotzkab, zac chuen che,
yetel zak, yetel ta ceh
akilancil u caah
 
mr365    u dzacal yah hauay can uech
hauay u kaba zozol uakaluak
licil u talahal u ximbal yokol uinice tulacal lae
ca cħabac u le puc yetel xiu put can bay u boc pute lay mastuerzo
tat hucħbil ca tun chacaucuntabac
ca nakac ca cun pakaci nabzabil tu yail
utzi tu ca tzuc iboob loe
yan ox tzuc yetel lay ak zol can
lay yaalile ppobile yetel am ak ulak u kaba
hucħbil
ca nabzabaci tu pol uinic
hemac yan chibal pol ti yetel kux pol lae
lay xiu u dzacal lae hihiyabil yetel u xiuil
chacau chacau ca pakac tac tu ta
u xiuil lae u dzac chibal pol yetel kux pol
 
mr366    yaya calil
u dzacal castran zob, yaya calil
cħabac zuhuy akzah palal
ca ppoboci
ca tun cħabac u motz cħimay
ca zuzabac u zol u pach u chacil cħimay
ca dzamac yetel akzah
lay u kabile ca tun hibic ti yaile
cu dzocol u betabale u ppobole ca tun cħabac u mumun le payche
ca pakabaci, ca tun taklahac tu uich yae u dzacale
 
mr367    u dzacal yaya calil, lamparones, castran zob
ca cħabac culic yol cħelem
ca cici hucħuc
paybe ca tun ppoboc yetel akzah
ppiz u lukul u puhil u tuil tulacal
ca tun pakac tu yokol yai
kinalcunbil hele
tan tun u manele ca kelabac u le zac bec
ca tozoci yokol lay bin
 
mr368    yaya calil, lamparones
zob yalabal ichil mazeual than
lic u tzayal tu cal ua tu tzem uinic
cħa u le zac tab can
pacchucbile, ca tahaci
ua mae u ui chac moo ak, chachac u topp u lole
hucħbil, ca pakaci
ua mae u le zac beeb
ekel u polvosil, ca a tozci
ua mae u yoyol ni xanab mucuy yetel u yoyol ni zac kaxil x- koch
yetel u le x- kanlol yetel hun xoth ham, cardo santo yalabal
cici takan chacbil
he ca bin lahce bay medio cab yaalile
ca a chach tu hunppel paño ua pañuelo
kinkinal tune ca ppobe yaili pidz cabal kik tahab
cu dzocole dzaic u polvosil x- kochi
ua ix u ticin tozic platanos haaz
u ticinil u le tocbil, u taanil ca dzabaci
ua mae u le x- koch takbili
ua mae u le x- ochil, yantac tu pach che
licil u dzacal fuente ti kabe takbili
bin utzac tumen
 
mr369    yaya polil ti palal
ua ix ti nucuch uinic cu tzayal, bay zale, ma zal xani
chac nenen u bin u yail, kanan kik cu hokol hetuux cu zacal yoxele
hemax yohel halab dzace bin yale he u dzacale
cħa u yitz zac chacah
ca a dza hetuux yan ya tu pol
cu dzocole ca a dza u polvosil x- cambalhau yokol le u yaile
bin utzac tumen
 
mr370    ya polil, ek pek u kaba
ca a cħa u le x- pehelche
ca a dzame, ca tun a cici ppo u hol yetel
cu hauzic
yax pehelche u boc uol bay u boc pimientae
 
mr371    u dzacal yeel ton
ca cħabac lay xiuob lae chacbiloob hauay che, romero, zizim,
eneldo, ruda, manzanilla, punah ci, yan aliczoob chan ix nucil,
yetel mastuerzo
lay a zule ca chacac ti cappel cuartillo vino
latulah u zappal latulah u dzappal tancoch cuartillo
ca tun dzabac chinchan cat
ca yocez u tone ca u cħa yoxou ti buc pixan
bin hauac tumen
ca u cħab canten ua oxten ca cħabac yaabal nok pixbal
ca pimac u pix
bin hauac tumen
u nup u dzacale
cħabac yakal ta tzimin, ta uacax, buey u kaba uacaxe
ca pukuc yetel u kabil ci, zac u le
ca dzabac yokol yeel ton
cu haual tumen u dzacal
 
mr372    u dzacal zac pek
le hach chichibe thululthul u le, kankan u nic
hucħbil yetel h- cuxul
u lobe lic u haual
zac hutulhutil tu kab uinic lay flema salada pek tu than mazeual
pakbili
 
mr373    zac yan can ua chac onoob
u hach kazil ya ti cu hoppol u chupul tu chun yoc uinice
tu cahmatil chac onoob licil u ximbal
u dzacale le xiua zac ix mahan chun le yan tu kab dzidzilche
yotoch kanal zibil na u habale xux yetel yal xux
yetel dzin can, padz can, yetel chac mol ak,
netab, yetel x- buul ak
bin hauac tumen
ui ppelexcuch tu kab che yetel buul ak xiu, le habin
ca dzabaci u le tamay, le tok aban, yetel u le zac bec
tu dzoc tune dzabac yuk yetel ui x- tucan tzimin le xiuobe
ca cici chacac
 
mr374    zal yetel maak
le zal cu yulel yokol uinice ua ix maak, ca ix ti mehen palaloob
empeine u kaba
cici lachte zal ua zok ua ix maak
ca tun a cħa u le x- taman che
cici chace, ca hucħe caten ua oxten
bin utzac tumen
 
mr375    zalam kak
bay chuhule, cħa u motz akumbil, ulak dzidzilche
u zibil u labil kak che, u motz za itza
yetel tozoc yokol sabana
 
mr376    zintun kak
le zintun kake lic u yulel ti uinic tumenel u hau ---
kazil yah xan
cħabac hoppel cheche he
ca tun a pot dzedzetac u hol he
ca a dza muxbil pimienta ichil tu hoppelil le hee
yetel muxbil habana ic
ca huychetac ichil lay he, ca tun a dza yuke
tu pach yukice bay tancoch horae
ca dzabac hunppel escudilla u kab pahal
yuke
zanzam tune ca yuk ha tu pach tumen hach elel u caah
elel kinam u caah tu nak uinic hemax yanile
ua u ppec cheche he ca u zut kakte ca yuke
 
mr377    zok
cħa u le x- canchacche
payanbe a cici hochic le zok ca tun a pak le xiu yokol
ua mae ca a dza kankan chi ---
ua mae u motz be zinic che
hucħbil, ca a cho yokol
bin u hauez
 
mr378    zok, maak tu pol ua tu kab uinic
cħa u uich x- koch
ca a hucħe, ca a takez
ua mae ca a cħa u le zalche
ca a yacħte
choco tune ca a pakci tu pol uinic ua tu kab uinic cu tzayal
 
mr379    u dzacal zuhuy kak
u lol taman, u le ppaccan
ca hucħuc, ca nabzabac tu zubtal xiblal ca ix ti cħuplal
ca ix tam ca nabzabac yetel kukum tu zubtaloob
bay hatzcab yetel yocol kin, caten ua oxten tu yocol kin
 
mr380    dzunuz kak
lic yulel ti yoc ua ticin dzunuze
caxantac u kochil kax yetel u x- kochil cah
ca a cħa yoyol ni u kuche
ca tun a paki
bin utzac
 
mr381    dzunuz tacan yail
u dzacale cħabac u boxel chim tok
cocohtunbil, ca dzamac yetel u uix xibil pal hunppel akab
tzahbil yetel chacau zinil tun
kinkinal ca bin ppoboc
ca ix mentabac u ticin polvosil u boxel u pach chim tok
lay bin tozoc, ca bin ppoboc
bin utzac ca ix uch hoppoc yail ua tub yantacobe
 
 
ojo kin
 
mr382    ojo kin
ua kin chucmail le choco u chi u lece u palil
hunppel he ca hokzabac u zac heil
ca dzabac nak hunppel plato ca hoppoc u bokol le zac hee
ca dzabac kukum ca nabzabac tulacal tu uinclil
ca chilamzabac u palil minaan nok yokol kak
chumuc kin u tal ti ca hokoc yoxou tu hol yetel tu uinclil
 
 
akab kilcab
 
mr383    akab kilcab
le akab kilcabo ua ma tan u haual ti uinice tumen u dzacal
yetel hobnil ha yetel tulacal le xiua u dzacobe
ca tun a hun tu cit zohol cabal mozon
le zohol bin u hun tu cintic
ca tun putac u ni yocobi yetel u nok xan ppiz
u haual u kilcab amal yocol kin
bin mentac ti cu hauzic
 
mr384    ppencech kilcab
ppencech kilcab ua zen kilcab ti u tzem
zenbil cab kilcab, ticin zen kilcab
le max manac u kilcabe ca kel almidon yetel canela
ca tun a cho ti tulacal uinclil
ua mae yetel canela
ca tun a cho ti tulacal u uinclil
 
 
u dzacal co yetel u chun co
 
mr385    chac nicħ maax
le max cu yatal u bakel u chun u coe
ca a cħa u ui uacix u motz haaz maax yetel u motz chac nicħ maax
yetel u motz ic bach, u motz ne maax xiu yetel u motz zoh bach
yetel u motz maax ak
cocohtunbil u motz tulacal
chacbil, ca a dza ho dzit maax ic ichil
kinkinal tune ca u ppuc dzabil yetel pidz tu chun u co
bin utzac tumen
 
mr386    chac nicħ maax
cu labal u co uinic, ca a cħa maax ak, ne maax, kolok maax,
yetel haaz maaxe
chococinbil ca chuhuc u chun u nicħ uinic u dzac
 
mr387    chibal co
ca a cħa u co ua yak h- colomte
tokbil dzedzec u chun u co
ua u co xiblale oxlahunten, ua u co cħuplale bolonten
bin dzedzec huppuc yetel u co ua yak colomte
bay xan letie che cu hadzal tumen chace
ca a hiixcayte, ca a too ti pidz, ca a dza tu co
bin utzac tumen
 
mr388    chibal co
hucħbil
hucħbil yabacna lay cħuyencħuy ti koben ca teppec ti pidz
ua paal coe, ca dzabaci
bin hauac u kinam
ua mae haxbil hiix cay tu co ain ca teppec ti pidz
ca dzabac ti le co cu kiname
bin hauac tumen
ua mae tamay
zuzbil u pach
dzabil tab ichil ca teppec ti pidz
ca dzabac ti le co cu kiname
bin utzac tumen
bay xan muccehi, ca a cħa u motz
ca tun a hucħe ca a dza ti le tuux cu kinam u coe
cu hauzic
 
mr389    chibal co
yan huh kankan yalan u cal
chuybil u chi, moch kaxbil
tocbil cuxaan nupp xamachbil latulah u taantale
le tun u taanile huh bin a nabez yetel bin a culte ti a uicħac
ca tun a hodz le co
minaan u yail
tunt paybe ti u co pek maili a hodz u co uinice
yetel u taanil huh kankan yalan u cale
 
mr390    chibal co
ua ma ta hodzah u co peke ca tun a cħa huh yayax yalan u cal
toce hebix ta mentah yetel le huh kankan yalan u cale cuxaan
hebixe lay tun u tanil
bin a hodzic u co peke payanbe a tuntic
ca tun a hodz u co uinic
minaan u yail
 
mr391    chibal co
ca a cħa x- bacal can
hucħbil u le
ca a dza yokol lay co cu chibale
cu lukzic
bay xan ca a cħa u motz chacmul
chacbil, ca a hucħe
ca tun a dza yokol lay co cu kiname
cu hauzic
bay xan cħa lay x- peteltun, akil u caah
yacħtabal u le, bay kik u yitz
dzabil tu hol lay co cu kiname
ma lobi lic u dzabal yuk max u kat alancil
yacħtabal, ca yuke le matech u yalancilobe
bay xan max yan kik nak tie ca chacac u motz
yuke
cu hauzic
bay xan kokob che
chacbil u motz ca hucħuc
ca dzabac yokol uacix tu hol co cu kinam
yan ulak xiu nuctac u le u cuch u kaba
cħabil u motz, ca hucħuc
ca dzabac yokol lay co cu kiname
cu hauzic
bay xan dzedzec tab yetel dzedzec zacan
ca yacħte ca tun a dza ti chuc ppiz u yelel
ca tun a dza yokol u coil
ua mae chac u ui rabano
ca a dza u kab tu co
ua mae cħa u xulub ceh, ca hiixcayte u polvosil
ca a chac yetel vino
ca a dza ti le co cu kiname
pucbil u betah
ua mae cħa hunppel cebolla
ca a yedz u kab u ppuce
ua mae cħa u yitz kulche
ca a dza tu hol u co
ua mae cħa u kab u yim pek
ca a hi tu co
cu hauzic
 
mr392    u dzacal u hodzol co
u dzacale ca a cimez ahau can ca a xot u pol
ca a cħa vinagre yetel tu ppiz u hodzol u dzay lay can lae
ca tun a cħa ca a mache tu cappelil yal a kab
ca a dza yokol lay co cu kiname
ca tun a thuthuy yetel u ni a kab
ma u cohol tu yanal ma a hodzic xan
ma ya bin hodzbali
 
mr393    u kinam u co uinic
ca a cħa u motz dzuyche yan ti lakin,
u motz zac catzim, u motz chim tok
cocohtuntabac ca dzanac ti luch
cu pukuc u kabil ca a dza u co tabi
ca tun a dza u ppuce, ca ix u tub xan caten, oxten ca u tube
bin utzac tumen
 
mr394    u dzacal labal co lae
u dzacal cabal muc lay chac muc tu thanobe
ca hucħuc u boxel u motz ca dzilic tu chun co lab kah
lay che loe u kab tu chun u co utz ix u dzilic tu holil
lay chac nuc copocnace
u dzacal kux nokol tu co uinic chac tzitz
tulacal yaalil chachac u lol
hucħbil yetel u motz, u le, u bacel
ca tun dzilic tu cintanil co u dzac
 
mr395    lucum can kik tu co uinic
cu yantal lucum can kik uacix och can kik
ti licil u kuxul u chun u co uinic
ca a cħa x- cambalhau yetel alumbre yetel hun dzit maax ic
hucħbil, chocotunbil ca a chuh yetel
bin hauac tumen
 
mr396    naualte kak tu co uinic
he u chicul naualte kak tu co uinic, chaah u co uinic
bay dzoc u kuxuc yax abal, bay tadz man ik tu dzu u coe
bay tun bin kaketbal u kinal
bay tun bin pecnahi tu chun, ca banac u coil
he u dzac camaac u hodzole
ca dzabac emzul, tzotzel yakil, tzotz icim ulak u kaba
tuntabil u yitz
ca a dza tu chun u co yetel u xethel lab nok bin dzabac tu co
ua mae u motz ne maax
hucħbil
kinkinal ca dzabac tu chun u co
ua mae u le chay
zopp kakbil, kinal ca pocac u chun u co tulacal
ua ppucbil yetel u yoyol ni chacbil x- houen
 
mr397    utial max ya u chun u co uinic
chac nicte
ticin chacbil yetel vino
ca tun a chuh, yetel ua tutac u chun u coobe ca a puk alumbre
ca u ppuce
ua mae chac u motz chac zik
u ppuce
ma lob u dzac
ua mae ca u chach chacah u dzac
 
mr398    utial u yatal u cham uinic
lic u hodzol ma yai ca a cħa u telchacil kan kiliz che
chacbil yetel vino
ca ppucabac u yail yetel
ca a chac u telchacil pakal
u ppuce
cu hauzic u yail
bay xan ua chan ti u kinam lay coe, cħa u xulub ceh
ca a zuze tanat tanate
chococinbil yetel vino ca u ppuce
ua ma chan ti u kuxuce ca ppucabac u kabil cebolla
ca tun tocabac u xulub ceh
ca dzabac tu chun coe u taanil
ca a hihi u le oregano tu chun u coil yetel tu chi tulacal
ua tun pecaan, tulacal u cham uinice, cu chichtal tumen xan
ca chacac lay oregano lae
hetun ua a kat ca hodzoce ca a dza u ta keken tu hol u yail
ca ix lik tuil ua ix ca tokoc xan lae
 
mr399    u dzacal u yahal u chun u co uinic
u kah uoo cu dzabal tu cham uinic
cu hodzol ma yai
 
 
u dzacal calil
 
mr400    cococh calil
ca a chac u le cebolla yetel u le ajo yetel poleo
ca a dza yuke
 
mr401    u kalal u bacel cay
ca cħabac kinal ha ti oc
ca tulnac flema tu cal ca ppit chacac
 
mr402    dzon cal puc, chuchup calil
ca yanac a cħaic u chacil dzulub tok yetel x- bolon hobon
yetel chac moo ak, anal xiu, yetel chac tok
hucħbil, ca nabzabac yokol uayom yokcabili
ukbil xan
ua cal chup utz u talel u caah
ua mae yetel dzudz mohoch, pahalcan, dzedzec cab
ca tun dzabac pidz tu ni tucħub
utial u talbal u cal pepedz kabil ichil
ua mae u le ppac yetel chac moo ak
hucħbil, u talbal u cal
ua mae u yitz zac nicte bin talbal u cal
ca tun yuk u motz pakunpak, zabac pox ulak u kaba
hucħbil ca dzabac dzedzec cab ichil
ca a dza yuke
bin u hauez
 
mr403    utial dzon kake ua ---
bin dzabac chacahe
bin dzabac ix mahan chun, zac bacel uoo u dzacale
 
mr404    dzon kak
u dzacal dzon kak, xotom kak licil yulel tu yak uinic
xotol u caah u yak uinic tumen
ca dzabac takani nini ua zake, ca dzabac tabi
ca dzabac tu yak uinic
 
mr405    dzon koch kak
layli dzon cal kake cu yulel ti uinic
ca a cħa cabal zilil, zac chuen che, yetel che tulub
ca a hucħ, ca a pakaci
ua mae caxant kom kuch, pol kuch, yetel chac kuch
ca a hucħe, ca a pakez
 
mr406    dzon koch kak
yan ix bocaan xane hun tzuc lay dzon koch kake tu cal uinic
tu chac yulen, zac yulen caanil
lay bin dzabac xiuob dzibaan caanale
 
 
u dzacal u bel uix
 
mr407    chupil yetel uix puh
caxant kum tulub
hucħbil, ca a pak ti le yae
cu dzumul
chacbil, ca tun u yuk u kabil le max cu uixic puh
 
mr408    hach uixoob, chehlem uix u kaba, ua cħuhuc uix
ca a cħa u cuchil u uix ek yuc
kele, ca a ment u polvosil
a dza --- yukul
ca tun a cħa yom t--- catzim a dza tu luch
bin utzac tumen
ua mae cħa u cal x- cax
toce, ca a ment u polvosil
ca tun a puk ichil ha, ziz ha, ca a dza yuke
cu hauzic maili manbale hatzcab ca bin yuke
ua mae ca yuk u bacel on chacbil amal hatzcab
ca bin yuke maili yuk baale, caten ua oxten yuken
cu haual tumen
 
mr409    kal akzah
u dzacale x- nabanche, u ui chinchan cal pakam, u ui kuxub ic
cu dzocol u pakal tu chun u nak uinic ca zintuntabac yan u dzacal
 
mr410    u dzacal kal uix
u dzacale u ta cħo
hucħbil, ca ukuc
lic yutztal tumenel
ua ix u ne och minaanil tzotzel
he bin u kabilte yanten
yadzbil, ca nabzabac ti yae ti yail
lic u liczic u lobol yail
ca u manez hemac yan kal uix tie u dzacal
 
mr411    ulak u dzacal kal uix
cħabac u ta kankan castilla ulum
hucħbil ti bay kan he
ca dzabac ichil vino ca yuke
ca ix uchben hach tibil
bin u puke tunich yan tu cuchil uixe
 
mr412    ulak u dzacal kal uix
lay ye menguey
hucħbil
ukbil ca pukuc lay tunich yan tu cuchil uixe u dzacal
 
mr413    kal uix
u dzacale bol u kaba payanbe cu nazic pintoroob tu meyah
ca tun u dza takoob oro bay kancab chachac luume
pukbil, ukbil
ulak u dzacale u ta uacax yetel pixoy
u ta tzimin yetel cab, ajos yetel vino
cu chacal yetel ix mohoch
kelbil, ca ukuc yetel vino ua ichil za
yetel chacau ha yetel apazote
u le kutz yetel moztaza, x- koch le yetel taman cħicħ
u dzacal kal akzah; ix kum tulub, u yaalil zac haaz,
ca ici yetel u motz beeb yetel yoyol ni h- xucul
u dzaci xan perejil yetel rabano yetel kax takan he u dzaci xan
u dzacal u uix puh ya u talel huhub,
u dzacal uix kik yetel uix puh
chim tok, chac dzulub tok
ulak u dzacal kal akzah u le u kuk chacah, u le lec,
u le cat, u le kum tulub, u ta yuc
pakbil
 
mr414    u dzacal kal uix
(ca cħabac) mukay yetel cheche cacau
yetel ca cħabac huntul maaz
huhucħbil ichil, ca kintabac
ca ukuc lae
 
mr415    u nup u dzacal kal uix
ca cħabac xux lay bay culic limetae tu hol muluche
      ti ek luumoob yantal ti kax, dzedzecili u le yan tu ni
ca cħabac u dzu hunppel libra u noy
ca chacac bay hun ppul yaalile ca bin dzabac ti kake
la tu ppiz zappal bay hunppel escudilla yaala
ca bin dzabac yuk himac yanile
hoppel yahal cab bin yuke oxppel kin
 
mr416    u dzacal kal uix ti uinic
ua xiblal ua ix cħuplale lic yulel tie tumen yohelticuba
uinic yetel cħuplal tan u pulic u lobol kik tun yilah ua hemac
ua xiblal bin kalac u uixe
ca xot kuptac u ni u ne x- cħupul x- kix pach och
ca ticincuntabac, muxbil
utz ix lay u kixel u pach xane
ca tun dzabac yuke
ua cħuplal bin kalac u uixe u ni u ne xibil kix pach och
yoklal ca pukuc lay tunich kalaan tu bel akzahe
heklay mehen tunich kalaane lay u kazil kik cu yocol tunichil lae
utz ix ti uabal ti ochil xan
 
mr417    u dzacal kal uix ti tzimin
u dzacal u kalal u uix tzimin
cħa u le kum can, u le zac tab can
yetel x- kakal cab yantacoob yalan tunich bay u pach cane
ua ix bay u mac u hol cabe
cheche hucħbil, ca pukuc ich ha
ca dzabac yuk tzimin kalal u uixe
pukbil tab yetel ha ca a dza ti jeringa ca a dza tu yit tzimin
ca alcabanzac u tzimin, ca uixnac
ua x- cħupul tzimin kalal u uixe
ca pabac cappel ua oxppel yeil x- cax
ca a cħa u kan heil oczabil yetel kab
cħupul tzimin bin uixnac
 
mr418    uix kik
cħa hun oc cheche ixim
ca a dzam yetel chicam thul ca tun a hucħ
yuke
 
mr419    u dzacal uix kik
ca cħabac u motz x- tu akil lay ti lakine
hunppel libra ua hach manal yacile yetel tancoch librae
dzocaan ca tun a chace yetel tun tancoch ppul ha
cu zappal hebix tin ualah tu yax chun
ca mentace hebix uchic in tzolice
ca dzabac yuke oxppel yahal cab
tu haual u kohaanil u dzacal lae
 
mr420    uix puh
u dzacal uix puh, cħa zac chichibe yetel mul
u le yetel u cheel pakte yetel u motz
takan chacbil ca a dza ti yeb kinkinal
ca a dza yuke hach hatzcab maili u kam u chie
bay xan hach utz u dzu kum che, bab tun, yetel dziu che
chacbil
dzabil dzedzec cab ichil
hucħbil
u dzac uix puh x- ale, u le yetel u motz pahdza yetel u ui chaac
hucħbil, chacbil
chachtabac hach takan
cħabil kinal ca dzabac yuke hatzcab maili u kam u chie ca yuke
 
mr421    u dzacal uix puh
ca cħabac ix dzalchacche
ca tun picic cab tu zol tuk
bolonten u dzabal ichil lay dzalchacche
yetel u pach abale ix houen
ca chacaucuntac ca dzabac yuk himac yanile
 
mr422    u nup u dzacal uix puh
ca cħabac u le xux ox lay kikixel u le
ca cħabac hun lappi ca tun cici chac bay tancoch ppul yaalile
ca bin dzabac ti kake yetel u pak xux minaan yikilil
lay yantac tu kab oxe
hunppel escudilla yaala ca bin dzabac yuk himac yanil uix puh lae
heuac paybentzil a yebtic yalan u moy na
yetel laylo cu haual uix puh lae
 
mr423    u xiuil uix kik
chim tok, tok aban, chac dzulub tok, u dzomel tok,
xibkik yetel kan tun bub
chacbil, ukbil, ca tun yethac u nak
 
mr424    u dzacal yutztal uix
he hauay che
chacbil yetel vino ca ukuc
lic u haual cu pukuc lay tunich yan tu cuchil uix
lic u haual kik ti cħuplal ca bin yuke
he cħuplal tu tzayal ziz tu nake
nupp homabil tu tuch ca hauac yail
he rudae
omanzabil ca dzabac tu hol mah u na u nak
cu haual
 
 
u dzacal cinpahal yetel cħac
 
mr425    cinpahal
ca cħabac unto u boxel u pach zac tah
pakaci
cu haual
 
mr426    cinpahal yetel cħac
utial u cinpahal uinic
caxant dzay can, dzin can, xau tzicin, ox tzuc u kaba,
put can, zac bacel can, zizim can, kuxub can, yetel habancan
hucħbil tune
ca pakaci ca ix tan yelel kinam
bay xan u dzac ulak cinpahal yetel cħac
cħa u le chiople
pac chucbil ca yedzec u kabili
choco ca bin chuhuci
ma tan yocez puh ti cinpahal layli chiople
mentabil u polvosil
dzabal yokol u cinpahanil xan
 
mr426a    cinpahal
u dzacale u le chiople
zopp kakbil, yedzbil u kabil chacau chacau
ca bin chuhuci ma zamac yocol puh ticin tanil
lay ix chiople bin mentabac u polvosil
dzabal ti ya ticincunzic
 
mr426b    quebradura utial u dzacal haual kak u nak uinic
cici ppobil chunup ppiz u tzutzul
cu haual yetel cu hauzic
 
mr426c    utial u hokzal u xethel che ti uinic
ca tuuxac u yatal u xethel che tu bakel uinice
caxant zac dzulub tok
ca a cocohtunte, ca tun a dza tuux ocaan le che
cu hokzic
lay cu dzaic ah cheil uinicoob tu chehal yetel halalil
u huloob tu bakeloob uchie
 
mr427    yocol che ua cħacic yoc uinic
lay zac dzulub tok
cocohtunbil u le
ca a dza tuux yan u cħacmail yoce pakbili
bay xan cħa x- kan tun bub
ca a hucħe ca a cici ppo yetel u kab
bay xan ca a cħa lay kik aban, bay kik u yitz
ca a cici hucħe ca a cici ppo yetel
bay xan x- koch
ca a yacħte ca a cici ppo yetel
ma lobi
bay xan ca a cħa maguey
ca a yacħte ca a cici ppo yetel u kab
bay xanab mucuy
ca a hucħe ca a pake
bay xan u yitz copo
ca a ppo yetel
bay xan cu dzocol a cici ppo yoc ca tun a dza u yitz copo tu yaile
u dzac
bay xan u yitz ek balam
pakbil yokol le yae
bay xan ca a zil u pach lay ek balam
ca tun a dza le tuux cinpahaane
ma lobi
ulak xane pudzub che
mamaxtunte, ca a dza u kab tuux ocaan che
cu dzudzic ca u hokez u xethel che
 
mr428    u dzacal yocol che tu yoc uinic
xiu pix luumile, yan alic cabal yaxnic, yan alic cheel ah zuuci
dzibaan tu ualal huun
hach dzac licil yocol che ua ma lukaan u cheele
ca bah yadzac tu hol hodzic che
ma xaan bin manbal tumeni xiu lae
lay u cheel ah zuuc tu thanoob
ua elel u caahe cu chupul ziz ca bin dzabaci
 
 
dzedzec kohaaniloob
 
mr429    u chicul uucppel kohaaniloob
cu tazic hunppel planeta u kaba ichil
x- hom toloc, dzulub tok, u le macal, laal,
x- cozon ak, tul cozon,
yetel u mol zohol, u ui mehen mozon, yetel x- kanil macal,
tanco, tamku, yetel x- kan le cay, x- mahan chun,
x- uuc zatay, kan izte u kaba, yetel hunac tzotz,
hunpedzkin bin, picapica uie
 
mr430    ceh ik
u dzacale u le cehche, chiceh, yetel xulceh, kaxab yuc, mucta,
ah tab, acanceh, akab yom, kaxil koch, chulceh, xahceh,
buul ceh, taceh, zacneceh, tzotzceh,
ua ix tanceh yantac tu pach xaan
u le yetel yakiloob tulacal
tocbil u xulub ceh yetel u tzotzel ceh utial u xakinte
chacbil, ichinbil
ca tun cħabac u pak kukliz cab yetel x- nuc
yetel yal yiklel h- muul
cħocħ yal
tocbil u xulub ceh
hucħbil tulacal
ca yuke u dzacal
 
mr431    pulbil yah
le pulbil yaho tu thanobe caxlabac pulbil yah tu hobnil uinic
ca a cħa u motz thuthuy nicte, zac nicte le yan ti kaxe,
ppoppox, u pach uimbil chom tu thanobe
cħa u motz ti lakine ua ix pakal yetel u motz u nicteil
ca a cħa u motz cu bin ti lakin, u motz x- kan thirix te lakine
u pachoob yetel u motz x- chokob cat ti lakin u pachoob
ca cħabal media libra u motz yetel u le chokob cat
ca a dza hun xeth santo ara ichil yetel hun ual kan hub
yetel bolontul x- cantil bibidz tu thanobe
tulacaloba cici chacbil hun ppul yaalil
bay cappel kub bey cappel zazac aceite
ca cħuye ocaan kin
cu zaztale ca a cħa bay hunppel tumin cab ca a dza yuke
bin u xe tu zebal aceite ichil lae
ua mae cħa hun tocħ luch buule
ca hucħe ca dza yuke
bin utzac tu zebal
 
mr432    pulbil yah ton ceh
ca a cħa ixim macal kuch, bey yaabal huune
ca tun a muce
cocohtunte, ca hoppoc a dzaic yokol le yah chupil
cu hauzic
 
mr433    u dzacal tzitz moo ik ti uinic
ca cħabac u yitz pom yetel xik moo
ca zopp kaktac u kukumil yetel kukmel chacdzidzib
ua ix u kukmel chactun piliz,
ua macalmac kukmel bin caxantabac tu zebal
ca ppultabac tu zebal ichil u kab pome
ca tun ukuc lae
 
mr434    tzitz moo ik, am can moo ik u kaba
ti yan can, ti yan am,
yayax u tan u kab yetel u chun u co uiniclil
he u chicule lic u mochicuba
u dzacale kante moo, kante, laal, u leob bin cħabac,
catzim, dziu che, x- tzah, laal much, ppoppox,
molcoh, beeb, tzitz, cħoh, kanlol, halal
u le yetel u cheel yetel yakil cici takan chacbil
ca ppoboci chocou chocou
hebix ti tibile ca tun tzitzatabac u chi, u lec, u yich,
u ni, u chun u co, yetel yak
ca tokoc u chun yicħac yetel yeci
tocbil h- am, chiuoh, u boxel bau, u xik moo
u macapil halal, am can xiu, u pach kanchunup,
kokob che, can dzidz, habana ib
hucħbil
kinkinal ca bin yuke
cu haual tulacal
 
mr435    u dzacal yaabal kohaaniloob ti uinicoob yetel x- cħupoob
ca a cħa u nek chacal haaz
ca mehen kupte
ca kelace, ca tun hucħuc
ca hokzabac aceite bay u hokol yek zicile
ca dzabac frasco nath limeta
utial dzabac yokol caxbalac kohaanil ua yaile
ya ich lic u lukzic bak tu uich uinic, ma cu hauzic
ca dzabac yokol zal tunich tu uich uinic
cu hauzic
nanateil dzabaci xe ca chacac ul u nek haaz
cu manzic chuc cal
ca a cħa tun zac lay haaze
ca dza yuke ca a dza tu chi
cu hauzic chibal co
lay hebix lela bay xan u nek chacal haaz
ca hokzabac u cutil
ca dzabac hun ual kutz ichil ca dzabac frasco
ca tacac tumen yaabal bax cu dzic
ua yani u yutzcintic ca nupzabac za ti yah ichil
cu lukzic nabzabali akab ichil, cu zazcunzic uichil xan
nacan kik tu pol
ca kintac, ca choboc ti uinice cu chopaytic kik
cu chopaytic cabal ti le max yane kik tu hole yetel tu chi u lece
cu hauzic chocuil tu bel uinic
cu yax kinal ti uinic ca chacac u aceite
ca dzabac tiob
 
mr436    u dzacal yah opilacion, u hach lobol yah
heklay zac yom can, kamaz can ziz:
ca a cħa yitz yax halal che
ppizbil yetel dedal yetel hunppel escudilla ha
kinam ca ukuc lae
lic a hauzic u kazil yah lae
 
mr437    yax moo ik
u dzacale kante moo, chac moo ak, kante, tzic aban, chac mol che,
copo, yax ppehelche, laal, u leob tulacal
catzim, itz chac, ppoppox, molcoh, laal much, yetel anicab
u le yetel yakil tulacal
hach takan u chacal
yichinbil

Previous Page  |  Table of Contents  |  Next Page

Main Index

Return to top of page